SP1-751/8012-153/2570/05/JL - Naliczanie odsetek od zaległości w podatku od nieruchomości i w podatku rolnym

W związku z wystąpieniem z dnia 13 września 2005 r. Nr FN.IV.0540/18/05 w sprawie nienaliczania odsetek za zwłokę na podstawie art. 54 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia, co następuje:

Stosownie do art. 6 ust. 7 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. Nr 9 z 2002 r., poz. 84 z późn. zm.), podatek od nieruchomości na rok podatkowy od osób fizycznych, z zastrzeżeniem ust. 11, ustala w drodze decyzji organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania. Podatek jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach: do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego. W analogiczny sposób organ podatkowy ustala podatek rolny na podstawie art. 6a ust. 6 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431 z późn. zm.).

Ponadto w myśl art. 6c ust. 1 ustawy o podatku rolnym osobom fizycznym, na których ciąży obowiązek podatkowy w zakresie podatku rolnego oraz jednocześnie w zakresie podatku od nieruchomości lub podatku leśnego dotyczący przedmiotów opodatkowania położonych na terenie tej samej gminy, wysokość należnego zobowiązania podatkowego pobieranego w formie łącznego zobowiązania pieniężnego ustala organ podatkowy w jednej decyzji.

Zgodnie z art. 51 § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa za zaległość podatkową uważa się m.in. niezapłaconą w terminie płatności ratę podatku. Od zaległości podatkowych stosownie do art. 53 § 1 tej ustawy naliczane są odsetki za zwłokę. Z kolei z art. 54 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej wynika, że odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli wysokość odsetek za zwłokę nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty dodatkowej pobieranej przez "Pocztę Polską" za polecenie przesyłki listowej.

Mając na uwadze powyższe uregulowania należy uznać, że w odniesieniu do zobowiązań podatkowych, płaconych zgodnie z przepisami prawa podatkowego w ratach, zaległość powstaje odrębnie z tytułu każdej niezapłaconej w terminie płatności raty. Odsetki za zwłokę będą więc naliczane odrębnie dla każdej zaległej raty podatku od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności tej raty (art. 53 § 4 Ordynacji). Z tego względu, podstawą do naliczania odsetek za zwłokę przy wpłacie kilku zaległych rat podatku, powinny być poszczególne zaległe raty podatku, a nie suma tych rat. Tak więc, przepis art. 54 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej, powinien być stosowany w odniesieniu do poszczególnych zaległych rat podatku. Podobne zasady powinny być stosowane w przypadku łącznego zobowiązania pieniężnego, o którym mowa w art. 6c ustawy o podatku rolnym. Także w tym przypadku, podstawą do naliczania odsetek powinny być zaległe raty łącznego zobowiązania pieniężnego, a nie suma zaległych rat.

Stanowisko takie znajduje uzasadnienie, w treści art. 62 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym, jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania z różnych tytułów, dokonaną wpłatę zalicza się na poczet podatku, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności, chyba że podatnik wskaże, na poczet którego zobowiązania dokonuje wpłaty. Przepis ten stosuje się odpowiednio w razie dokonywania wpłat na poczet rat podatku (art. 62 § 3 Ordynacji). Oznacza to, że o kolejności zaliczenia wpłat na poszczególne raty podatku (zaległe raty podatku) decyduje sam podatnik. Dopiero, gdy podatnik nie wskaże na poczet której raty dokonał wpłaty, wpłatę tę zalicza się na poczet raty o najwcześniejszym terminie płatności.