SM-I-0700-39-EN/06 - Zmniejszenie obciążeń fiskalnych przedsiębiorcom, którzy przekazują żywność na rzecz instytucji zajmujących się dożywianiem ludzi

Odpowiedź ministra pracy i polityki społecznej na interpelację nr 671 w sprawie zmniejszenia obciążeń fiskalnych przedsiębiorcom, którzy przekazują żywność na rzecz instytucji zajmujących się dożywianiem ludzi, a w szczególności dzieci.

Szanowny Panie Marszałku! W związku z pismem z dnia 6 lutego 2006 r. znak: SM-I-0700-39-EN/06, przy którym przesłano interpelację Pań Posłanek na Sejm RP Małgorzaty Stryjskiej i Jolanty Szczypińskiej dotyczącą ulg podatkowych dla firm i zakładów przekazujących żywność na rzecz instytucji, szkół i stowarzyszeń zajmujących się dożywianiem ludzi, a w szczególności dzieci, uprzejmie informuję.

Możliwość wprowadzenia określonych ulg w zakresie podatku od towarów i usług ograniczona jest przepisami Szóstej Dyrektywy Rady UE z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej - ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EEC), która ustanawia dla krajów członkowskich UE obligatoryjne zasady funkcjonowania tego podatku. Zgodnie z art. 6 ust. 6 przedmiotowej dyrektywy odpłatną dostawą towarów podlegającą opodatkowaniu jest także nieodpłatne przekazanie towarów w okolicznościach wskazanych w tym przepisie na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą podatnika. Uregulowania te musiały również znaleźć odzwierciedlenie w obowiązującej ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.).

Wyjaśniam jednak, iż w przepisach dotyczących podatku od towarów i usług wprowadzono niżej wymienione regulacje, które mogą mieć znaczenie dla niektórych jednostek prowadzących szczytne akcje związane z dożywianiem, w tym również dzieci.

Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970, z późn. zm.) zwolnieniu od podatku od towarów i usług podlega dostawa towarów, z wyłączeniem towarów wymienionych w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 29, poz. 257), dokonywana przez organizacje pożytku publicznego, jeżeli towary te zostały nabyte przez te organizacje:

1) jako darowizny rzeczowe pochodzące ze zbiórek publicznych prowadzonych z uwzględnieniem obowiązujących przepisów,

2) za środki pieniężne pozyskane z ww. zbiórek.

Niezależnie od powyższego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. zwolnieniu od podatku od towarów i usług podlegają dostawy (w tym także darowizny) towarów używanych w rozumieniu przepisów tej ustawy, o ile podatnikowi nie przysługiwało uprzednio prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Ponadto uprzejmie informuję, że z zastosowaniem opodatkowania darowizny związane jest prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dotyczących zakupu towarów i usług użytych do wytworzenia przekazywanego nieodpłatnie produktu. Ewentualne zwolnienie z podatku darowizn skutkowałoby zakazem odliczenia podatku naliczonego, związanego z towarami przekazywanymi nieodpłatnie.

W chwili obecnej trwają prace zespołu przygotowującego projekt zmian do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zespół, dostrzegając problemy w przedmiotowym zakresie, zredagował pewne wnioski co do odmiennego określenia podstawy opodatkowania, tak aby mogły w niej być odzwierciedlone przypadki, kiedy wartość handlowa towarów z różnych względów uległa obniżeniu bądź też produkty stały się towarami niezbywalnymi bądź trudno zbywalnymi.

Natomiast w kwestiach związanych z opodatkowaniem podatkiem dochodowym w przedmiotowym zakresie uprzejmie wyjaśniam, że na podstawie przepisów ustaw o podatkach dochodowych podatnicy nie mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów darowizn oraz ofiar wszelkiego rodzaju (art. 23 ust. 1 pkt 11 u.p.d.o.f. lub odpowiednio art. 16 ust. 1 pkt 14 u.p.d.o.p.)

Pragnę zauważyć, że nie oznacza to jednak, iż podatnik, który dokonał darowizny (np. żywności), w każdym przypadku jest obowiązany z tego tytułu do zapłaty podatku dochodowego.

Chciałbym podkreślić, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania faktycznie dokonanej darowizny dla organizacji prowadzących działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, z tym że nie może ona przekroczyć kwoty stanowiącej 6% dochodu (art. 26 ust. 1 pkt 9 i ust. 5 u.p.d.o.f.)

Podobnie kwestię odliczeń darowizn reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych z tą różnicą, że wartość odliczanych przez osoby prawne darowizn na wspomniany cel nie może przekroczyć łącznie kwoty stanowiącej 10% dochodu (art. 18 ust. 1 pkt 1 i ust. 1a updop).

Odliczeniu od podstawy opodatkowania nie podlegają darowizny przekazane bezpośrednio na rzecz osób fizycznych. Nie można również odliczyć darowizn przekazanych na rzecz osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą, polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5% oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali lub handlu tymi wyrobami (art. 26 ust. 5 pkt 1 i 2 u.p.d.o.f. lub odpowiednio art. 18 ust. 1a pkt 1 i 2 u.p.d.o.p.)

Pragnę zauważyć, iż postulat zwolnienia z obciążeń fiskalnych podatników działających na rzecz dobroczynności jest obecnie w dużej mierze realizowany. Obowiązujące przepisy obu ustaw podatkowych umożliwiają bowiem podatnikom odliczanie od dochodu darowizn przekazanych organizacjom prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, w tym stowarzyszeniom, fundacjom, kościelnym osobom prawnym (art. 26 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. i art. 18 ust. 1 u.p.d.o.p.)

Ponadto, tak jak już zaznaczyłem, uprzejmie informuję, że aktualnie w Ministerstwie Finansów trwają prace legislacyjne nad uproszczeniem i stabilizacją systemu podatkowego. Przedstawiona w piśmie i interpelacji poselskiej propozycja wprowadzenia preferencji podatkowych umożliwiających szersze włączanie się przedsiębiorców w działania dobroczynne na rzecz osób ubogich będzie poddana analizie.