Skutki wniesienia wkładu niepieniężnego o wartości przewyższającej wartość nominalną objętych w zamian udziałów

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654, z późn. zm.) (dalej: u.p.d.o.p.) przychodem jest m.in. nominalna wartość udziałów w spółce kapitałowej objętych w zamian za aport w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Ponadto, z przepisu tego oraz art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p. wynika, że w przypadku gdy nominalna wartość objętych w ten sposób udziałów odbiegałaby od wartości rynkowej aportu, organ podatkowy może określić przychód w wysokości wartości rynkowej.

Okoliczność, że przy obejmowaniu udziałów występuje agio jednoznacznie wskazuje na to, iż aport ma wartość większą niż nominalna wartość wydanych w zamian zań udziałów. W ocenie Ministra Finansów, generalnie przekazanie nadwyżki wartości aportu (ponad wartość nominalną udziałów) na kapitał zapasowy należy traktować raczej jako skutek niedoszacowania aportu. Tym bardziej, że z przepisów art. 154 § 3 oraz art. 175 § 1 k.s.h. wynika, iż zasadą jest obejmowanie udziałów według wartości zbywczej wkładów z dnia wniesienia, co nie zmienia oczywiście faktu, że możliwe jest wystąpienie agio (art. 154 § 3 zdanie drugie k.s.h.).

Dopiero poznanie przyczyn, dla których tego typu operacja jest dokonywana, pozwoliłoby stwierdzić, czy jest ona uzasadniona. Podnoszone przez Pana Posła argumenty, iż przekazanie agio na kapitał zapasowy "stanowi dokapitalizowanie spółki, ma na celu zapewnienie jej środków pozwalających na rozpoczęcie działalności, poprawę płynności (...") wskazuje na interes spółki, a nie udziałowca, po stronie którego organ podatkowy może określić przychód podatkowy. Ponadto cele te równie dobrze mogą być zrealizowane poprzez wniesienia wartości całego wkładu na kapitał zakładowy. Stąd też w moim przekonaniu, generalnie przekazanie nadwyżki wartości aportu na kapitał zapasowy nie stanowi "uzasadnionej przyczyny" w rozumieniu art. 14 ust. 1 u.p.d.o.p. i nie stoi na przeszkodzie określenia przychodu przez organy podatkowe.