SKO.53/5838/2007/Pod - Czy dokument stwierdzający udzielenie pełnomocnictwa do odbioru pism oraz zapoznania z aktami sprawy w postępowaniu administracyjnym podlega opłacie skarbowej?

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krakowie w składzie:

1/...

2/...

3/...

po rozpatrzeniu zażalenia Spółki Partnerskiej,.. Spółka Partnerska Radców Prawnych z siedzibą w Krakowie na postanowienie Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 31 sierpnia 2007 r. Nr PD 03-2-MM.31200-572P/07 stwierdzające, że stanowisko przedstawione w kwestii pobierania opłaty skarbowej od dokumentów, w których radca prawny upoważnia aplikanta radcowskiego do zastępstwa przed sądami, organami ścigania i organami administracji publicznej jest prawidłowe, natomiast stanowisko przedstawione w kwestii pobierania opłaty skarbowej od złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa do odbioru pism oraz zaznajamiania się z aktami sprawy w postępowaniu przed sądami, organami ścigania i organami administracji publicznej jest nieprawidłowe,

działając na podstawie z art. 14a § 1 oraz § 4 w związku z art. 233 § 1 pkt 1 w związku z art. 219 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.)

utrzymuje zaskarżone postanowienie w mocy.

Spółka,.. Spółka Partnerska Radców Prawnych z siedzibą w (zwana dalej Spółką), wniosła o udzielenie pisemnej interpretacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego tj. ustawy o opłacie skarbowej, w następującej sprawie:

Spółka podała następujący stan faktyczny:

b) Podobne wątpliwości powstają w sytuacji upoważnienia udzielanego każdej osobie fizycznej (w tym radcy prawnemu) do odbioru pism oraz do zaznajamiania się z aktami sprawy w postępowaniu przed sądami, organami ścigania i organami administracji publicznej i to bez względu na charakter prawny osób udzielających takiego upoważnienia, jak i osób upoważnionych.

Spółka wskazała, że jej stanowisko wykaże, iż w przywołanych stanach faktycznych nie istnieje obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej i przedstawiła następujące stanowisko:

W przekonaniu Podatnika w opisanych powyżej stanach faktycznych nie istnieje obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłacie skarbowej, ze względu na to, iż nie dochodzi w nich do udzielenia pełnomocnictwa, które to jest przesłanką do powstania obowiązku jej zapłaty.

W związku z powyższym Spółka wniosła o udzielenie pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego, mianowicie powyższych uregulowań ustawy o opłacie skarbowej w związku z przepisami ustawy o radcach prawnych i potwierdzenie prezentowanego przez Podatnika stanowiska.

Zaskarżonym postanowieniem organ I instancji orzekł w sposób wyżej opisany. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 5 czerwca 2007 r. wpłynął wniosek radcy prawnego Pana,.. działającego w ramach,.. Spółka Partnerska Radców Prawnych z siedzibą w .., przy ul. ... o wydanie pisemnej interpretacji przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2006 o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635 z późn. zm.) w odniesieniu do pobierania opłaty skarbowej od złożenia dokumentu, w którym radca prawny upoważnia aplikanta radcowskiego do zastępstwa przed sądami, organami ścigania i organami administracji publicznej oraz od upoważnienia do odbioru pism i zaznajamiania się z aktami sprawy w postępowaniu przed sądami, organami ścigania i organami administracji publicznej. Zdaniem Wnioskodawcy złożenie ww. dokumentu nie podlega opłacie skarbowej.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, opłacie skarbowej podlega złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii - w sprawie z zakresu administracji publicznej lub postępowaniu sądowym.

Na podstawie art. 35 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 123. poz. 1059, z późn. zm.) aplikant radcowski może zastępować radcę prawnego przed min. sądami rejonowymi, organami administracji publicznej. Ponadto może również z upoważnienia radcy prawnego sporządzać i podpisywać niektóre pisma procesowe związane z jego występowaniem przed np. sądami.

Pan,.. w złożonym wniosku wyczerpująco wyjaśnił, że dokument na podstawie, którego aplikant radcowski pełni za radcę prawnego zastępstwo w granicach określonych w art. 35¹ ww. ustawy o radcach prawnych, nie stanowi pełnomocnictwa. Stanowisko takie zostało zaprezentowane również przez Sąd Najwyższy w Uchwale Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2006 r. Sygn. Akt III CZP 27/06. Zatem należy stwierdzić, że złożenie upoważnienia wynikającego z powyżej przytoczonego artykułu ustawy o radcach prawnych nie jest przedmiotem opłaty skarbowej.

Następnie organ I instancji podniósł, że odnosząc się do kwestii pobierania opłaty skarbowej od złożenia dokumentu upoważniającego do odbioru pism należy przytoczyć ust. 1 części IV ko1.4 załącznika do ustawy o opłacie skarbowej, w którym ustawodawca zwalnia z opłaty skarbowej dokument stwierdzający udzielenie pełnomocnictwa oraz jego odpis, wypis lub kopie poświadczony notarialnie lub przez uprawniony organ upoważniający do odbioru dokumentów. Zatem należy stwierdzić, że skoro ustawodawca wprowadza wyjątek, w którym zwalnia z opłaty skarbowej ww. dokumenty, to każde pełnomocnictwo do odbioru dokumentów, które nie spełnia postawionych warunków lub nie jest zwolnione na podstawie innych przepisów z tej opłaty, podlega opłacie skarbowej.

Analizując sprawę poboru opłaty skarbowej od złożenia dokumentu upoważniającego do zaznajamiania się z aktami sprawy przed organami ścigania i organami administracji publicznej, organ I instancji wskazał, ze nie może przyjąć przedstawionego przez Pana ... wyjaśnienia. Jeżeli przytoczymy przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.), gdzie art. 73 stanowi, że w każdym stadium postępowania organ administracyjny obowiązany jest umożliwić stronie przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek i odpisów oraz art. 32 i 33 § 2 na podstawie, których strona może działać przez pełnomocnika, a pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu, to nie można przyjąć przedstawionego we wniosku uzasadnienia.

Na powyższe postanowienie zażalenie złożyła Spółka Partnerska Radców Prawnych ul.,.. reprezentowana przez ... z ... Spółka Partnerska Radców Prawnych, podnosząc, iż na podstawie art. 14a § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja Podatkowa (w brzmieniu Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60), dalej: OP - w zw. z art. 13 § 1 OP pkt 3 oraz art. 236 § 2 pkt 1 OP w zw. z art. 216 § 2 OP, zarzucając mu:

W uzasadnieniu złożonego zażalenia podano, iż postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2007 r. (doręczone Podatnikowi w dniu 6 września 2007 r.) Prezydent Miasta Krakowa, po rozpatrzeniu wniosku Podatnika o udzielenie pisemnej interpretacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 5 czerwca 2007 r. stwierdził, iż stanowisko przedstawione przez Podatnika: w kwestii pobierania opłaty skarbowej od dokumentów, w których radca prawny upoważnia aplikanta radcowskiego do zastępstwa przed sądami, organami ścigania i organami administracji publicznej jest prawidłowe, natomiast stanowisko przedstawione w kwestii pobierania opłaty skarbowej od złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa do odbioru pism oraz zaznajamiania się z aktami sprawy w postępowaniu przed sądami, organami ścigania i organami administracji publicznej jest nieprawidłowe". Z niniejszym postanowieniem Podatnik nie zgadza się w zakresie, w którym organ podatkowy uznał, iż uzasadnione jest pobieranie opłaty skarbowej od dokumentów stwierdzających udzielenie pełnomocnictwa do zaznajamiania się z aktami sprawy w postępowaniu przed sądami, organami ścigania i organami administracji publicznej, gdyż w pozostałym zakresie postanowienia zgadza się ze stanowiskiem Prezydenta Miasta Krakowa. W ocenie Podatnika nie istnieje obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej od upoważnienia udzielanego do zaznajamiania się z aktami sprawy w postępowaniu przed sądami, organami ścigania i organami administracji publicznej i to bez względu na charakter osób udzielających takiego upoważnienia, jak i osób upoważnionych, a to ze względu na to, iż przesłanka skutecznego udzielenia komuś przedstawicielstwa - a tym samym pełnomocnictwa - jest spełniona wówczas, gdy umocowanie dotyczy dokonania czynności prawnej (lub dokonywania takich czynności), a nie innych zachowań. Do powyższego wniosku należy dojść w oparciu o wykładnię systemową. Spowodowane jest to tym, iż uregulowania Kodeksu cywilnego konstruujące charakter i sens prawny instytucji pełnomocnictwa, w szczególności poprzez przepis art. 95 § 1 k.c. w zw. z art. 96 k.c, należy stosować również na gruncie Kodeksu postępowania administracyjnego, gdyż, pomimo iż w k.p.a. znajdują się przepisy dotyczące pełnomocnika to jednak nie ma jakichkolwiek przepisów, które w ogólności kształtowałyby charakter i sens prawny pełnomocnictwa na gruncie postępowania administracyjnego. Wobec tego, z całą pewnością należy stwierdzić, iż udzielenie pełnomocnictwa do zaznajamiania się z aktami sprawy w postępowaniu przed sądami, organami ścigania i organami administracji publicznej, nie dotyczy dokonania czynności prawnych, a jedynie czynności faktycznych - jest to, zatem konstrukcja podobna do posłannictwa. W powyższej sytuacji można również zasadnie wykazywać, iż osoba upoważniona do zaznajamiania się z aktami jest jedynie pomocnikiem przy dokonaniu określonych czynności faktycznych. Zatem powyższa konstrukcja w żadnym wypadku nie polega na udzieleniu pełnomocnictwa. Spowodowane jest to tym, iż zaznajamianie się z aktami sprawy jest jedynie czynnością techniczną, która nie niesie ze sobą żadnego oświadczenia woli. Nie są to również czynności zbliżone do czynności prawnych, poprzez które pełnomocnik może dokonać czynu zgodnego z prawem, wiążącego się z przejawem woli, jak np. wezwanie, wyznaczenie terminu lub czynu polegającego na zawiadomieniu.

Organ podatkowy powołując się na art. 73 k.p.a. w związku z art. 32 i 33 § 2 k.p.a. dochodzi do wniosku, że powyżej przedstawione stanowisko Podatnika jest nieuzasadnione, mimo że ku powyższemu nie ma żadnych przesłanek. Spowodowane jest to tym, iż umożliwienie stronie przeglądania akt sprawy oraz sporządzania z nich notatek i odpisów, przy jednoczesnej możliwości działania za stronę przez jej pełnomocnika (które to pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu) w żaden sposób nie wpływa na możliwość udzielania upoważnienia do zaznajamiania się z aktami sprawy innym osobom aniżeli pełnomocnikom. Powyższe jest implikacją tego, iż udzielenie komuś pełnomocnictwa (w sensie prawnym - o czym mowa powyżej), a upoważnienie kogoś do zaznajamiania się z aktami spraw (czynności faktycznej) to całkowicie dwie różne przedmiotowo czynności. Podatnik podnosi, iż w jego działalności często występują sytuacje, w których udziela się upoważnienia do zaznajamiania się z aktami sprawy pracownikom kancelarii, zaznaczając jednocześnie, iż nie odbywa się to w oparciu o pełnomocnictwo substytucyjne. Ponadto do identycznych sytuacji dochodzi, gdy osoby fizyczne udzielają powyższych upoważnień osobom spokrewnionym, lecz jednocześnie nie będącymi ich przedstawicielami ustawowymi.

Ponadto podniesiono w zażaleniu, że organ podatkowy z powodów jemu tylko znanych zawęża wniosek Podatnika w powyższym zakresie jedynie do upoważnień udzielanych w zakresie postępowania administracyjnego, mimo że do udzielania identycznych upoważnień dochodzi na gruncie postępowań sądowych i sądowo-administracyjnych. Również zawężone rozpatrzenie wniosku Podatnika w powyższym zakresie jest nieuzasadnione tym, iż przepisy regulujące dostęp stron do akt sprawy oraz sporządzania z nich notatek i odpisów, przy jednoczesnej możliwości działania za stronę przez jej pełnomocnika są uregulowane również przez przepisy k.p.c, k.p.k. oraz ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, na podstawie, których między innymi działa również Podatnik. Zatem ze względu na ogólnie postawione zapytanie przez Podatnika we wniosku z dnia 5 czerwca 2007 r. Prezydent Miasta Krakowa powinien również odnieść się do uregulowań powyższych ustaw.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze po zapoznaniu się z materiałem sprawy zważyło, co następuje:

Stanowisko organu I instancji wyrażone w zaskarżonym postanowieniu jest prawidłowe. Spółka ... Spółka Partnerska Radców Prawnych,.. reprezentowana przez,.. Spółka Partnerska Radców Prawnych, w złożonym zażaleniu kwestionuje stanowisko organu I instancji w kwestii pobierania opłaty skarbowej od złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa do odbioru pism. Słusznie organ I instancji wskazał na art. 73 Kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie, z którym w każdym stadium postępowania organ administracyjny obowiązany jest umożliwić stronie przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek i odpisów, jak też na przepisy art. 32 i 33 § 2 k.p.a. na podstawie, których strona może działać przez pełnomocnika, a pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu. Skoro, zatem strona może w sprawie występować samodzielnie lub przez pełnomocnika (w tym miejscu należy podkreślić, iż taka regulacja jest i w postępowaniu sądowym i w postępowaniu administracyjnym), to oznacza to, że osoba upoważniona do przeglądania akt lub odbioru pism jest także pełnomocnikiem, mimo, iż dokonuje wyłącznie czynności faktycznych W przeciwnym razie z uwagi na regulacje kodeksowe, w tym zasady ogólne, osobie takiej nie można byłoby udostępnić akt do wglądu.

Zasadność pobierania opłaty skarbowej od złożenia dokumentu upoważniającego do odbioru pism potwierdza dodatkowo powołana przez organ I instancji treść ust. 1 części IV kol. 4 załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225 poz. 1635), w którym ustawodawca zwalnia z opłaty skarbowej dokument stwierdzający udzielenie pełnomocnictwa oraz jego odpis, wypis lub kopie poświadczony notarialnie lub przez uprawniony organ upoważniający do odbioru dokumentów. Tak, więc stwierdzić należy, że skoro ustawodawca wprowadza wyjątek, w którym zwalnia z opłaty skarbowej ww. dokumenty, to każde pełnomocnictwo do odbioru dokumentów, które nie spełnia postawionych warunków lub nie jest zwolnione na podstawie innych przepisów z tej opłaty, podlega opłacie skarbowej.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak na wstępie.

Niniejsze postanowienie jest ostateczne.

Na postanowienie przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10. Skargę wnosi się za pośrednictwem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie ul. J. Lea 10, 30 - 408 Kraków, w terminie 30 dni od dnia doręczenia niniejszej decyzji (postanowienia) Skarżącemu. Skarga powinna odpowiadać wymogom przewidzianym przez art. 57 § 1 w zw. z art. 46 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270), tzn. winna zawierać oznaczenia sądu, imię, nazwisko lub nazwę skarżącego, oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby skarżącego, a w razie ich braku - adresu do doręczeń, wskazanie zaskarżonej decyzji, oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy; określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego; podpis osoby wnoszącej skargę, a w przypadku wniesienia jej przez pełnomocnika - jego podpis z załączeniem do skargi pełnomocnictwa. Do skargi należy dołączyć jej odpisy w ilości po jednym dla każdej ze stron uczestniczących w postępowaniu administracyjnym oraz dla organu, którego decyzja jest przedmiotem zaskarżenia.