SKO/413/1337/06 - Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości części powierzchni użytkowej budynków koszarowych pełniących funkcje mieszkalną.

Pytanie podatnika

Jaką stawkę podatku należy zastosować do opodatkowania części powierzchni użytkowej budynków koszarowych pełniących funkcje mieszkalną?

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) w związku z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.) po rozpatrzeniu zażalenia Podatnika z dnia 14 marca 2006 r. na postanowienie Prezydenta Miasta Szczecina z dnia 3 marca 2006 r. znak: orzeka:

Uchylić zaskarżone postanowienie

Uchylić interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a w zw. z art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.) w sprawie kwalifikacji budynków zajętych bezpośrednio na zakwaterowanie żołnierzy, poprzez stwierdzenie, że: budynki położone na terenach zamkniętych, w których znajdują się wspólne kwatery stale przeznaczone na zakwaterowanie żołnierzy pełniących służbę wojskową, należy zaliczyć do budynków mieszkalnych.

Pismem z dnia 6 grudnia 2006 r. Podatnik wystąpił z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu lub sposobu zastosowania prawa podatkowego, tj. art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w odniesieniu do stawki podatku jaka powinna mieć zastosowanie do części powierzchni użytkowej budynków koszarowych pełniących funkcję mieszkalną.

Wnioskujący przedstawił stan faktyczny z którego wynika, iż w złożonej za rok 2005 deklaracji wykazał w pozycji - pozostałe budynki-powierzchnię w m². W powierzchni tej zawarta jest również część budynków koszarowych lub wielofunkcyjnych wykorzystywanych na cele stałego zakwaterowania. Powołując się na orzecznictwo sądu administracyjnego, podatnik uznał, iż jest to powierzchnia użytkowa, która powinna podlegać opodatkowaniu przy zastosowaniu stawek jak dla budynków mieszkalnych.

Mając jednak na uwadze, iż do powierzchni użytkowej należy cześć typowo mieszkalna (izby żołnierskie) oraz pomieszczenia służbowe, gospodarcze (magazyny kompani, szatnie, pomieszczenia do czyszczenia broni, suszarnie, pomieszczenia do czyszczenia umundurowania, palarnie tytoniu), sanitarnohigieniczne, podatnik zwrócił się z zapytaniem, które z tych pomieszczeń winny zostać zaliczone do powierzchni budynków mieszkalnych.

Prezydent Miasta Szczecina wydając w dniu 3 marca 2006 r. zaskarżone postanowienie uznał, iż budynki koszarowe podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, przy zastosowaniu stawki właściwej dla budynków pozostałych. Organ I instancji posiłkując się rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich zastosowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690) przyjął bowiem, że wykazane w deklaracji budynki koszarowe zaliczane są do kategorii budynków "zamieszkania zbiorowego", co według organu jest zupełnie inną kategorią niż budynki mieszkalne.

Pismem z dnia 17 marca 2006 r. podatnik wniósł zażalenie na ww. postanowienie wnosząc o jego uchylenie lub zmianę.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Szczecinie zważyło, co następuje:

Zażalenie wniesione przez podatnika zasługuje na uwzględnienie.

Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych w art. 5 ust. 1 w istotny sposób różnicuje stawki podatku od nieruchomości w zależności od rodzaju budynku. Wprowadzając limity maksymalnych stawek, ustawodawca przyjął, iż maksymalna stawka ustawowa od "pozostałych budynków" jest prawie 12 razy wyższa od stawki mającej zastosowanie do budynków mieszkalnych. Dlatego też ustalenie czy dany budynek należy zaliczyć do budynków mieszkalnych, czy też pozostałych, jest bardzo ważne dla ochrony interesu podatnika.

Ponieważ ustawa o podatkach i opłatach lokalnych nie zawiera definicji "budynku mieszkalnego" ani też "budynków pozostałych", zgodnie z obowiązującymi regułami interpretacyjnymi wyjaśnienia tych pojęć należy poszukiwać w dostępnych Słownikach Języka Polskiego (w ramach wykładni językowej), a dopiero potem w aktach prawnych rangi ustawowej (w ramach wykładni systemowej). Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem sądów administracyjnych oraz poglądami w doktrynie, w przypadku, gdy w ustawie nie skonstruowano definicji użytego w niej pojęcia, aby ustalić jego sens należy jako pierwszą zastosować wykładnię językową. Dokonując wykładni językowej prawa podatkowego, należy ją jednak uściślić w kontekście wykładni systemowej i funkcjonalnej, stąd należy przede wszystkim szukać "podatkowego" rozumienia pojęć używanych przez ustawodawcę (por. uchwała NSA z dnia 24.06.1996 r. FPK 6/96, ONSA 1996/3/106, wyrok WSA w Warszawie z dnia 16.06.2004 r. III S.A. 487/03).

Odwołując się do językowego znaczenia określenia "budynek mieszkalny" należy stwierdzić, że jest to budynek służący lub nadający się do mieszkania. Słownik języka polskiego dostępny na stronie internetowej Wydawnictwa Naukowego PWN: www.sjp.pwn.pl, definiuje pojęcie "mieszkać" jako "zajmować" jakiś lokal, jakieś pomieszczenie jako główne miejsce przebywania, pobytu, mieć mieszkanie, zamieszkiwać, przebywać gdzieś stale albo czasowo. Podobną definicję zawiera Słownik Języka Polskiego pod red. M. Szymczaka (Warszawa 1979, t. II, s. 162), oraz Słownik Współczesnego Języka Polskiego (Warszawa 1996, s. 518), w których wskazuje się, iż przez określenie "budynek mieszkalny" należy rozumieć m.in. budynek służący, przeznaczony, nadający się do mieszkania, zamieszkiwania. Z kolei w doktrynie prawa podatkowego za budynek mieszkalny przyjęło się uważać całość pomieszczeń, mieszczących się w bryle budynku, związanych z szeroko pojętą funkcją zamieszkiwania. W skład budynku mieszkalnego wchodzą w tej sytuacji nie tylko pomieszczenia mieszkalne, lecz także np. kotłownia, pralnia czy garaż (pomieszczenia gospodarcze).

Przytoczone definicje budynku mieszkalnego wskazują, że nie ma jednoznacznego stwierdzenia, jakie obiekty budowlane należy zaliczyć do tej kategorii, z tymże niewątpliwie główny nacisk kładziony jest na spełnianie przez nie funkcji mieszkalnych.

Przedstawiona wykładnia językowa znajduje poparcie w innych dyrektywach interpretacyjnych, w szczególności w wykładni systemowej.

Znaczenie przesądzające dla zaliczenia budynków, w których zakwaterowani są żołnierze do budynków o charakterze mieszkalnym, ma przepis art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowanie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398 ze zm.), zgodnie z którym na zakwaterowanie zbiorowe żołnierzy przeznacza się wspólne kwatery stałe będące pomieszczeniami mieszkalnymi w budynkach położonych terenach zamkniętych. Pojęcie "zakwaterowanie" oznacza czasowe pomieszczenie mieszkalne, zaś "zakwaterować" to inaczej umieścić na kwaterze, przydzielić komuś kwaterę (zob. Słownik Języka Polskiego na internetowej stronie: www.sjp.pwn.pl)

Przywołany przez organ I instancji § 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich zastosowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690) niewątpliwie wskazuje na podział budynków na dwie kategorie: budynki mieszkalne i budynki "zamieszkania zbiorowego". Odwołując się do wykładni systemowej organ I instancji pominął jednak naczelną zasadę jaką jest stosowanie w pierwszej kolejności definicji wynikających z aktów rangi ustawowej a dopiero potem, przy ich braku- rozporządzeń jako aktów niższej rangi.

Pamiętać bowiem należy, iż art. 21 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z dnia 2000 r. Nr 100, poz. 1086 ze zm.), stwierdza, że podstawą wymiaru podatków powinny być dane wynikające z ewidencji gruntów i budynków. Ustawa ta odsyła dalej do rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454), w którym w § 65 ust. 2 rozporządzenia ustawodawca wskazuje, iż przynależność budynku do odpowiedniego rodzaju ustala się zgodnie z zasadami Klasyfikacji Środków Trwałych, wprowadzonej na podstawie przepisów o statystyce publicznej (Dz. U. z 1995 r. Nr 88, poz. 439 ze zm.). W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz. U. z 1999 r. Nr 112, poz. 1317 ze zm.), szeroko rozumiane pojęcie "koszar wojskowych" nie zostało zakwalifikowane do jednego rodzaju. Ze względu na różny charakter oraz przeznaczenie budynków wchodzących w skład ogólnie pojmowanych "koszar", przepisy dokonują rozróżnienia na:

- "budynki koszarowe" - zaliczone do rodzaju "inne budynki niemieszkalne" (rodzaj 109),

- "budynki mieszkalne na terenie koszar" - zaliczane do rodzaju "budynków mieszkalnych" (rodzaj 110), przy czym rodzaj ten obejmuje obiekty budowlane, których co najmniej połowa powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych (jak np. budynki jednorodzinne, wielomieszkaniowe, ale i zamieszkania zbiorowego, jak hotele robotnicze, domy studenckie). Budynki te nie mogą być zajmowane w celu krótkotrwałego zakwaterowania (jak np. domy wypoczynkowe, schroniska górskie).

Z powyższego wynika, że budynki koszarowe za wyjątkiem budynków mieszkalnych na terenie koszar, nie są budynkami mieszkalnymi.

W ocenie Kolegium, organ I instancji zbyt pochopnie przyjął, że skoro przedmiotowe budynki nie są wpisane do ewidencji gruntów i budynków jako budynki mieszkalne, to należy przyjąć, iż nimi nie są. W przypadku bowiem, gdy ewidencja budynków nie jest lub dotychczas nie była prowadzona, podstawowym kryterium zaliczenia danego budynku do odpowiedniej kategorii jest dokumentacja budowlana danego budynku np. projekt budowlany, pozwolenie na budowę, decyzja o dopuszczeniu budynku do użytkowania itp., w której znajduje się dokonanie przez odpowiedni organ precyzyjne określenie rodzaju budynku. Stosownie bowiem do art. 122 Ordynacji podatkowej w toku postępowania organy podatkowe winny podejmować wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy. W każdej zatem sytuacji konieczne jest ustalenie, czy w budynkach o takim charakterze zamieszkują żołnierze pełniący służbę wojskową, jakie jest jego faktyczne przeznaczenie oraz czy budynki i lokale, w tym kwatery położone na terenie koszar, czy też poza jego obszarem. Dlatego też o zaliczeniu budynku do grupy - budynki mieszkalne decyduje nie tylko jego przeznaczenie (izby mieszkalne, pomieszczenia gospodarcze typu kuchnia, stołówka pomieszczenia sanitarne), położenie budynku na terenie koszar, ale również to, by przynajmniej połowa powierzchni użytkowej danego budynku byłą wykorzystywana do celów mieszkalnych. Stąd nie można będzie uznać za budynki mieszkalne tych budynków, które pełnią funkcję magazynów broni i amunicji, magazynów o odzieży, garaży, obiektów typowo administracyjnych - wartowni, aresztu, biura sztabowego.

zgodnie z treścią przepisów art. 14b § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej interpretacja jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej, natomiast nie jest wiążąca.

Decyzja niniejsza jest ostateczna.

Na decyzję, w przypadku naruszenia prawa, przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. Skargę należy wnieść w dwóch egzemplarzach za pośrednictwem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie.