RP.0441/41/84/31856/2013 - Zakres kompetencji uchwałodawczej organu stanowiącego j.s.t. w kontekście inicjatywy uchwałodawczej jej organu wykonawczego

Wnioskiem z dnia 2 września 2013 r. (przesłanym na adres poczty elektronicznej tut. Izby) zwrócił się Pan o zajęcie stanowiska w sprawie - w kontekście stanowiska tut. Izby przedstawionego w piśmie z dnia 20 listopada 1999 r. (BI-7070/99) odnośnie:

Odnosząc się do kwestii, o której mowa wyżej w punkcie 1 należy stwierdzić, że zgodnie z art. 233 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885) - zwaną dalej w treści pisma ustawą o finansach publicznych - wyłączne prawo inicjatywy uchwałodawczej m.in. w zakresie przygotowania projektu uchwały o zmianie uchwały budżetowej, ma organ wykonawczy danej jednostki samorządu terytorialnego.

W odniesieniu do gmin kompetencje do zgłaszania zmian w jej budżecie, zgodnie z art. 60 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.) - zwaną dalej w treści pisma ustawą o samorządzie gminnym - posiada wójt gminy.

Istotą poruszonego problemu, w ocenie tut. Izby, jest sposób i zakres rozumienia kompetencji uchwałodawczej organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego.

W odniesieniu do zmian w trakcie roku budżetowego uchwalonej wcześniej uchwały budżetowej, ww. przepisy wskazują że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (rada gminy), nie może przystąpić do zmiany uchwały budżetowej, bez inicjatywy organu wykonawczego tej jednostki, przejawiającej się w przygotowaniu projektu zmiany takiej uchwały i skierowaniu takiego projektu pod obrady organu stanowiącego.

Zastrzeżenie zaś zgłaszania propozycji zmian w budżecie gminy do wyłącznej prerogatywy wójta oznacza, że żadnemu innemu podmiotowi nie przysługuje w tej sprawie inicjatywa uchwałodawcza.

Organ uchwałodawczy ma więc uprawnienia w kształtowaniu ostatecznej wersji uchwały, jednak jedynie na gruncie przedłożonego projektu uchwały, co sprowadza się do przyjęcia proponowanych zmian lub ich odrzucenia.

Odnosząc się do kwestii, o której mowa wyżej w punkcie 2, należy stwierdzić, że ani ustawa o finansach publicznych ani żadna z ustaw ustrojowych, nie regulują trybu, w jakim organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (rada gminy) uchwala budżet. Procedura budżetowa może być uregulowana np. w statucie lub odrębnej uchwale rady (w gminie Kolbudy w tym zakresie obowiązuje uchwała nr XLIV/343/2010 Rady Gminy Kolbudy z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie trybu prac na projektem uchwały budżetowej Gminy Kolbudy). W tych aktach winny znajdować się niezbędne kwestie, w tym porządek obrad na sesji budżetowej poświęconej uchwalaniu budżetu. Konkludując powyższe, skoro stosowne uregulowania zostały zawarte w ww. aktach, są one wiążące dla organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego.

Ponadto, skoro bez zgody organu wykonawczego organ stanowiący nie może wprowadzić w projekcie uchwały zmian powodujących zmniejszenie dochodów lub zwiększenie wydatków i jednocześnie zwiększenie deficytu budżetu (co wynika wprost z art. 240 ust. 2 ustawy o finansach publicznych) to przyjąć należy, że organowi stanowiącemu przysługuje prawo proponowania zmian, z tym, że część z nich będzie wymagała zgody organu wykonawczego a część nie. Głosowane zatem mogą być propozycje zmian nie wymagające zgody organu wykonawczego, a propozycje zmian wymagające takiej zgody, tylko w przypadku jej uzyskania.

Jednocześnie pragnę przypomnieć, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.

Ponadto pragnę przypomnieć, że zasady udzielania wyjaśnień określone zostały w Komunikacie w sprawie udzielania przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Gdańsku wyjaśnień w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych (bip.gdansk.rio.gov.pl zakładka informacje/komunikaty).

Z przykrością stwierdzam jednak, że Pana pismo (wniosek) nie spełnia wymogów wynikających z tego Komunikatu zarówno co do formy jak i treści, która jest obligatoryjna. Dlatego też uprzejmie proszę o zastosowanie się do powyższych wymogów przy składaniu kolejnych wniosków w ww. zakresie.