RP.0441/10/66/31534/2013 - Podstawa naliczania dotacji dla przedszkola niepublicznego

Szanowna Pani Dyrektor,

wnioskiem z dnia 16 lipca 2013 r. (doręczonym w dniu 17 lipca 2013 r.) zwróciła się Pani o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.), a w szczególności odpowiedzi na pytania:

Odpowiadając się na te pytania należy odwołać się do treści ustawy o systemie oświaty. W jej art. 90 ust. 2b stwierdza się, że "Dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego - pod warunkiem, że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji. W przypadku braku na terenie gminy przedszkola publicznego, podstawą do ustalenia wysokości dotacji są wydatki bieżące ponoszone przez najbliższą gminę na prowadzenie przedszkola publicznego".

Norma ta oznacza, że wydatki bieżące ponoszone w przedszkolach i punktach przedszkolnych prowadzonych przez gminę należy ustalić, przy planowaniu wysokości dotacji dla niepublicznych przedszkoli i punktów przedszkolnych, analizując cały budżet gminy. Niezależnie od podstawy ujęcia w budżecie gminy określonej kategorii wydatków bieżących oraz ich sklasyfikowania zgodnie z obowiązującą klasyfikacją budżetową należy ustalić czy i w jakim stopniu mają one związek bezpośredni z prowadzeniem przedszkoli i zaliczyć do wydatków bieżących wchodzących do podstawy wymiaru przedmiotowej dotacji. Trudno zgodzić się z tezą, że ponoszenie wydatków bieżących budżetu gminy związanych z dokształcaniem i doskonaleniem zawodowym nauczycieli, prowadzeniem żywienia w placówkach oświatowo - wychowawczych, obsługą finansowo - księgową, czy też niewyodrębnionych wydatków ponoszonych wspólnie z jednostkami oświatowymi w przypadku, gdy przedszkole jest zorganizowane w takich placówkach, nie mają bezpośredniego związku z prowadzeniem przedszkoli. Istnieje między tymi zagadnieniami jednoznaczny związek przyczynowo - skutkowy.

Podobnie należy potraktować wydatki ponoszone na wyżywienie dzieci w przedszkolach oraz opłaty ponoszone przez rodziców. Z budżetu pokrywane są tego rodzaju wydatki przedszkoli prowadzonych przez gminę, a wpłaty rodziców wpływają na dochody budżetu.

Nieuwzględnienie w podstawie wyliczenia dotacji wskazanej grupy wydatków bieżących narusza wprost w ocenie tut. Izby unormowania art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty. Jak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 3 sierpnia 201 Ir. (sygn. akt I SA/Gd 315/11), "Regulacja zawarta w art. 90 ust. 2b u.s.o. ma służyć temu aby środki przeznaczane z budżetu danej gminy na bieżące utrzymanie przedszkoli niepublicznych, nie odbiegały więcej niż o 25% od środków przeznaczanych na utrzymanie przedszkoli publicznych." Sąd ten przywołał w uzasadnieniu wyroku wykładnię celowościową przepisów o udzielaniu dotacji niepublicznym jednostkom oświatowo-wychowawczym zawartą w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 marca 2009 r. (sygn. akt II GSK 284/08), który stwierdził m.in., że: "Cel ten nie zostałby osiągnięty gdyby placówki niepubliczne były dotowane stosownie do planowanych, niższych od rzeczywistych wydatków placówek".

Stanowisko powyższe zgodne jest również z definicją wydatków bieżących sformułowaną przez Departament Kształcenia Ogólnego i Wychowania Ministerstwa Edukacji Narodowej w piśmie z dnia 20 lipca 201 Ir. znak: DKOW-WJST-BN-337-52/11.

Odnosząc się natomiast do drugiego pytania, dotyczącego przypadków, w jakich możliwe jest odejmowanie przez gminę od podstawy naliczania dotacji dla przedszkola niepublicznego kwot pozyskanych przez gminę od rodziców tytułem czesnego lub wyżywienia (tzw. wsad do kotła), należy stwierdzić, że zależeć to będzie od tego, czy wpłaty rodziców wpływają na dochody budżetu czy też gromadzone są na wydzielonym rachunku przedszkoli. Zgodnie bowiem z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może określić w drodze uchwały dochody przedszkoli (dla których organem prowadzącym jest dana j.s.t.), które przekazywane są na wydzielony rachunek. Wydatki z tego rachunku dokonywane są wtedy do wysokości kwot zgromadzonych dochodów, w ramach planu finansowego dochodów i wydatków nimi finansowanych w danym przedszkolu (art. 223 ust. 3). W przypadku, gdy rada gminy zdecyduje o tym, że dochody z tego tytułu będą przekazywane na ww. wydzielony rachunek, wpłaty rodziców nie będą wliczane do podstawy naliczania dotacji dla przedszkoli niepublicznych funkcjonujących na terenie tej gminy.

Jednocześnie pragnę podkreślić, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.