RIO.II-025-6/10 - Ujęcie w budżecie oraz w sprawozdaniach budżetowych sporządzanych przez ośrodki pomocy społecznej i urząd gminy tytułem zwrotu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych.

W odpowiedzi na pismo z dnia 16 lutego 2010 r., otrzymane 18 lutego b.r. znak: MOPS/0717/24/10 i zawarte w nim pytania, Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku, w zakresie prawidłowości ujmowania w budżecie oraz w sprawozdaniach budżetowych sporządzanych przez ośrodki pomocy społecznej i urząd gminy tytułem zwrotu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, w pełnej rozciągłości popiera stanowisko wyrażone przez Ministra Finansów, będące odpowiedzią na zapytanie postawione przez Regionalną Izbę Obrachunkowa w Opolu pismem z dnia 30 czerwca 2009 r. Nr NA.III-0221-17/2009 (patrz: portal RB.pl). W odpowiedzi na pismo czytamy, iż "...wpływy ze zwrotu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, wypłaconych przez gminę (ośrodki pomocy społecznej) z dotacji celowej otrzymanej z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej i dokonanych po zakończeniu roku budżetowego, w którym została przyznana dotacja celowa, należy klasyfikować: w dziale "85212 świadczenia rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego": - po stronie dochodów w § 097 "Wpływy z różnych dochodów", z odpowiednią czwartą cyfrą - jeśli środki z tego tytułu przyjmowane są na dochody jednostki budżetowej, jaką jest gminny ośrodek pomocy społecznej, - po stronie dochodów w § 291 "Zwrot dotacji wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub pobranych w nadmiernej wysokości" - jeśli środki z tego tytułu przyjmowane są na dochody budżetu gminy. Wpływy te, w tym samym paragrafie po stronie wydatków należy przekazać do budżetu wojewody. Dochody pobrane przez samorządową jednostkę budżetową i ujęte w jej sprawozdaniu budżetowym (Rb-27S) w § 097 "Wpływy z różnych dochodów", należy ująć w zbiorczym sprawozdaniu jednostki samorządu terytorialnego, tj. gminy, w tym samym paragrafie. Zwrot z tytułu świadczeń powinien być ujęty w jednostkowym sprawozdaniu urzędu gminy, jako jednostki budżetowej, a następnie w sprawozdaniu zbiorczym Rb-28S z wykonania wydatków budżetowych w § 291 "Zwrot dotacji wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub pobranych w nadmiernej wysokości".

Ponadto w sprawozdaniu zbiorczym Rb-27S należy wykazać także odsetki ustawowe, pobierane zgodnie z art. 30 ust. 8 ustawy o świadczeniach rodzinnych, naliczane od nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, wpłacone przez świadczeniobiorcę. Odsetki ujmuje się po stronie dochodów - w § 092 "Pozostałe odsetki" z właściwą czwartą cyfrą a następnie przez wydatkowy § 458 "Pozostałe odsetki", należy je przekazać do budżetu właściwego wojewody."

Jednocześnie biorąc pod uwagę zasady gospodarowania środkami publicznymi przez jednostki budżetowe, przy uwzględnieniu założeń i charakteru przewidzianego przez ustawodawcę dla "środka prawnego" jakim jest dotacja celowa, należy przyjąć iż bez znaczenia dla obowiązku dokonania przez gminę (miejski ośrodek pomocy rodzinie) zwrotu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych i innych, pozostaje fakt nie wszczętej, będącej w toku bądź nieskutecznej egzekucji tychże świadczeń. Za potwierdzeniem takiego stanowiska przemawia zapis w ustawie o finansach publicznych - art. 169 ust. 1 pkt 2, z którego wynika, iż nienależnie pobrane świadczenia należy przekazać do budżetu państwa w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia okoliczności, którą w praktyce będzie prawomocna decyzja Marszałka o wysokości nienależnie pobranych świadczeń. Ustawodawca nie warunkuje obowiązku zwrotu takich świadczeń do budżetu państwa od zaistnienia przesłanki uprzedniego dokonania ich zwrotu przez zasiłkobiorcę, niezależnie czy chodzi o świadczenia z roku budżetowego w którym została przyznana dotacja czy za lata ubiegłe.

Stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej nie ma charakteru wiążącego.