PUS.XII/423/1/06 - Prokurent w postępowaniu podatkowym

Pytanie podatnika dotyczy reprezentacji podatnika - osoby prawnej przez prokurenta samoistnego w rozumieniu przepisów art. 109-109 kodeksu cywilnego w sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych podatnika przed organami podatkowym

Działając na podstawie art. 14a § 1 oraz § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), w odpowiedzi na zapytanie podatnika z dnia 14.12.2005 r. (...) dotyczące udzielenia informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w części dotyczącej reprezentacji podatnika - osoby prawnej przez prokurenta samoistnego w rozumieniu przepisów art. 1091 - 1099 kodeksu cywilnego w sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych podatnika przed organami podatkowymi, Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie postanowił uznać stanowisko podatnika zawarte w przedmiotowej sprawie za prawidłowe.

W dniu 12.01.2006 r. podatnik w tut. Urzędzie złożył wniosek o interpretację przepisów prawa podatkowego z zakresu reprezentacji podatnika przez prokurenta samoistnego w postępowaniu przed organami podatkowymi. Z opisanego w przedmiotowym zapytaniu stanu faktycznego wynika, że podatnik jest osobą prawną i prowadzi działalność gospodarczą na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Podatnik zgodnie z obowiązującymi przepisami zarejestrowany jest w rejestrze przedsiębiorców prowadzonym w Krajowym Rejestrze Sądowym. W rejestrze tym wskazany jest m.in. przedmiot działalności podatnika, adres siedziby oraz sposób reprezentacji. Wpis dotyczący reprezentacji podatnika przedstawia się następująco: w dziale 2 rubryka 1 pt. "Organ uprawniony do reprezentacji podmiotu" jako organ uprawniony do reprezentacji podatnika wpisany jest zarząd, a sposób reprezentacji podmiotu określony jest następująco "Zarząd jest jednoosobowy, prezes zarządu jednoosobowo". Jednocześnie w tym samym dziale 2 w Rubryce 3 pt. "Prokurenci" wpisana jest prokura samoistna. Wobec powyższego podatnik w bieżącej działalności gospodarczej reprezentowany jest albo przez prezesa zarządu albo przez prokurenta samoistnego. Taki sam sposób reprezentacji stosowany jest również przed organami podatkowymi. Podatnik spotkał się z opinią, w której prawo reprezentacji podatnika wobec organów podatkowych przez prokurenta, zostało zakwestionowane. Dotyczy to głównie możliwości podpisywania deklaracji podatkowych czy protokołów kontroli. Zdaniem podatnika kwestionowanie prawa prokurenta samoistnego do reprezentacji podatnika przed organami podatkowymi jest nieuzasadnione. Prokura jest to rodzaj szczególnego pełnomocnictwa uregulowanego w kodeksie cywilnym. Według art. 1091 kodeksu cywilnego prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które umocowuje do czynności sądowych i pozasądowych, jakie związane są z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokury nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. Według zaś art. 1098 kodeksu cywilnego udzielenie prokury podlega zgłoszeniu do rejestru przedsiębiorców. Jak to już wyżej wykazano, w przypadku podatnika została udzielona prokura samoistna. Prokura ta jest wpisana do rejestru przedsiębiorców. Zgodnie z ww. przepisami kodeksu cywilnego, prokura samoistna upoważnia osobę prokurenta do wszelkich czynności sądowych i pozasądowych jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Zdaniem podatnika reprezentacja przed organami podatkowymi mieści się w zakresie czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa i dlatego prokurent uprawniony jest również do reprezentacji podatnika przed organami podatkowymi. Ponadto podatnik nie znajduje podstaw do wyłączenia stosowania przepisów kodeksu cywilnego o prokurze (art. 1091 do 1099 kodeksu cywilnego) w jakimkolwiek postępowaniu przed organami podatkowymi.

Ustosunkowując się do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oraz zaprezentowanego w sprawie stanowiska, organ podatkowy wyjaśnia:

Zgodnie z art. 136 ustawy z dn. 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania. Prokura jest szczególnym, wyraźnie odrębnym rodzajem pełnomocnictwa, bowiem wynikający z niej zakres umocowania do działania w cudzym imieniu i na cudzą rzecz (na rzecz spółki, przedsiębiorstwa) jest w porównaniu z "podstawowym" typem pełnomocnictwa możliwie najszerszy i określony ustawowo jako umocowanie do wykonywania wszelkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokura może być udzielona jednej tylko osobie lub kilku osobom (art. 1091 k.c.). W związku z tym może być udzielona jednej osobie lub każdej z kilku osób oddzielnie (prokura oddzielna, samodzielna) albo kilku z nich łącznie (prokura łączna). Udzielenie prokury kilku osobom łącznie oznacza, że osoby te mogą skutecznie dokonać w imieniu spółki czynności objętej zakresem przysługującego im umocowania tylko wspólnie. W przypadku prokury samodzielnej (samoistnej) osoba, której ją udzielono, może skutecznie w imieniu spółki dokonywać wszelkich czynności prawnych w zakresie określonym ustawą (art. 1091 § 1 k.c.). Tym samym z ustawowego zakresu prokury wynika możliwość i dopuszczalność prawna występowania prokurenta w postępowaniu podatkowym w imieniu podatnika będącego przedsiębiorcą podlegającym obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, w tym do podpisywania deklaracji oraz protokołów z kontroli.

Dodać nadto należy, że na podstawie art. 1098 § 1 k.c., udzielenie i wygaśnięcie prokury podlega zgłoszeniu do rejestru przedsiębiorców, a dane dotyczące prokurentów oraz zakresu prokury zamieszcza się - jak wynika z art. 39 pkt 3 ustawy z dnia 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 ze zm.) - w dziale 2 tego rejestru. Zgłoszenie, o którym mowa w art. 1098 § 1 k.c. jest obowiązkowe. Wpis do rejestru ma istotne znaczenie z punktu widzenia pewności i bezpieczeństwa obrotu prawnego. Łączy się z nim także domniemanie ważności udzielenia prokury wynikające z art. 17 ust. 1 ustawy o KRS oraz uzyskanie przez prokurenta możliwość skutecznego wylegitymowania się odpisem lub wyciągiem z rejestru sądowego. Dotyczy to zarówno udziału prokurenta w postępowaniu przed sądem, jak i w postępowaniu pozasądowym. Prokurent powinien bowiem przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy odpis lub wyciąg z rejestru sądowego, który zastępuje wymagane od pełnomocnika - zgodnie z art. 89 § 1 k.p.c. - pełnomocnictwo procesowe.