PUS.I/423/18/2004 - Koszty dojazdu i noclegu a koszty uzyskania przychodu spółki

Pytanie podatnika

Czy wydatki związane z dojazdami prezesa zarządu do siedziby spółki stanowią koszt uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych? Czy tego rodzaju świadczenia stanowią dochód podatnika?

Na podstawie art. 14a ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, w odpowiedzi na zapytanie spółki z o.o. "B." w K. (pismo z dnia 21.01.2004 r., bez znaku), uzupełnione oświadczeniem spółki z dnia 30.01.2004 r. (pismo - znak: L.dz. 149/01/2004) w sprawie informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego, poniżej uprzejmie wyjaśnia:

Na podstawie odpisu z rejestru przedsiębiorców znajdującego się w tut. Urzędzie oraz przedstawionego przez spółkę w zapytaniu stanu faktycznego i załączonych kserokopii dokumentów ustalono, że:

- spółka z o.o. "B." w K. została zawiązana dnia 14.03.1997 r., a jej jedynym wspólnikiem jest spółka akcyjna "B." w N.,

- uchwałą nr 2 nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników odbytego w K. w dniu 30.07.2002 r. cyt. "za wykonywanie czynności związanych z pełnieniem statutowych czynności dla prezesa zarządu" ustalone zostało wynagrodzenie, które w powyższej uchwale określono jako niebędące wynagrodzeniem za świadczenie pracy w rozumieniu przepisów kodeksu pracy,

- uchwałą nr 1 nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników z dnia 5.08.2002 r. ustalono, że wydatki ponoszone przez prezesa zarządu w zakresie kosztów jego dojazdów do siedziby spółki i powrotów do miejsca zamieszkania oraz noclegów związanych z pobytem w siedzibie spółki nie stanowią jego dodatkowego wynagrodzenia i pokrywane są przez spółkę na podstawie udokumentowania - np. faktury, bilety PKP, PKS itp.,

- zgodnie z umową najmu zawarta w dniu 1.08.2002 r. pomiędzy "B." N. S.A. jako wynajmującym a "B" K. spółka z o.o. jako najemca oddany został do używania samochód marki "Alfa Romeo" do dyspozycji prezesa zarządu do celów służbowych związanych z pełnieniem przez niego funkcji,

- koszty spółki obciążane są między innymi za dojazdy prezesa zarządu na trasie N. - K. - N.

Zgodnie z generalną zasadą zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, za wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Definicja kosztów uzyskania przychodów zawarta w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest ogólna; brzmienie tego przepisu oznacza, że zasadą jest, iż podatnik może odliczyć od przychodów wszelkie koszty ich uzyskania pod warunkiem jednak, że miały one bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie miało wpływ na wysokość osiągniętego dochodu. Kosztami tymi będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi, jak i w związku pośrednim, jeżeli zostały w racjonalny sposób poniesione w celu uzyskania przychodów.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 38 i pkt 38a powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów między innymi wydatków związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz udziałowców (akcjonariuszy) oraz wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji.

Prezes zarządu spółki "B." nie jest jej udziałowcem, a ponadto zarząd nie jest organem stanowiącym a jedynie wykonawczym spółki kapitałowej, zatem nie mają zastosowania przepisy zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 38 i 38a powołanej ustawy. Skoro określone wydatki nie zostały wyłączone z kosztów na podstawie uregulowań art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych warunkiem uznania ich za koszty uzyskania przychodów w opisanym przypadku powinno być wykazanie przez spółkę, że zostały poniesione w związku z uzyskaniem przychodu. Ponoszenie przez spółkę kosztów dojazdu z miejsca zamieszkania do siedziby spółki oraz noclegów prezesa zarządu nie znajduje racjonalnego uzasadnienia do zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodu, a więc nie mają związku przyczynowego z osiąganiem przychodu. Wobec powyższego wydatki związane z dojazdami do siedziby spółki i ewentualnymi kosztami związanymi z noclegami ponoszonymi na rzecz prezesa zarządu powinno się traktować w rachunku podatkowym jako koszty, których nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów spółki.

W świetle przepisów ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), ponoszone przez spółkę przez spółkę wydatki za dojazdy i noclegi na rzecz prezesa zarządu stanowią dochód podatnika (prezesa zarządu). Zgodnie z art. 9 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy "opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku". Zapis art. 9 ust. 2 ustawy stanowi, że "dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest strata ze źródła przychodów." Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście. Ponadto należy zwrócić również uwagę na zapis art. 11 ust. 1 i ust. 2a pkt 2 cyt. ustawy, zgodnie z którym "przychodami z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń." Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się - jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu.

Odpowiedzi na zapytanie udzielono w oparciu o aktualny stan prawny oraz faktyczny przedstawiony w zapytaniu.