PPB1-443/627/2005 - Organ ustanawiający użytkowanie wieczyste.

"(...) Przede wszystkim wymaga wyjaśnienia, iż przedstawiony przez Podatnika oraz organ pierwszej instancji podział na opodatkowanie osobno decyzji i osobno opłat rocznych ponoszonych z tytułu użytkowania wieczystego jest niewłaściwy. Czynnością podlegającą opodatkowaniu jest bowiem oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż nabycie z mocy prawa użytkowania wieczystego następuje w drodze decyzji wydawanej przez właściwy organ. W decyzji tej właściwy organ orzeka również w kwestii wysokości opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego gruntów.

Nabycie użytkowania wieczystego gruntu z mocy prawa jest czynnością odpłatną, przy czym płatność jest ustalona w formie pierwszej opłaty oraz opłat rocznych. Nie jest wobec tego prawidłowy podział na opodatkowanie osobno wydania decyzji w przedmiocie nabycia użytkowania wieczystego i osobno opłat rocznych pobieranych z tytułu tego użytkowania. Ustalone opłaty są bowiem nierozerwalnie związane z nabyciem użytkowania wieczystego gruntu w drodze decyzji administracyjnej i wynikają z takiej decyzji.

Kolejną kwestią wymagającą wyjaśnienia jest to, iż ze stanu faktycznego przedstawionego przez Podatnika nie wynika czyją własność stanowią grunty (Skarbu Państwa czy jednostki samorządu terytorialnego), w stosunku do których wydawane są decyzje określone w art. 200 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Zgodnie z ww. przepisem w sprawach stwierdzenia nabycia, z mocy prawa, na podstawie ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. nr 79, poz. 464 ze zm.), z dniem 5 grudnia 1990 r. prawa użytkowania wieczystego gruntów oraz własności budynków, innych urządzeń i lokali przez państwowe i komunalne osoby prawne oraz Bank Gospodarki Żywnościowej, które posiadały w tym dniu grunty w zarządzie, niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy o gospodarce nieruchomościami, stosuje się następujące zasady:

* nabycie własności budynków, innych urządzeń i lokali następuje nieodpłatnie, jeżeli obiekty te nie były wybudowane lub nabyte ze środków własnych tych osób lub ich poprzedników prawnych,

* nabycie prawa użytkowania wieczystego oraz własności stwierdza w drodze decyzji wojewoda - w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub wójt, burmistrz albo prezydent miasta - w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność gminy,

* w decyzji, o której mowa w pkt 2, ustala się warunki użytkowania wieczystego, z zachowaniem zasad określonych w art. 62 ustawy i w art. 236 Kodeksu cywilnego, oraz kwotę należną za nabycie własności, a także sposób zabezpieczenia wierzytelności,

* na poczet ceny nabycia własności, o której mowa w pkt 3, zalicza się zwaloryzowane opłaty poniesione z tytułu zarządu budynków, innych urządzeń i lokali; przy nabyciu użytkowania wieczystego nie pobiera się pierwszej opłaty.

Jak wynika z powyższego przepisu, decyzje stwierdzające nabycie użytkowania wieczystego wydaje wojewoda (co do gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa) bądź wójt, burmistrz lub prezydent miasta (w stosunku do gruntów należących do jednostek samorządu terytorialnego).

Zatem wojewoda wydający ww. decyzję dotyczącą nabycia użytkowania wieczystego gruntów Skarbu Państwa wykonuje władztwo publiczne wynikające z pełnionej przez niego funkcji i na mocy art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie jest on podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu wykonywania wyżej wymienionych czynności.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy nie uznaje się bowiem za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Natomiast w przypadku gruntów stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego, zastosowanie znajdzie przepis § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 97, poz. 970 ze zm.).

Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z ww. art. 200 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność gminy decyzje stwierdzające nabycie prawa użytkowania wieczystego wydaje odpowiednio wójt, burmistrz, prezydent. Powołane wyżej zwolnienie odnosi się zatem do wydawanych przez jednostki samorządu terytorialnego decyzji.

Wskazać również należy, iż fakt braku podatku od towarów i usług w przedmiotowej sprawie wynika z tego, że podstawę nabycia prawa użytkowania wieczystego nie stanowi umowa cywilnoprawna. Czynności wykonywane przez organy władzy publicznej, o których mowa w art. 15 ust. 6 ustawy oraz przez jednostki samorządu terytorialnego (§ 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia) podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko wówczas, gdy wykonywane są na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Natomiast jak wyżej wyjaśniono, w sprawie zostały wydane decyzje administracyjne."