PP5-4344-84/94 - Kontrola podatników nie składających w terminie deklaracji podatkowych.

Z zaniepokojeniem stwierdzam, iż w ostatnim czasie wzrosła liczba podatników podatku od towarów i usług, którzy nie składają deklaracji podatkowych w obowiązającym terminie.

Pojawił się również nowy typ nadużyć podatkowych polegających na zarejestrowaniu się podmiotu gospodarczego w celu wystawienia jednej lub kilku faktur z wykazanym wysokim podatkiem od towarów i usług, który następnie nie jest wpłacany do budżetu. Po wystawieniu tego rodzaju faktur podatnik nie prowadzi dalszej działalności. Posiadacz takiej faktury, traktuje podatek w niej zawarty jako podatek naliczony, stanowiący podstawę do zmniejszenia podatku należnego lub do bezpośredniego zwrotu z urzędu skarbowego.

W celu wyeliminowania tego rodzaju nadużyć postanawiam, co następuje:

1. Polecam spowodowanie, aby pracownicy urzędów skarbowych po upływie 7 dni od terminu złożenia deklaracji podatkowych, bezzwłocznie ustalili listę zarejestrowanych podatników, którzy nie złożyli deklaracji w ustawowym terminie. Podatników tych należy bezzwłocznie wezwać do złożenia wyjaśnienia, dlaczego deklaracja nie została przedstawiona urzędowi skarbowemu, chyba że urząd skarbowy nie ma wątpliwości, że do danego podatnika ma zastosowanie art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, Nr 28, poz. 127 i Nr 129, poz. 599).

Jeżeli mimo wezwania podatnik nie złożył odpowiedniego wyjaśnienia lub deklaracji, należy przeprowadzić kontrolę źródłową w celu ustalenia, czy podatnik wystawił faktury, od których powinien być zapłacony podatek.

W przypadku stwierdzenia, że deklaracja podatkowa nie została złożona mimo wystawienia faktur, powinna być bezzwłocznie wydana decyzja określająca kwotę zeznania podatkowego. W przypadku gdy zachodzi uzasadniona obawa, iż zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane, należy stosować art. 21 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. z 1993 r. Nr 108, poz. 486 z późn. zm.) w celu zabezpieczenia majątku podatnika w kwocie równej określonemu zobowiązaniu podatkowemu. Równocześnie należy wszcząć postępowanie karne skarbowe i wymierzyć stosowną grzywnę na podstawie art. 94 ustawy karnej skarbowej z dnia 26 października 1971 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 22, poz. 103 z późn. zm.).

W stosunku do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek komandytowych, których majątek nie wystarczy na pokrycie ustalonego zobowiązania podatkowego, powinna być wydana decyzja o przeniesieniu odpowiedzialności za zobowiązania spółki na osobisty majątek wspólników i komandytariuszy - zgodnie z art. 47 ust. 2 ustawy o zobowiązaniach podatkowych.

Jeżeli w toku postępowania zostanie stwierdzone, że wystawiane faktury dokumentowały fikcyjne transakcje, należy stosować karę grzywny w górnej granicy ustawowego zagrożenia do maksymalnego zagrożenia włącznie.

2. W przypadku gdy w toku postępowania w sprawie zwrotu podatku naliczonego, powstanie uzasadnione domniemanie, iż podatnik posiada dokumenty sporządzone w celu wyłudzenia zwrotu podatku, urząd skarbowy powinien ustalić czy transakcje wynikające z dokumentów przedstawionych przez podatnika zostały w rzeczywistości przeprowadzone.

W celu ustalenia rzeczywistego stanu faktycznego należy zwracać się do właściwego urzędu kontroli skarbowej, komendy wojewódzkiej policji, a w przypadku zwrotu związanego z eksportem lub importem - również do Generalnego Inspektoratu Celnego.

W powyższych sytuacjach właściwy urząd skarbowy powinien wydawać - na podstawie art. 166 kodeksu postępowania administracyjnego - postanowienie o zawieszeniu postępowania w sprawie zwrotu podatku naliczonego do czasu rozstrzygnięcia przez ww. organy, czy transakcje wynikające z dokumentów posiadanych przez podatnika zostały w rzeczywistości przeprowadzone.

3. Zobowiązuję urzędy skarbowe do przeprowadzenia analizy wpłat podatku VAT za ostatnie 3 miesiące i ustalenia podatników, u których kwota podatku wpłaconego do budżetu systematycznie maleje lub kwota zwrotu systematycznie wzrasta, a nie jest to spowodowane ani zakupem artykułów inwestycyjnych, ani eksportem.

U wyżej wymienionych podatników powinny być przeprowadzone kontrolne źródłowe w celu ujawnienia faktur nierzetelnych od strony merytorycznej. W przypadku ukrycia faktur budzących wątpliwości należy zawiadomić urząd skarbowy właściwy dla wystawcy faktury, który bezzwłocznie powinien przeprowadzić kontrolę u wystawcy, w celu ustalenia czy podatek wykazany w fakturze budzącej wątpliwości został wpłacony do budżetu.

Zwracam się przy tym do dyrektorów urzędów kontroli skarbowej o szczególne traktowanie tego rodzaju sygnałów, otrzymywanych z urzędów skarbowych. Uprzejmie proszę dyrektorów o spowodowanie, aby inspektorzy kontroli skarbowej więcej uwagi poświęcali merytorycznej kontroli faktur w celu wykrycia wyżej opisanych nadużyć.

Uważam, że inspektorzy urzędów kontroli skarbowej nie przywiązują należytej wagi do kontroli krzyżowej faktur, tzn. do badania czy oryginał faktury stanowiącej podstawę do odliczenia podatku jest zgodny z kopią faktury u wystawcy. Kontrole krzyżowe są bowiem jedyną skuteczną metodą wykrywania faktur fikcyjnych, powodujących znaczne straty dla budżetu i powinny być jedną z podstawowych metod kontroli. Błędy techniczne faktur, na których skupili uwagę inspektorzy nie powodują takich strat jak opisane powyżej nadużycia.

W celu prawidłowej realizacji tego typu kontroli niezbędna jest ścisła współpraca między poszczególnymi urzędami kontroli skarbowej oraz urzędami skarbowymi.

Ponadto informuję, iż zamierzam utworzyć w Ministerstwie Finansów rejestr podmiotów gospodarczych wystawiających faktury w sytuacjach związanych z opisanymi na wstępie nadużyciami. W związku z tym uprzejmie proszę o przesłanie do Departamentu Podatków Pośrednich informacji o podmiotach, które wystawiły takie faktury.

Ministerstwo Finansów będzie przekazywało takie listy do izb skarbowych i urzędów kontroli skarbowej w celu ułatwienia działalności kontrolnej. (...)