PP3-8218-517/96/MR - Określanie obrotu przez organ podatkowy.

(...) Zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. z 1993 r. Nr 11, poz. 50 ze zm.) w przypadku gdy:

1) na kupującego zostały nałożone ograniczenia w dysponowaniu lub używaniu towaru, wynikające z umowy, z wyjątkiem przypadków, gdy ograniczenia są wymagane na podstawie odrębnych przepisów lub nałożone zostały na podstawie orzeczenia sądu lub decyzji administracyjnej,

2) sprzedaż lub cena towaru jest uzależniona od spełnienia dodatkowego świadczenia, którego wpływu na wartość towaru nie można ustalić,

3) między kupującym a sprzedawcą istnieje związek, o którym mowa w ust. 2

- organ podatkowy określa wysokość obrotu na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku w dniu wykonania świadczenia, pomniejszonych o podatek, jeżeli okaże się, że przypadki te miały wpływ na ustalenie ceny.

Powyższe oznacza, iż zobowiązanie podatkowe w tym przypadku powstaje zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (...) z chwilą zaistnienia okoliczności, z którymi przepisy prawa łączą powstanie tego zobowiązania. Decyzja ta ze względu na sposób ustalania podstawy opodatkowania ma charakter decyzji deklaratoryjnej. Zobowiązanie określone jest bowiem na dzień wykonania czynności podlegającej opodatkowaniu, tylko w innej kwocie niż wynika to z dokumentacji podatnika, z uwagi na zaistnienie okoliczności wskazanych w art. 17 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r.

Natomiast przepis art. 27 ust. 5 pkt 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym stanowi, iż w przypadku stwierdzenia, że podatnik narusza obowiązki, o których mowa w ust. 4 dotyczące przedmiotu i podstawy opodatkowania, organ podatkowy określa wartość nie zaewidencjonowanej sprzedaży w drodze oszacowania i ustala podatek przy zastosowaniu stawki 22 %, z tym że kwota ustalonego w ten sposób podatku ulega podwyższeniu o 100 %. W 1993 r. przepis ten miał inne brzmienie, tzn. nie stosowano podwyższenia o 100 %, natomiast podatnik tracił prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego. Podstawą do zastosowania sankcji jest jednak w każdym przypadku stwierdzenie nierzetelności ewidencji.

W przypadku, o którym stanowi art. 17 ww. ustawy, trudno jest stwierdzić czy prowadzona przez podatnika ewidencja była prowadzona nierzetelnie, jeżeli wszystkie zdarzenia gospodarcze ujęte były w tej ewidencji, a organ podatkowy zarzuca jedynie, że ceny stosowane przez podatnika odbiegały od cen ogólnie stosowanych, w związku z powyższym brak jest podstaw do zastosowania sankcji z art. 27 ust. 5 pkt 1 ww. ustawy. (...)