PP/443-5/06 - Czy nabywca prawa użytkowania wieczystego gruntu i związanego z nim prawa własności budynków i budowli może żądać od komornika prowadzącego licytację, aby ten wydał mu fakturę VAT potwierdzającą sprzedaż prawa własności budynków i budowli, związanego z użytkowaniem wieczystym?

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 5 stycznia 2007 r. Urząd Skarbowy w Sandomierzu PP/443-5/06 Czy nabywca prawa użytkowania wieczystego gruntu i związanego z nim prawa własności budynków i budowli może żądać od komornika prowadzącego licytację, aby ten wydał mu fakturę VAT potwierdzającą sprzedaż prawa własności budynków i budowli, związanego z użytkowaniem wieczystym?

Na podstawie art. 216 oraz art. 14a § 1 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., Nr 8 poz. 60 z późn. zm.), Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sandomierzu, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 7 września 2006 r., który wpłynął do tut. urzędu w dniu 19 września 2006 r. za pośrednictwem Urzędu Skarbowego w Janowie Lubelskim, w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług stwierdza, że przedstawione we wniosku stanowisko jest prawidłowe co do oceny finalnej, ale wywód prowadzący do tej oceny jest nieprawidłowy.

W dniu 19 września 2006 r. wpłynął do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Sandomierzu wiosek Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Janowie Lubelskim zawierający prośbę o udzielenie interpretacji prawa podatkowego w następującym zakresie:

- Czy sprzedaż w trybie przepisów k.p.c. o egzekucji z egzekucji nieruchomości prawa użytkowania wieczystego i związanego z nim prawa własności budynków i budowli jest zdarzeniem skutkującym powstanie obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług od sprzedaży budynków i budowli, a jeśli tak to z jaką datą obowiązek ten powstaje?

-

Czy nabywca prawa użytkowania wieczystego gruntu i związanego z nim prawa własności budynków i budowli może żądać od komornika prowadzącego licytację, aby ten wydał mu fakturę VAT potwierdzającą sprzedaż prawa własności budynków i budowli, związanego z użytkowaniem wieczystym?

-

Czy wydanie faktury VAT może rodzić obowiązek odprowadzenia podatku od towarów i usług przez komornika, który wydał fakturę?

-

W jaki sposób komornik powinien zrealizować obowiązek odprowadzenia podatku VAT, skoro obowiązany jest przyjąć przed licytacją jedynie rękojmie, zaś suma uzyskana ze sprzedaży (pomniejszona o kwotę uiszczonej rękojmi) wpłacana jest przez nabywcę na rachunek depozytowy sądu i pozostaje w dyspozycji sądu do czasu przygotowania planu jej podziału?

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 października 2006 r., które wpłynęło do tut. urzędu w dniu 19 października 2006 r.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca prowadzi postępowanie egzekucyjne według stanu prawnego obowiązującego dla spraw wszczętych przed dniem 5 lutego 2005 r., którego przedmiotem jest prawo użytkowania wieczystego nieruchomości wraz z budynkami, stanowiącymi własność wieczystych użytkowników, położonej w Janowie Lubelskim, oznaczonej w ewidencji gruntów numerem 2628/4, dla której Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Janowie Lubelskim prowadzi księgę wieczystą Nr KW45998. W dziale drugim księgi wieczystej jako wieczyści użytkownicy gruntu i właściciele budynków wpisani są małżonkowie na zasadzie wspólności ustawowej. Przedmiot egzekucji został nabyty przez dłużników w dniu 5 grudnia 2000 r. Jeden z małżonków w momencie nabywania przedmiotu egzekucji był podatnikiem podatku VAT. Natomiast z dniem 15 listopada 2005 r. zgłosił likwidację działalności gospodarczej. Drugi z małżonków nigdy nie prowadził działalności gospodarczej.

Stanowisko podatnika zawarte we wniosku z dnia 7 września 2006 r. oraz w piśmie będącym jego uzupełnieniem jest faktycznie polemiką dotyczącą nieścisłości przepisu art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług definiującego płatnika podatku VAT i jego niespójności z przepisami kodeksu postępowania cywilnego. Zdaniem wnioskodawcy komornik nie może odprowadzać podatku VAT z uwagi na fakt, że jego czynności w czasie licytacji nie przenoszą własności. Własność przechodzi bowiem na nabywcę wskutek uprawomocnienia się postanowienia sądu o przesądzeniu własności. Przepisy kodeksu cywilnego nie określają w jaki sposób i w którym momencie komornik odprowadza podatek VAT oraz wystawia fakturę nabywcy licytacyjnemu. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług również nie zawierają unormowań, które pozwalają na obliczenie kwoty, która miałaby być pobrana przez płatnika. Dlatego też wnioskodawca stoi na stanowisku, iż sprzedaż w trybie przepisów k.p.c. o egzekucji z nieruchomości prawa użytkowania wieczystego i związanego z nim prawa własności budynków i budowli nie jest zdarzeniem skutkującym powstanie obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług. Tym samym nabywca nie może żądać od komornika prowadzącego licytację wystawienia faktury VAT i komornik ten nie ma obowiązku odprowadzenia podatku VAT.

Odpowiadając na wyżej przedstawione zagadnienie, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sandomierzu informuje, co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W myśl ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 133, poz. 882 z późn. zm.), komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym, wykonującym czynności egzekucyjne w sprawach cywilnych oraz inne czynności przekazane na podstawie odrębnych przepisów.

Według art. 18 ustawy o VAT, komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od towarów i usług od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów. Powyższe dotyczy zarówno przypadku, gdy przedmiotem dostawy są rzeczy ruchome, jak też nieruchomości. Z treści wskazanego wyżej przepisu wynika, iż komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy dokonanej w trybie egzekucji, w przypadku gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Należy zauważyć, że przez czynność egzekucyjną rozumie się każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji. Z art. 759 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego wynika jednoznacznie, że czynności egzekucyjne, co do zasady, wykonywane są przez komorników, z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla sądów. Na określony rodzaj egzekucji (np. egzekucji z nieruchomości) składa się szereg czynności egzekucyjnych, z których tylko nieliczne wykonywane są przez sąd. Wykonywanie przez sąd niektórych czynności, takich jak przybicie, wezwanie do złożenia do depozytu sądowego oraz przysądzenie, nie oznacza, że w przypadku egzekucji z nieruchomości komornik nie wykonuje żadnych czynności egzekucyjnych.

Warunek z art. 18 ww. ustawy do uznania komornika za płatnika podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji zostanie spełniony również, gdy w trakcie prowadzenia egzekucji będzie on dokonywał tylko niektórych czynności egzekucyjnych, tak jak ma to miejsce w przypadku egzekucji z nieruchomości.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również: przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Za czynność taką - stanowiącą przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel - uznać należy także przeniesienie, mocą postanowienia sądu o przysądzeniu, własności nieruchomości będącej przedmiotem egzekucji, na osobę nabywcy ustaloną w postanowieniu o przybiciu (będącym końcowym etapem sprzedaży licytacyjnej), co z kolei stanowi wydanie towaru w rozumieniu art. 19 ust. 1 cytowanej ustawy. W świetle powyższego należy stwierdzić, iż obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży nieruchomości, uzyskanej w wyniku egzekucji, powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności, gdyż z tą chwilą nabywca może rozporządzać towarem jak właściciel.

Zgodnie z § 24 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 z późn. zm.), organy egzekucyjne, określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) w przypadku sprzedaży towarów, wystawiają w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury VAT potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów; kopię faktury otrzymuje dłużnik. Według § 24 ust. 2 wyżej wymienionego rozporządzenia fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Z Pana pisma wynika, że dłużnicy aktualnie nie są podatnikami podatku od towarów i usług, a więc nie spoczywa na nich obowiązek podatkowy VAT związany ze sprzedażą towarów, co oznacza, że komornik sądowy dokonujący sprzedaży nieruchomości do nich należących nie nalicza i nie odprowadza podatku VAT jak również nie wystawia faktury dokumentującej tą sprzedaż.

Jednocześnie należy wskazać, że niniejsza informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego dokonana została dla konkretnego stanu faktycznego przedstawionego we wniosku na dzień obowiązywania ww. przepisów w zakresie podatku od towarów i usług. Zmiana któregokolwiek z elementów stanu faktycznego, bądź zmiana przepisów może mieć wpływ na zmianę zakresu obowiązków podatnika.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl