PP/443-33/04 - Opodatkowanie VAT przychodów z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia

Pytanie podatnika

Czy przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia uzyskiwane przez osobę nie prowadzącą działalności gospodarczej, której jedynym źródłem przychodu są należności wynikające z zawartej umowy cywilnoprawnej, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT?

W związku z pismem z dnia 8 czerwca 2004 r. (data wpływu do organu podatkowego 17 czerwca 2004 r.) oraz pismem uzupełniającym z dnia 6 lipca 2004 r. (data wpływu do organu podatkowego 14 lipca 2004 r.) w sprawie udzielenia informacji w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w podatku od towarów i usług - Naczelnik Urzędu Skarbowego w Strzelcach Opolskich, działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) i n f o r m u j e, co następuje:

W swoim piśmie Spółka pyta, czy przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia uzyskiwane przez osobę nie prowadzącą działalności gospodarczej, której jedynym źródłem przychodów są należności wynikające z zawartej umowy cywilnoprawnej, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tutejszy organ podatkowy wyjaśnia:

Zgodnie z art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) za wykonywaną osobiście działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1 nie uznaje się czynności:

1. z tytułu, których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.);

2. wykonywanych przez osobę fizyczną na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy;

3. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie tych czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

Odpowiedzialność zlecającego, o której mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT, wobec wykonującego zlecone czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, powinna być rozpatrywana indywidualnie w odniesieniu do poszczególnych umów, ale także mając na uwadze specyfikę wykonanywanych czynności.

Uwzględniając treść przepisu można uznać, że chodzi o określenie warunków typowych dla umów o pracę, a dodatkowo z dokumentów dotyczących zawarcia umowy o wykonane świadczenie, powinna wynikać kwestia odpowiedzialności osoby zlecającej.

Jeżeli więc w umowie zostaną ustalone (oprócz określenia zawierających ją podmiotów oraz wynagrodzenia) swoiste dla umowy o pracę elementy określające: warunki osobistego wykonywania czynności w ramach danego stosunku prawnego, a także przyjęcie odpowiedzialności zlecającego za czynności usługodawcy to spełnione zostaną wymogi, aby w świetle art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, czynności te wyłączyć z samodzielnej działalności gospodarczej.

Jeżeli natomiast przy osobistej realizacji czynności wymienionych w art. 13 pkt 2-8 ww. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoba fizyczna działająca w oparciu o umowę zlecenie, w której nie określono chociaż jednego z tych warunków, np. brak przyjęcia - z uwagi na charakter czynności - odpowiedzialności usługobiorcy za czynności usługodawcy - czynności te uznaje się za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a osobę tę za podatnika VAT w ujęciu art. 15 ust. 1 tejże ustawy, co powoduje, że wykonanie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z chwilą przekroczenia obrotu, o którym mowa w art. 113 ust. 1, 5 lub 9 cyt. ustawy o VAT.

Zgodnie bowiem z § 9 ust. 1, 2, 3 i 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.):

1. zwalnia się od podatku czynności wynikające z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa lub innej umowy o podobnym charakterze, w przypadku których podstawę opodatkowania dla agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby, świadczącej usługi o podobnym charakterze, stanowi kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usługi, pomniejszona o kwotę podatku z zastrzeżeniem ust. 2-4,

2. zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy tych podatników, którzy w danym roku podatkowym mogli korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub ust. 9 ustawy o VAT i dotyczy wartości sprzedaży w danym roku podatkowym z tytułu wykonywania czynności wymienionych w ust. 1, nieprzekraczającej kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 EURO, obliczonej w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 113 ust. 14 ustawy.

3. zwolnienie o którym mowa w ust. 2, stosuje się pod warunkiem, że wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 EURO; do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

4. zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 2, nie stosuje się do podatników:

1) zarejestrowanych na podstawie art. 96 lub art. 157 ustawy "jako podatnicy VAT czynni";

2) wykonujących również inne, niż wymienione w ust. 1, czynności opodatkowane;

3) wykonujących czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy;

4) którzy zrezygnowali z prawa do zwolnień podmiotowych lub utracili to prawo w poprzednich latach podatkowych i od daty rezygnacji lub utraty tego prawa nie upłynęło 3 lata.