PP/443-103-2/06 - Czy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czynności świadczone przez biegłego na zlecenie Sądu, w zakresie szacowania i wyceny szkód łowieckich?

Działając na podstawie art. 216 § 1 w związku z art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 z późn. zm.), Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu po rozpatrzeniu wniosku z dnia 27 lipca 2006 r. w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności świadczonych przez biegłego na zlecenie Sądu - stwierdza, iż stanowisko Podatnika jest nieprawidłowe.

Pismem z dnia 27 lipca 2006 r., uzupełnionym w dniu 1 sierpnia 2006 r. oraz 9 sierpnia 2006 r. Podatnik zwrócił się do tut. organu podatkowego z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w Jego indywidualnej sprawie, w której na dzień złożenia wniosku nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Podatnik przedstawił następujący stan faktyczny:

Podatnik jest biegłym Sądu w zakresie szacowania i wyceny szkód łowieckich. Nie prowadzi działalności gospodarczej, jest emerytem wojskowym i pracuje w Jednostce na pełnym etacie jako urzędnik państwowy. W czasie r. wykonuje ok. 2-3 opinie na zlecenie Sądu.

Na tle tych okoliczności Podatnik sformułował następujące pytania:

Jednocześnie Podatnik stoi na stanowisku, że opinie biegłego dla organu takiego jak Sąd powinny być zwolnione z obowiązku podatkowego w podatku VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa, co wynika z brzmienia art. 8 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem sam fakt wykonywania pewnych czynności z nakazu władzy, np. sądu nie jest kryterium do uznania, że świadczenie nie jest wykonywane w sposób samodzielny.

W świetle art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, która obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Natomiast w świetle art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Zatem oceny zakresu stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności wykonywanych na zlecenie sądów, należy dokonywać w świetle uregulowań zawartych w art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy, pod kątem kryterium decydującym o uznaniu tych osób za podatników podatku od towarów i usług.

Aby czynności osoby fizycznej nie były uznane za samodzielną działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy muszą być spełnione łącznie warunki wymienione w art. 15 ust. 3 pkt 3 m.in. odpowiedzialność zlecającego wykonanie czynności. Opinia wydana przez biegłego sądowego jest dowodem w postępowaniu sądowym. Sąd dopuszczając w toku postępowania dowód w postaci opinii biegłego, odwołuje się do autorytetu i jego specjalistycznej wiedzy. Za wydaną przez biegłego sądowego opinię, sąd nie bierze odpowiedzialności. Sąd odpowiada za wydany wyrok. Niespełnienie warunku w zakresie odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności powoduje, że czynności te w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług są uznane za samodzielną działalność gospodarczą, a osoby fizyczne - w tym biegli sądowi wykonujący czynności na zlecenie sądu - są podatnikami podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Należy zatem stwierdzić, że czynności wykonywane na zlecenie sądu lub innych organów administracji publicznej przez biegłych sądowych nie korzystają z wyłączenia z zakresu ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT odnośnie odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności wobec osób trzecich. Tym samym wykonywane przez Pana jako biegłego sądowego czynności polegające na opracowywaniu opinii z zakresu szacowania i wyceny szkód łowieckich na zlecenie sądów oraz innych organów administracji publicznej, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

Podstawowa stawka podatku VAT w myśl art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług wynosi 22 %, z zastrzeżeniem ust. 2-12, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie zgodnie z art. 113 ust. 1 zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim r. podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Należy więc przyjąć, że biegli występujący w sprawach sądowych lub administracyjnych mają co do zasady możliwość korzystania ze zwolnienia opisanego w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 113 ust. 4 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, z tym że w przypadku, o którym mowa w ust. 9, zawiadomienie musi nastąpić przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5.

Na podstawie art. 106 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - podatnicy VAT mają obowiązek wystawiania faktur VAT dokumentujących dostawę towaru czy wykonanie usługi. Faktura taka stwierdzać powinna w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.

Natomiast kwestia zasad wystawiania faktur została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798). W § 8 ww. rozporządzenia stwierdzono, iż zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT". § 9 ust. 1 ww. rozporządzenia jednoznacznie określa co powinna zawierać prawidłowo wystawiona faktura VAT. Zgodnie z nim faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży, powinna zawiera co najmniej m.in. imiona i nazwiska lub nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy. Zgodnie z powyższym w Pana przypadku prawidłowo wystawiona faktura za tzw. urzędówki dla sądu w niczym nie powinna odbiegać od innych wystawianych faktur. Dla potrzeb podatku od towarów i usług tylko zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej są uprawnieni do wystawiania faktur.

Obowiązek podatkowy z tyt. świadczenia usług biegłych sądowych na zlecenie sądów do 31 maja 2005 r. powstawał według zasad określonych art. 19 ust. 1 lub 4 ustawy o VAT. Od 1 czerwca 2005 r. - na podstawie § 3 pkt 2 zmienionego rozporządzenia z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 797 z późn. zm.) obowiązek podatkowy z tyt. wykonywania ww. usług powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. Wysokość przyznanego przez sąd wynagrodzenia zawiera podatek VAT - jest kwotą brutto.

W przypadku przekroczenia u podatników zwolnionych od podatku wartości sprzedaży opodatkowanej w poprzednim r. podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę. Za zgodą naczelnika urzędu skarbowego podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z dokumentów celnych oraz o kwotę podatku zapłaconą od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a także o kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur dokumentujących zakupy dokonane przed dniem utraty zwolnienia, pod warunkiem:

1. sporządzenia spisu z natury zapasów tych towarów posiadanych w dniu, w którym nastąpiło przekroczenie kwoty, o której mowa w ust. 1, oraz

2. przedłożenia w urzędzie skarbowym spisu, o którym mowa w pkt 1, w terminie 14 dni, licząc od dnia utraty zwolnienia.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w takim przypadku jest Pan obowiązany do opodatkowania podatkiem VAT kwoty należnej z tytułu świadczonych na zlecenie sądu usług pomniejszonej o kwotę należnego podatku. Pojęcie kwoty należnej łączy się ściśle z pojęciem wynagrodzenia, które wyrażone jest w formie ceny za wykonaną usługę. Zatem, w zakresie podatku od towarów i usług kwota należna biegłemu sądowemu z tytułu świadczenia usług na zlecenie sądu obejmuje również kwotę podatku VAT.

W świetle powyższego stanowisko przedstawione we wniosku w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności świadczonych przez biegłego na zlecenie Sądu jest nieprawidłowe.

Jednocześnie Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu informuje, iż przedmiotowa informacja o zakresie stosowania prawa podatkowego ma zastosowanie wyłącznie w przedstawionym stanie faktycznym i w stanie prawnym obowiązującym na dzień zaistnienia omawianego zdarzenia.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu informuje również, iż interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Na podstawie art. 14a § 4 w związku z art. 236 § 1 i art. 236 § 2 pkt 1 oraz art. 239 w związku z art. 223 § 1 powołanej ustawy Ordynacja podatkowa, na niniejsze postanowienie służy zażalenie, które wnosi się do Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu, za pośrednictwem tut. organu podatkowego w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego postanowienia.

Zażalenie podlega opłacie skarbowej.