PP/443-101-1/06 - Zwolnienie z VAT dostawy terenów niezabudowanych. Opodatkowanie podatkiem VAT transakcji zamiany nieruchomości.

Działając na podstawie art. 216 § 1 w związku z art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 z późn. zm.), Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu po rozpatrzeniu wniosku z dnia 14 lipca 2006 r., o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług wykupu nieruchomości gruntowych- stwierdza, iż przedstawione we wniosku stanowisko jest nieprawidłowe.

Pismem z dnia 14 lipca 2006 r., które wpłynęło do tut. Urzędu w dniu 21 lipca 2006 r. Jednostka zwróciła się do tut. organu podatkowego z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w Jej indywidualnej sprawie, w której na dzień złożenia wniosku nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Stan faktyczny przedstawiony we wniosku:

Gmina na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.), w związku z potrzebą tworzenia gminnego zasobu nieruchomości dokonuje zamiany bądź wykupu nieruchomości gruntowych w obszarze gdzie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

W związku z powyższym zwrócono się z pytaniem, czy w przypadku wykupu przez Gminę gruntów do ww. zasobu od osoby fizycznej, która nie jest podatnikiem VAT, nie prowadzi działalności gospodarczej na gruntach stanowiących przedmiot obrotu, będącej rolnikiem prowadzącym gospodarstwo rolne, który nabył grunty rolne przed wejściem w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i posiada je przez okres dłuższy niż 5 lat, należy odprowadzić podatek VAT i w jakiej wysokości:

Jednostka stoi na stanowisku, że na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, Gmina jako organ władzy publicznej, powołany do działania w zakresie realizacji zadań nałożonych odrębnymi przepisami, w tym zapewnienia budownictwa mieszkaniowego oraz budowy dróg, nie została uznana za podatnika VAT, zatem przy wykupie bądź zamianie nieruchomości gruntowych, nie istnieje obowiązek naliczenia podatku. Ponadto uważa, że zgodnie z art. 15 ust. 1 powołanej ustawy, osoba fizyczna, spełniająca przedstawione na wstępie warunki, nie zostanie podatnikiem VAT.

Po przeanalizowaniu przedstawionego stanu faktycznego, oraz obowiązującego stanu prawnego Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu wyjaśnia co następuje.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega, m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, przez pojęcie towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach o statystyce publicznej, a także grunty.

Od 1 maja 2004 r. sprzedaż gruntu stanowi dostawę towaru i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Sposób opodatkowania dostawy gruntu zróżnicowany jest w zależności od rodzaju gruntu. Natomiast o charakterze gruntu decyduje plan zagospodarowania przestrzennego danego obszaru.

Istotną kwestią przy rozstrzygnięciu czy dana dostawa niezabudowanej nieruchomości jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług jest ustalenie czy dana nieruchomość jest terenem budowlanym bądź przeznaczonym pod zabudowę w momencie dokonania dostawy.

Opodatkowaniu podatkiem podlegają dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe: zabudowane oraz niezabudowane, jeżeli są to tereny budowlane bądź przeznaczone pod budowę.

Grunty budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę opodatkowane są stawką 22-procentową - art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Jednocześnie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 cyt. ustawy o VAT zwolniono od podatku od towarów usług dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. W świetle powyższego, zwolniona od podatku jest zatem dostawa terenów rolnych, leśnych jeżeli w planach przestrzennego zagospodarowania terenu nie są one przeznaczone pod zabudowę. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość gruntowa przeznaczona pod zabudowę dostawa takiej nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu stawką podstawową, tj. 22 %.

Natomiast jedynie w przypadku sprzedaży niezabudowanej nieruchomości nie będącej terenem budowlanym oraz przeznaczonym pod zabudowę, jej dostawa będzie zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Ze zwolnienia tego korzysta także dostawa nieruchomości rolnych.

Zatem sprzedaż działek niezabudowanych, o których mowa w pkt 1-4 zapytania, z przeznaczeniem pod zabudowę będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie ma znaczenia fakt, że sprzedającym jest rolnik który nie jest podatnikiem VAT, nie prowadzi działalności gospodarczej na gruntach stanowiących przedmiot obrotu. Jednocześnie informuje się, że w przypadku wykupu ww. gruntów podatnikiem będą osoby dostarczające grunty pod zabudowę a nie kupujący tj. Gmina. Zgodnie bowiem z art. 5 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega, m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Za podatnika podatku od towarów i usług uznaje się (stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 cyt. ustawy) osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Ustawa definiuje pojęcie działalności gospodarczej w art. 15 ust. 2 stanowiąc, iż obejmuje ona wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zatem zgodnie z obowiązującymi przepisami, aby dostawa ww. gruntów podlegała opodatkowaniu dokonana musi być przez podatnika podatku od towarów i usług. W przypadku gdy dostawa ww. gruntów dokonywana jest przez osobę fizyczną niebędącą podatnikiem i nie ma znamion działalności wykonywanej z zamiarem wykonywania jej w sposób częstotliwy, wówczas dostawa gruntów budowlanych nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Objęcie danej czynności podatkiem VAT wymaga każdorazowej analizy, czy do dostawy towarów lub świadczenia usług doszło w warunkach pozwalających na uznanie, że strona transakcji w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik. Znaczące w tej sytuacji jest stwierdzenie czy dana działalność wykonywana jest z zamiarem wykonywania jej w sposób częstotliwy. Dla celów podatku VAT, aby uznać czynność za działalność gospodarczą należałoby wykazać, iż podatnik miał zamiar w momencie realizacji tej czynności wykonywać ją wielokrotnie, a sprzedawane w tym przypadku grunty nabył w celu sprzedaży. Jeżeli jednorazowa czynność o charakterze dostawy, wykonana przez osobę fizyczną niebędącą podatnikiem, zostanie zrealizowana w warunkach, które nie będą wskazywały na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy, nie będzie można uznać tego za działalność gospodarczą, a sprzedający nie będzie z tego tytułu traktowany jak podatnik podatku VAT.

Odnośnie drugiego z pytań zamiana gruntów co do zasady jest czynnością objętą zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie wyżej cytowanego art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z art. 7 ust. 1 tejże ustawy, ponieważ w jej wyniku dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zamiana jest umową cywilnoprawną, na podstawie której każda ze stron zobowiązuje się do przeniesienia na drugą stroną własności rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy, zgodnie z treścią art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zapis art. 604 Kodeksu cywilnego daje dyspozycję odpowiedniego stosowania do zamiany przepisów o sprzedaży. Umowa zamiany jest zatem umową wzajemną, zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Tym samym umowa zamiany skutkuje wzajemnym przeniesieniem prawa do rozporządzania zamienianymi nieruchomościami jak właściciel.

Biorąc powyższe pod uwagę, zamianę nieruchomości w świetle ustawy o podatku od towarów usług traktuje się jako odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Stosowanie do art. 15 ust. 6 powołanej ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Z przepisu tego wynika, że organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ jest podatnikiem podatku od towarów i usług w takim zakresie, w jakim wykonuje czynności na podstawie umów cywilnoprawnych, do których zalicza się m.in. umowę zamiany.

Mając powyższe na względzie, uznać należy, że czynność przeniesienia przez Gminę własności nieruchomości na podstawie umowy zamiany jest objęta zakresem opodatkowania podatkiem towarów i usług, gdyż stanowi dostawę towaru dokonywaną przez podatnika.

W świetle powyższego stanowisko Jednostki w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług wykupu nieruchomości gruntowych jest nieprawidłowe.

Jednocześnie Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu informuje, iż przedmiotowa interpretacja o zakresie stosowania prawa podatkowego ma zastosowanie wyłącznie w przedstawionym stanie faktycznym i w stanie prawnym obowiązującym na dzień jej wydania.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu informuje również, iż interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia przez organ odwoławczy.

Na podstawie art. 14a § 4, art. 236 § 2 pkt 1 oraz art. 223 § 1 w związku z art. 239 ustawy - Ordynacja podatkowa, na niniejsze postanowienie służy zażalenie, które wnosi się do Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu, za pośrednictwem tut. organu podatkowego w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego postanowienia.

Zażalenie podlega opłacie skarbowej.