PP/443-10/05 - Podatnik podatku od towarów i usług w przypadku oddania nieruchomości gruntowej będącej własnością Gminy Miejskiej w użytkowanie wieczyste

Pytanie podatnika

Kto powinien być podatnikiem podatku od towarów i usług i czyje dane powinna zwierać faktura w przypadku opłat rocznych z tytułu oddania nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste będącej własnością Gminy Miejskiej?

Podatnikami w świetle art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 w/w ustawy).

Natomiast w myśl art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle przepisu art. 15 ust. 6 w/w ustawy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami statusu podatnika nie można przyznać zarówno organom gminy tj.: radzie gminy, wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi jak i urzędowi obsługującemu ten organ tj. urzędowi gminy. Powyższe wyłączenie ze statusu podatnika nie ma jednak zastosowania, gdy organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ wykonuje jakiekolwiek czynności na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym objęte na podstawie przepisów prawa jego urzędowymi kompetencjami.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników (Dz. U. Nr 142, poz. 702), do podmiotów objętych powszechnym obowiązkiem ewidencyjnym zalicza się wyłącznie: osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami.

Powyższy przepis do grona osób którym przyznaje się numer identyfikacji podatkowej nie zalicza organów osób prawnych oraz organów władzy publicznej. Podatnicy, płatnicy podatków i płatnicy składek ubezpieczeniowych mają obowiązek podawania numeru NIP na wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru obowiązane są organy podatkowe lub celne (art. 11 ustawy o zasadach ewidencji).

Stosownie zaś do art. 12 ust. 1, podatnik nie może korzystać z obcego numeru NIP, a nadany podatnikowi NIP nie przechodzi nawet na następcę prawnego, z wyjątkiem:

1) przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa lub przedsiębiorstwa komunalnego w jednoosobową spółkę gminy,

2) przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową lub spółki handlowej w inną spółkę handlową.

Gmina w myśl art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), posiada osobowość prawną, wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W celu wykonania zadań zgodnie z art. 9 ustawy o samorządzie gminnym może tworzyć jednostki organizacyjne, zawierać umowy z innymi podmiotami bądź bez ograniczeń prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej, wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie (o gospodarce komunalnej).

W przypadku wykonywania działalności podlegającej opodatkowaniu bezpośrednio przez samą gminę, a więc bez wyodrębnienia organizacyjnego w postaci zakładu budżetowego, jako osoba prawna obowiązana jest do uzyskania numeru NIP. Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów zawartym w piśmie znak OS5-065/140/2004 r. z dnia 29.06.2004 r., w zakresie podatku od towarów i usług podatnikiem co do zasady jest gmina, natomiast zgłoszenia rejestracyjnego dla celów opodatkowania podatkiem VAT oraz zgłoszenia identyfikacyjnego NIP dokonuje w jej imieniu urząd gminy. Wszelkie dokumenty wymagające oznaczenia NIP, sporządzane i wystawiane przez urząd z tytułu czynności przypisanych prawnie gminom powinny być sygnowane NIP, o którego nadanie występuje urząd gminy w imieniu gminy. W konsekwencji powinien być podawany NIP tej osoby prawnej, w której imieniu wykonywane są czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Powyższe oznacza, że Gmina Miejska winna być zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług jeśli wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Prawo użytkowania wieczystego jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach Kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j.: Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 ze zm.). Zgodnie z art. 232 Kodeksu cywilnego, grunty stanowiące własność Skarbu Państwa, a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność gmin lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Ponieważ oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste jest świadczeniem na rzecz innego podmiotu i nie jest dostawą towarów, uznać należy, że jest ono świadczeniem usług, w rozumieniu przepisu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku opłat rocznych z tytułu oddania nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste powstaje z chwilą uiszczenia tej opłaty, (wg stanu prawnego obowiązującego po dniu 14 lutego 2005 r.).

Zgodnie z § 5 ust. 7 cyt. wyżej rozporządzenia, obniżoną do wysokości 7% stawkę podatku stosuje się również do zbycia prawa wieczystego użytkowania gruntu, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są opodatkowane stawką 7%.

Zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntów w przypadku dostawy budynków mieszkalnych i lokali mieszkalnych trwale związanych z tym gruntem opodatkowane jest według stawki 7%.

Jeżeli natomiast dostawa budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo ich części korzysta ze zwolnienia z VAT lub opodatkowana jest według stawki 0% - zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntów, z którymi związane są te budynki lub budowle korzysta ze zwolnienia z podatku VAT.

W pozostałych przypadkach wcześniej nie wymienionych w/w zbycie jest opodatkowane stawką podatku VAT w wys. 22%.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Podatnika i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Udzielona interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika. Wiąże ona natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.