PP/4409-11-5/05, PO436/01/05 - Zrzeczenie się prawa wieczystego użytkowania gruntu na rzecz gminy.

"Art. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. nr 86, poz. 959 ze zm.) wymienia taksatywnie czynności, które podlegają podatkowi. Zrzeczenie się prawa wieczystego użytkowania gruntu nie jest tam wymienione, zatem nie powstał obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych od przedmiotowej czynności (...).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Prawo użytkowania wieczystego gruntu jest innym niż własność prawem rzeczowym oraz wartością niematerialną i prawną. W myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy świadczeniem usług jest przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Opodatkowaniu podlega zatem przeniesienie przez podatnika prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego oraz niezabudowanego.

Reasumując, sprzedaż prawa użytkowania wieczystego gruntu (zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy) jest opodatkowana stawką podatku od towarów i usług 22%. Natomiast zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 97, poz. 970 ze zm.) - zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntów przeznaczonych na cele rolnicze zwolnione jest od podatku od towarów i usług.

Osobnym zagadnieniem jest zrzeczenie się na rzecz gminy, prawa wieczystego użytkowania gruntów, w przypadku, gdy nie służyło prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabywaniu tego prawa.

Jak zaznaczono na wstępie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega jedynie odpłatne świadczenie usług.

Wyjątkiem opisanym w art. 8 ust. 2 ww. ustawy jest nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów lub usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części. Takie nieodpłatne świadczenie usług traktuje się jako odpłatne świadczenie i podlega ono opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przypadku nieodpłatnego świadczenia usług nie związanych z prowadzonym przedsiębiorstwem, oraz braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów lub usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług."