PP-406/3/AZ/07 - Opłaty z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, dla których umowy zawarto przed dniem 1 maja 2004 r., a opodatkowanie podatkiem od towarów i usług.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 3 kwietnia 2007 r. Urząd Skarbowy w Prudniku PP-406/3/AZ/07 Opłaty z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, dla których umowy zawarto przed dniem 1 maja 2004 r., a opodatkowanie podatkiem od towarów i usług.

POSTANOWIENIE

Działając na podstawie art. 216 § 1 oraz art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) - Naczelnik Urzędu Skarbowego w Prudniku w związku ze złożonym przez Urząd ... wnioskiem Nr F.I- 3119/13/2007 z dnia 25 stycznia 2007 r. (data wpływu 26 stycznia 2007 r.) w sprawie interpretacji prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłat z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, dla których umowy zawarto przed dniem 1 maja 2004 r. stwierdza, iż stanowisko zajęte w przedmiocie postawionego pytania jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

Z treści art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) wynika, że stosownie do swej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Pismem nr F.I-3119/13/2007 z dnia 25 stycznia 2007 r. (data wpływu 2007 stycznia 26) Urząd Wasz wystąpił z wnioskiem o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej w sprawie dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług od pobieranych opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych dotyczących umów zawartych przed 1 maja 2004 r.

Zdaniem Waszego Urzędu zgodnie z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego nie należy opodatkowywać podatkiem VAT opłat za wieczyste użytkowanie gruntów w sytuacji, gdy grunt został oddany w użytkowanie wieczyste przed dniem 1 maja 2004 r.

Dokonując oceny prawnej stanowiska pytającego według stanu prawnego obowiązującego na dzień złożenia wniosku, tutejszy organ podatkowy stwierdza jak następuje:

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi odpłatna dostawa towarów, którymi zgodnie z art. 2 pkt 6 są również grunty oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Ponadto opodatkowaniu podatkiem VAT podlega również obrót prawami do wartości niematerialnych i prawnych, zgodnie z postanowieniami art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy. Przepis ten bowiem stanowi, iż przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym też przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Zgodnie natomiast z brzmieniem art. 7 ust. 1 cytowanej ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W świetle artykułu 15 ust. 1 ww. ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, w ocenie tutejszego organu opłata roczna za wieczyste użytkowanie gruntu, zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami określona w drodze decyzji administracyjnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, ponieważ art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, stanowi, że nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Podlega natomiast opodatkowaniu podatkiem VAT opłata roczna za oddanie w wieczyste użytkowanie gruntów określona na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej.

Odnosząc się zatem do kwestii opodatkowania powyższych opłat należy zaznaczyć, iż prawo użytkowania wieczystego gruntu jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostało zasadniczo w przepisach Kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 z późn. zm.). Zgodnie z art. 232 Kodeksu cywilnego grunty stanowiące własność Skarbu Państwa, a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność gmin lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.

Przeniesienie prawa użytkowania wieczystego oraz ustalanie opłat odbywa się na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. 27 tej ustawy sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej.

Ustanawianie i znoszenie tego prawa oraz kształtowanie elementów jego treści co do zasady następuje na podstawie oświadczeń woli stron, tj. czynności cywilnoprawnych między właścicielami a użytkownikami wieczystymi. Artykuł 71 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, iż za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Zgodnie z ust. 4 opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego.

Z punktu widzenia prawa podatkowego prawo użytkowania wieczystego gruntu jest wartością niematerialną i prawną - art. 16c ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Jak wynika z powyższego opłaty roczne stanowią ekwiwalent ekonomiczny oddania gruntu w użytkowanie wieczyste. Urząd, oddając zatem grunty w użytkowanie wieczyste na podstawie umowy cywilnoprawnej, pobiera z tego tytułu opłaty roczne.

Należy zauważyć, że użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo na rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela, czym w istotny sposób różni się od ograniczonych praw rzeczowych, stanowiąc tym samym pośrednie ogniwo pomiędzy tymi prawami a własnością, nabierając jednocześnie charakteru o treści bardziej zbliżonej do prawa własności.

W świetle art. 233 § 1 k.c. użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy k.c. (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 k.c.) przemawiają za uznaniem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem - w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela.

Wobec powyższego, mając na uwadze szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru, zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT obejmuje grunty, należy opowiedzieć się za stanowiskiem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 tej ustawy, a nie świadczenie usług, do którego odnosi się art. 8 ust. 1.

Biorąc pod uwagę fakt, że ustanowienie użytkowania wieczystego nastąpiło w momencie dokonania wpisu do księgi wieczystej, co pociąga okoliczność oprócz zapłaty pierwszej opłaty obowiązek zapłaty opłat rocznych, nie oznacza, że ustanawianie użytkowania wieczystego trwa przez cały okres, na jaki zostało zawarte i w którym wnoszone są opłaty. W chwili bowiem, gdy dokonano tej czynności, nie była ona objęta obowiązkiem podatkowym. Dlatego też sposób dokonania za nią zapłaty (zbliżony do ratalnego poprzez wnoszenie opłat rocznych) nie będzie miał znaczenia z punktu widzenia nowego prawa, nawet jeżeli zapłata nie została zakończona w czasie obowiązywania ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.).

Konsekwencją stanowiska, że oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, będzie stwierdzenie, że w przypadku gdy taka czynność nastąpiła przed dniem 1 maja 2004 r. (tj. przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej na podstawie zawartej w formie aktu notarialnego umowy o ustanowieniu tego prawa) nie podlega ona obecnie podatkowi od towarów i usług.

W przypadku dostawy towarów zasadą jest bowiem, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru (art. 19 ust. 1 ustawy o VAT). W momencie zaś ustanowienia użytkowania wieczystego ta czynność nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.). Tym samym opłaty dotyczące czynności niepodlegającej opodatkowaniu nie mogą być objęte podatkiem od towarów i usług po wejściu w życie nowej regulacji prawnej, tj. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.).

Wobec powyższego należy uznać, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004 r., gdy taka czynność nie podlegała podatkowi od towarów i usług po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) ani nie zawiera w sobie należnego podatku, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie przepisów tej ustawy.

W świetle powyższego w ocenie tutejszego organu stanowisko zajęte przez Jednostkę jest prawidłowe.

Ponadto Naczelnik Urzędu Skarbowego w Prudniku informuje, że udzielona interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia. Przy tym należy także podkreślić, że interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia (vide art. 14b § 1 i § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa).

Od niniejszego postanowienia służy stronie na podstawie art. 14a § 4 i art. 236 § 2 pkt 1 ustawy - Ordynacja podatkowa zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu za pośrednictwem tutejszego organu, które wnosi się w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia stronie.

Zażalenie powinno spełniać wymogi zawarte w art. 222 w związku z art. 239 Ordynacji podatkowej, tj. zawierać zarzuty przeciw postanowieniu, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl