PP/005w-558/04/MBA - Sprzedaż przedsiębiorstwa

Pytanie podatnika

Czy sprzedaż przedsiębiorstwa w skład którego wchodzą następujące składniki: grunty, budynki i budowle, maszyny i urządzenia, wyposażenie, zapasy magazynowe, produkcja w toku, dokumentacja techniczna, dokumentacja handlowa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w przypadku, gdy wraz z nimi nie zostaną sprzedane należności i zobowiązania, udziały i akcje, nieruchomości, maszyny i urządzenia zlokalizowane pod innym adresem, dzierżawione innym podmiotom gospodarczym, mieszkania zakładowe i ośrodek wczasowy?

Zgodnie z art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5. koncesje, licencje i zezwolenia;

6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8. tajemnice przedsiębiorstwa;

9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwem jest więc wyżej określony zbiór składników, przy czym należy mieć na uwadze, iż nie jest to katalog zamknięty.

W myśl art. 55² k.c. czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Oznacza to, że dopuszczalne są sytuacje, w których pewne elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. W przypadku wyłączenia od zbycia istotnych elementów przedsiębiorstwa jak np. nazwa, prawa autorskie, tajemnice przedsiębiorstwa (know-how), patenty, koncesje, licencje itp. należy mówić o sprzedaży sumy składników majątkowych, a nie o sprzedaży przedsiębiorstwa. Natomiast jeżeli wyłączone składniki nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa, to wówczas czynność ta będzie - w świetle ustawy o ptu - uznana za sprzedaż przedsiębiorstwa, chociaż nie objęła ona wszystkich jego składników.

Jak wynika z wniosku przedmiotem sprzedaży mają być:

- grunty, budynki i budowle,

- maszyny i urządzenia,

- wyposażenie,

- zapasy magazynowe,

- produkcja w toku,

- dokumentacja techniczna,

- dokumentacja handlowa.

Sprzedaży natomiast nie podlegają:

- należności i zobowiązania,

- udziały i akcje,

- nieruchomości, maszyny i urządzenia zlokalizowane pod innym adresem, od 2002 r. dzierżawione innym podmiotom gospodarczym,

- mieszkania zakładowe,

- ośrodek wczasowy.

Z wyjaśnień Syndyka wynika ponadto, że nieruchomości dzierżawione innym podmiotom nie mogą same w sobie stanowić zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Z przedstawionego w zapytaniu stanu faktycznego wynika, iż wyłączone od sprzedaży składniki majątkowe nie miały i nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania upadłego przedsiębiorstwa. Odrębna sprzedaż wydzielonych składników majątku nie spowoduje ponadto, że pozostała reszta nie będzie już stanowiła przedsiębiorstwa, a tylko w takim przypadku można by mówić o sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub poszczególnych jego składników. Bez znaczenia dla sprawy pozostaje fakt, iż wyłączone ze sprzedaży są obciążenia związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Z istoty tej sprzedaży oraz przepisów prawa upadłościowego wynika, że w skład sprzedawanego przedsiębiorstwa nie wchodzą długi z nim związane (za: A. Bartosiewicz, R. Kubacki VAT Komentarz Wydawnictwo Zakamycze 2004)

Reasumując - w omawianej sytuacji należy mówić o sprzedaży przedsiębiorstwa, zatem znajduje zastosowanie przepis art. 6 pkt 1 ustawy o ptu, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu samodzielnie sporządzającego bilans.