POV.415-8/2004 - Pobieranie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych

Pytanie podatnika

Zagadnienie pobierania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w sytuacji gdy wynagrodzenie jest wypłacane w drodze postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego z wniosku pracownika (wierzyciela) wobec pracodawcy (dłużnika). Zdaniem pytającego obowiązki płatnika winien przejąć komornik, który prowadzi egzekucję i dokonuje rzeczywistej wypłaty wynagrodzeń z tytułu pracy na rzecz pracowników wnioskujących o wszczęcie egzekucji.

W odpowiedzi na pismo w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego stosownie do postanowień art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) stwierdzam co następuje:

W powyższej kwestii, na gruncie podatku dochodowego zastosowanie znajduje art. 31 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (jedn. tekst Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Wynika z niego, że osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (zwane zakładami pracy), które są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacone przez zakład pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Przepisy powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 32 i 38 regulują obowiązki zakładu pracy jako płatnika podatku dochodowego. Zgodnie z tymi przepisami, w sytuacji przedstawionej w pytaniu nie występują okoliczności, które nakładałyby na zakład pracy obowiązek poboru zaliczki na podatek. Wprawdzie wpłacone należności są wynagrodzeniami za pracę, stanowią przychód ze stosunku pracy, ale zostały wypłacone wskutek egzekucji na rzecz pracownika z rachunku bankowego zakładu pracy i na zakładzie pracy nie ciążą obowiązki płatnika, bowiem nie dokonuje on wypłaty tych środków. Oznacza to, że zakład pracy nie ma możliwości poboru i przekazania na rachunek urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy wraz z deklaracją PIT-4. Na podstawie powyższego organ podatkowy stwierdza, aby zakład pracy spełniał funkcję płatnika dla celów podatkowych, wymagane jest wypłacanie przez ten zakład należności przychodu ze stosunku pracy (lub stosunku pokrewnego).

Niespełnienie tej czynności wyklucza, uznanie zakładu pracy za płatnika zaliczek na podatek dochodowy od tych należności. W przedstawionej sytuacji pracodawca nie ma możliwości obliczenia i poboru zaliczki na podatek dochodowy od przychodów, których wypłaty nie dokonał.

W omawianym przypadku przekazania (wypłaty) wynagrodzenia dokonał komornik po wcześniejszej jego egzekucji z rachunku bankowego pracodawcy. Jednak również na nim nie ciąży obowiązek poboru zaliczek od tych wynagrodzeń. Nie stanowią one bowiem przychodów uzyskanych w ramach stosunku pracy z komornikiem (ustawodawca mówi o przychodzie uzyskanym ze stosunku pracy u pracodawcy dokonującego jego wypłaty) a obowiązujące przepisy prawne nie nakładają na komornika dokonującego wypłaty zasądzonych wynagrodzeń obowiązków płatnika. Komornik, jako osoba fizyczna, występuje w roli płatnika zaliczek na podatek dochodowy, ale w odniesieniu do osób zatrudnionych w prowadzonej przez siebie kancelarii komorniczej.

Z przedstawionych względów stanowisko płatnika wskazującego, iż w opisanym stanie faktycznym obowiązki płatnika winien przejąć komornik należy uznać za bezzasadne.

Mając powyższe na uwadze pracownik ma obowiązek samodzielnie rozliczyć otrzymane przychody w zeznaniu rocznym.

Jeżeli zakład pracy ma wątpliwości co do kwestii poboru składek ZUS wskazane jest w tej kwestii zwrócić się z zapytaniem do właściwego sobie oddziału ZUS.