Podleganie ubezpieczeniom społecznym w razie upadłości.

Zgodnie z art. 13 pkt 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.) osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega ubezpieczeniom społecznym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Użyte w ustawie określenie "wykonywanie działalności" podkreśla, że istotny jest tutaj element faktycznego prowadzenia działalności. Z chwilą ogłoszenia upadłości z mocy samego prawa upadły traci zarząd, możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem stanowiącym masę upadłościową.

Według art. 156 ustawy z 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (DzU z 2003 r. nr 60, poz. 535 ze zm.) zarządcę powołuje się w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu gdy odebrano upadłemu zarząd majątkiem, a także w sytuacji, gdy ustanowiono nad częścią majątku zarząd własny upadłego. Natomiast jeśli upadły sprawuje zarząd własny nad całością majątku, wówczas do sprawowania nadzoru w tym zakresie powołany jest nadzorca sądowy. Na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana jest zgoda nadzorcy sądowego (art. 76 ust. 1 i 3 ustawy).

Ponadto należy zauważyć, że w wyżej wymienionej ustawie zarówno w art. 230, jak i w art. 342 wśród kategorii kosztów postępowania oraz wierzytelności i należności podlegających zaspokojeniu z funduszów masy upadłości nie ma wymienionych składek na ubezpieczenia społeczne opłacanych za upadłego za okres po ogłoszeniu upadłości, zarówno w sytuacji gdy jest wyznaczony zarządca, a przedsiębiorca został pozbawiony zarządu, jak również jeśli przedsiębiorca sprawuje zarząd własny majątkiem i jest powołany nadzorca sądowy.

Biorąc powyższe argumenty pod uwagę z chwilą ogłoszenia upadłości także w sytuacji, gdy pozostawiono zarząd nad majątkiem przedsiębiorcy, ustaje obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym przez upadłego.