PO.I.415/6/2004 - Wierzytelności nieściągalne.

Pytanie podatnika

1. Czy podatnik może uznać za wierzytelność nieściągalną podlegającą odpisaniu w koszty uzyskania przychodu kwotę stanowiącą część jego należności od upadłej firmy "R."?

2. Czy warunkiem dostatecznym do uprawdopodobnienia nieściągalności tej wierzytelności jest uzyskane zaświadczenie Syndyka Masy Upadłości potwierdzające, że zobowiązania upadłego w kategoriach III i IV nie zostaną zaspokojone?

Odpowiedź

Na podstawie przepisu art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) w odpowiedzi na pismo złożone w dniu 6.04.2004 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Zamościu informuje, iż co do zasady, wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. Stanowi o tym art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (jedn. tekst Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Wyjątek stanowią wierzytelności zarachowane jako przychody należne w momencie ich powstania i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Możliwość zaliczenia tych wierzytelności w ciężar kosztów uzyskania przychodów jest uzależniona od spełnienia warunków zawartych w art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z zakresu udokumentowania wierzytelności, tj.:

1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

2) postanowieniem sądu o:

a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub

b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a), lub

c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Załączone do wniosku zaświadczenie syndyka masy upadłości nie spełnia żadnego z tych warunków.

Kwestia możliwości uznania wierzytelności za koszt uzyskania przychodu w związku z uprawdopodobnieniem jej nieściągalności jako wyjątek od reguły zawartej w art. 23 ust. 1 pkt 20 w/w ustawy nie powinna podlegać rozszerzającej interpretacji.

Wspomnieć należy, iż przepis art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi katalog zamknięty przesłanek uprawdopodobniających nieściągalność wierzytelności i nie może być ona uprawdopodobniona na podstawie innych dowodów.

Żaden z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera delegacji ustawowej do rozstrzygania w tej kwestii na podstawie innych przepisów, w tym ustawy z dnia 28 lutego 2003 Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535 z późn. zm.). Pana ogólne powołanie się na przepisy tej ustawy utożsamiające fakt ogłoszenia upadłości dłużnika z bezskutecznością egzekucji, wydaje się nieuprawnione w związku z brzmieniem art. 61 tej ustawy, według którego z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego.

W opinii organu podatkowego wobec przedstawionego przez Pana stanu faktycznego, kwota wierzytelności nie może więc stanowić kosztów uzyskania przychodu.