PO H/47/96 - Amortyzacja wartości przedsiębiorstwa państwowego prywatyzowanego w drodze leasingu.

W związku z napływającymi pytaniami w sprawie ustalania wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wchodzących w skład przedsiębiorstwa państwowego (komunalnego) przyjętego do końca 1996 r. do odpłatnego korzystania od Skarbu Państwa (gminy), zgodnie z umowami zawartymi na podstawie ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. Nr 51, poz. 298 ze zm.), stosownie do przepisów art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. z 1993 r. Nr 108, poz. 486 ze zm.), uprzejmie wyjaśniam:

Dla spółek przejmujących składniki majątku od Skarbu Państwa (gminy) do odpłatnego korzystania, podstawę ustalania wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowiły przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 stycznia 1995 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także aktualizacji wyceny środków trwałych (Dz. U. Nr 7, poz. 34 ze zm.).

Przepisy tego rozporządzenia nie określały expressis verbis zasad ustalania wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wchodzących w skład przedsiębiorstwa przyjmowanego do odpłatnego korzystania, na podstawie przepisów o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, tj. na podstawie umowy zawartej ze Skarbem Państwa (gminą), z której wynikało prawo nabycia tego przedsiębiorstwa. W § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia postanowiono, że tę wartość początkową dla środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabywanych w drodze kupna wyznacza cena nabycia. Z systematyki tego rozporządzenia, a zwłaszcza po uwzględnieniu przepisu § 4 ust. 2 należy jednak uznać, że w przypadku przejęcia od Skarbu Państwa (gminy) do odpłatnego korzystania z opcją nabycia, przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ kodeksu cywilnego, wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wchodzących w skład tego przedsiębiorstwa można przyjąć w wysokości ich wartości rynkowej, jeżeli cena nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części była wyższa od wartości składników majątku, wchodzących w skład przejętego do odpłatnego korzystania przedsiębiorstwa. Przypadek ten wiąże się z wystąpieniem dodatniej wartości firmy. Powyższa zasada może mieć także zastosowanie w przypadku wystąpienia ujemnej wartości firmy. Należy jednak podkreślić, że w obu przypadkach suma wartości wszystkich aktywów przyjętych do odpłatnego korzystania nie może przekroczyć ceny nabycia powiększonej o przejęte zobowiązania po zlikwidowanym przedsiębiorstwie. Wystąpienie nadwyżki po stronie przejętych składników majątku nad łączną kwotą zobowiązań w spółkach wykazujących ujemną wartość firmy powoduje konieczność pomniejszenia wartości przejętych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o występującą różnicę. Tak ustalona wartość będzie wartością początkową nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowiącą podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla celów podatkowych.