PO 4/MS-722-1153/95 - Koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych

Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482, z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Katalog kosztów wymienionych w tym przepisie obejmuje różnego rodzaju koszty, wydatki itp., których poniesienie nie jest kosztem uzyskania, bądź jest takim kosztem przy zaistnieniu określonych warunków wymienionych w poszczególnych punktach art. 16 ust. 1. Dodać przy tym należy, że koszty powinny być poniesione w celu uzyskania przychodów, a ponadto odnosić się do przychodów danego roku podatkowego (art. 15 ust. 1 i ust. 4 ustawy).

Jeżeli chodzi o kwestię różnic kursowych uznawanych bądź nie uznawanych za koszt uzyskania przychodów, to sprawy te są uregulowane w sposób następujący:

Stosownie do art. 15 ust. 1a ustawy kosztami uzyskania przychodów są różnice kursowe od własnych środków lub wartości pieniężnych wyrażonych w walutach obcych i ustala się je jako różnice między wartością tych środków według kursu sprzedaży z dnia faktycznego poniesienia kosztów w walucie obcej oraz kursu na tych walutach (w przypadku ich otrzymania np. z tytułu zapłaty przez kontrahenta zagranicznego za wykonane świadczenie na eksport) lub kursu sprzedaży z dnia nabycia (zakupu) walut ogłaszanego przez bank dewizowy, w którym waluta została zakupiona.

Nie są zaś kosztem uzyskania przychodów - stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 12 ustawy - różnice kursowe od pożyczek (lub kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji. Naliczone różnice kursowe w okresie realizacji inwestycji zwiększają wartość początkową środka trwałego, od której po oddaniu inwestycji do używania dokonuje się odpisów amortyzacyjnych na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie amortyzacji środków trwałych... (Dz. U. z 1995 r. Nr 7, poz. 34, z późn. zm.). Są natomiast kosztem uzyskania przychodów różnice kursowe od pożyczek (lub kredytów) zaciągniętych w walutach obcych naliczanych i spłacanych po oddaniu inwestycji do używania.

Nie są również kosztami uzyskania przychodów wydatki związane ze spłatą pożyczek (lub kredytów) - art. 16 w ust. 1 pkt 10 lit. a - z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (lub kredytów). Dodać należy, że zgodnie z art. 14 ust. 4 pkt 1 ustawy zarówno otrzymane jak i zwrócone pożyczki (lub kredyty) nie są przychodem. Jednakże pożyczki (lub kredyty) zaciągnięte w walutach obcych nie są obojętne dla celów określenia przychodów lub kosztów. Jak już wspomniano przepis art. 16 ust. 1 zawiera zamknięty katalog kosztów, wydatków itp., które dla potrzeb ustalenia dochodu (lub straty) nie są kosztem uzyskania przychodów lub mogą być uznane za taki koszt, w przypadku zaistnienia okoliczności wymienionych w danym przepisie. Wprawdzie, poza pkt 12 w art. 16 ust. 1, różnice kursowe nie są wymienione w tym artykule, to nie oznacza, iż nie mają one wpływu na określenie kosztów. W sytuacji bowiem gdy pożyczki (lub kredyty) w walutach obcych zostały zaciągnięte na cele związane z osiągnięciem przychodów, wydatki poniesione na spłatę takiej pożyczki w części przekraczającej jej wartość w złotych z dnia jej otrzymania z powodu różnych kursów walut (różnica kursowa), podwyższają koszty uzyskania przychodów w roku spłaty tej pożyczki. Natomiast w przypadku gdy wartość pożyczki w złotych z dnia spłaty jest niższa od wartości jej w złotych z dnia otrzymania powstała różnica obniża koszty uzyskania przychodów w roku spłaty tej pożyczki.