PO 4/BA-722-8/95 - Zakres obowiązku podatkowego.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 i 2 umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku z 18 grudnia 1972 r. dywidendy mogą podlegać opodatkowaniu zarówno w państwie, w którym znajduje się siedziba spółki wypłacającej dywidendy, jak i w państwie, w którym ma miejsce zamieszkania lub siedzibę odbiorca dywidendy. Ministerstwo Finansów zwraca uwagę, że chociaż w omawianym przepisie użyto sformułowania "dywidendy (...) mogą być opodatkowane w drugim państwie," nie znaczy to, iż odbiorca dywidendy ma prawo wyboru, w którym państwie dochód ma być opodatkowany. Sformułowanie to oznacza natomiast, że drugie państwo ma prawo opodatkować dochód z dywidendy, jeżeli na podstawie przepisów tego państwa dochód ten podlega w tym państwie opodatkowaniu.

W związku z powyższym dochody z dywidendy, wypłacane przez spółkę mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają zgodnie z polskim prawem opodatkowaniu w miejscu siedziby spółki wypłacającej, niezależnie od postanowień prawa niemieckiego. Podatek dochodowy od wspomnianych dochodów od osób nie mających siedziby lub zarządu na terytorium RP, stosownie do postanowień art. 22 ust. 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 z późn. zm.), został ustalony w wysokości 20% uzyskanego przychodu, chyba że umowa w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu zawarta z krajem siedziby lub zarządu podatnika stanowi inaczej.

Wspomniana zaś na wstępie umowa ogranicza wysokość podatku pobieranego w państwie, z którego pochodzą dywidendy, stanowiąc, że podatek ten nie może przekroczyć:

- 5 % kwoty dywidendy brutto, jeżeli odbiorcą jest spółka rozporządzająca bezpośrednio co najmniej 25% kapitału w spółce wypłacającej dywidendy,

- 15 % dywidendy brutto we wszystkich innych przypadkach.

Podatek pobierają, jako płatnicy, osoby prawne wypłacające dywidendy. Są one zobowiązane, stosownie do art. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pobierać, w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od wypłaconych dywidend, chyba że podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że dochód z tytułu udziału w spółce wydatkuje w roku podatkowym na nabycie udziałów lub akcji od Skarbu Państwa oraz udziałów (akcji) w spółce tworzonej w celu oddania tej spółce do odpłatnego korzystania, na podstawie przepisów o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, przedsiębiorstwa lub zorganizowanych części mienia przedsiębiorstwa albo na zakup obligacji od Skarbu Państwa (art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem, że do 31 grudnia 1995 r. podatnik nie dokona zbycia tych udziałów (akcji) lub obligacji. Zatem złożenie płatnikowi oświadczenia o przeznaczeniu na powyższy cel dochodu z dywidendy powoduje, że płatnik może odstąpić od poboru podatku od dywidendy. Jeżeli jednak odbiorca dywidendy nie wydatkował jej na cele wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 9, jest zobowiązany bez wezwania złożyć we właściwym w sprawach opodatkowania osób zagranicznych urzędzie skarbowym deklaracje według ustalonego wzoru i wpłacić należny podatek, wraz z odsetkami naliczonymi od następnego dnia po dokonaniu wypłaty przez płatnika w wysokości połowy odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowych, w terminie do 20 dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego (art. 26 ust. 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). W związku z tym spółka jako płatnik jest zobowiązana pobrać w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od wypłaconej dywidendy i przekazać kwotę podatku w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, na rachunek urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. W powyższym terminie jest również zobowiązana do przesłania urzędowi skarbowemu deklaracji, a podatnikowi - informacji o pobranym podatku (art. 26 ust. 1 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Dopiero po zapłaceniu należnego podatku dochodowego z tytułu udziału w zyskach osób prawnych udziałowiec (podmiot zagraniczny) ma prawo dokonać transferu dochodów za granicę (stosownie do art. 25 ustawy z 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym - Dz. U. Nr 60, poz. 253).