PO 3-721-4/97 - Koszty uzyskania przychodów pracodawcy z tytułu wynagrodzeń wypłacanych członkom zarządu organizacji związkowej.

W związku z listem z dnia 3 lutego 1997 r. nr OPZZ/E/71/97, nawiązującym do napływających do OPZZ od organizacji związkowych wątpliwości w kwestii zaliczenia:

a) wynagrodzenia pracownika wybranego na czas kadencji na członka zarządu związku,

b) kosztów zajmowanych zgodnie z umową nieodpłatnie przez organizację związkową lokalu wraz z urządzeniami technicznymi niezbędnymi do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy

- do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego, uprzejmie wyjaśniam:

W myśl art. 80 ustawy z dnia 23 czerwca 1974 r. kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141 ze zm.) - wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. "Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią".

Zgodnie z formułą art. 9 kodeksu pracy źródłem prawa pracy jest m.in. ustawa z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234 ze zm.).

W omawianej sytuacji aktem prawnym gwarantującym pracownikowi-członkowi zarządu związku zawodowego, zwolnionemu z obowiązku świadczenia pracy, otrzymanie wynagrodzenia od pracodawcy jest przywołana wyżej ustawa o związkach zawodowych i wydane na jej podstawie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 1996 r.

Na podstawie art. 31 ust. 1 i 2 ustawy o związkach zawodowych pracodawca jest obowiązany, na wniosek zarządu zakładowej organizacji związkowej, zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia lub bezpłatnie.

Zgodnie z upoważnieniem ustawowym, rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 1996 r. w sprawie trybu udzielania urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy pracownikom pełniącym z wyboru funkcje w związkach zawodowych oraz zakresu uprawnień przysługujących pracownikom w czasie urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy (Dz. U. Nr 71, poz. 336) określa tryb i warunki, na jakich działacze związkowi korzystają z urlopów bezpłatnych lub zwolnień ze świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia od pracodawcy lub bezpłatnie.

Stosownie do § 4 ust. 1 wymienionego rozporządzenia pracodawca jest obowiązany, na wniosek zarządu zakładowej organizacji związkowej, zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie tej organizacji, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wykaże we wniosku, że zachodzą okoliczności uzasadniające udzielenie zwolnienia.

W związku z powyższymi wyjaśnieniami wynagrodzenie, o którym mowa w § 6 ww. rozporządzenia, przysługujące pracownikowi w okresie zwolnienia od świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie organizacji związkowej, ustalone według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy - stanowi koszt uzyskania przychodów w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 ze zm.).

Za koszt uzyskania przychodów należy uznać również dodatkowe wynagrodzenie przysługujące za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia, trudnych, szczególnie uciążliwych, uciążliwych lub niebezpiecznych, jeżeli w czasie zwolnienia od pracy nie ustaje dotychczasowe narażenie pracownika na oddziaływanie takich warunków.

Odnosząc się do kwestii nieodpłatnego korzystania przez organizacje związkowe z lokalu udostępnionego przez pracodawcę zauważam, iż na mocy art. 33 ustawy o związkach zawodowych pracodawca obowiązany jest na warunkach określonych w umowie udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy.

Stosownie z art. 13 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pracodawca udostępniając nieodpłatnie nieruchomość lub jej część związkom zawodowym nie ustala przychodu z omawianego tytułu. I odpowiednio, nie są u pracodawcy kosztem uzyskania przychodów wydatki związane z udostępnieniem zakładowej organizacji związkowej nieruchomości lub jej części do użytku na cele działalności związkowej (art. 16 ust. 1 pkt 24 ustawy podatkowej).