PO-2/443/280/98/AC/2004 - Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przed powstaniem obowiązku podatkowego

Pytanie podatnika

Czy po otrzymaniu faktury VAT, wystawionej przed powstaniem obowiązku podatkowego ma prawo do odliczenia określonego w tej fakturze podatku od towarów i usług?

Wnoszący zapytanie przedstawił stan faktyczny, z którego wynika, że jest nabywcą usług świadczonych przez firmę budowlaną. Po wykonaniu prac sporządzono protokół zdawczo-odbiorczy, na podstawie którego firma budowlana wystawiła fakturę VAT. Zarówno termin płatności określony na fakturze, jak i 30 dzień od daty odbioru prac przypada na miesiąc następny po miesiącu wystawienia faktury. W miesiącu jej wystawienia Spółka nie dokonywała żadnych płatności z tego tytułu.

Na tle takich okoliczności faktycznych podatnik formułuje stanowisko, że nabył prawo do odliczenia podatku VAT, w myśl przepisu art. 86 ust. 12 ustawy, ponieważ usługa została wykonana, fakturę doręczono, a dodatkowym potwierdzeniem wykonania prac jest protokół zdawczo- odbiorczy.

Naczelnik Zachodniopomorskiego Urzędu Skarbowego stwierdza, że stanowisko to jest nieprawidłowe w części dotyczącej powołanej podstawy prawnej. W pozostałej części jest prawidłowe.

Do opisanego stanu faktycznego mają zastosowanie następujące normy prawa podatkowego:

- art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d, art. 86 ust. 10 pkt 1, art. 86 ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535),

- § 18 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposób ich przechowywania oraz lista towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971).

Zastosowanie powołanych norm skutkuje dokonaniem powyższej oceny prawnej uzasadnionej w następujący sposób.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stosownie do przepisu art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Termin odliczenia podatku naliczonego określono w art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy, w myśl którego prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje- co do zasady- w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny. Stosownie do przepisu art. 86 ust. 11 ustawy jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za następny okres rozliczeniowy.

W sytuacjach, w których mamy do czynienia ze szczególnym momentem powstania obowiązku podatkowego, prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury przysługuje jednak w momencie powstania obowiązku podatkowego po stronie dostawcy. Wśród usług, przy świadczeniu których występuje szczególny moment powstania obowiązku podatkowego znajdują się także usługi budowlane oraz budowlano- montażowe. Zgodnie z przepisem art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d ustawy w odniesieniu do usług budowlanych lub budowlano- montażowych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usług. Zgodnie z przepisem § 18 ust. 1 rozporządzenia, w przypadku określonym w art. 19 ust. 13 pkt 2 ustawy, fakturę wystawia się nie później niż z datą powstania obowiązku podatkowego. Natomiast w myśl ust. 2 faktury, o których mowa w ust. 1, nie mogą być wystawione wcześniej niż 30 dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego.

Z powyższego wynika, że powołane przepisy wiążą termin wystawienia faktury z momentem powstania obowiązku podatkowego. Prawo do odliczenia po stronie nabywcy może powstać przed datą zapłaty całości lub części za wykonaną usługę, nie wcześniej jednak niż po wykonaniu usługi (podpisaniu protokołu zdawczo-odbiorczego).

W przedstawionym stanie faktycznym Spółka otrzymała fakturę po wykonaniu usługi, co zostało udokumentowane protokołem zdawczo- odbiorczym. Jeżeli faktura została wystawiona zgodnie z przepisami rozporządzenia, Spółka może dokonać odliczenia zawartego w niej podatku od towarów i usług w miesiącu otrzymania faktury lub następnym okresie rozliczeniowym.