PO 2/2-0357-1596/96 - Tworzenie rezerw na pokrycie wierzytelności a koszty uzyskania przychodów.

Odpowiadając na pismo z 3 stycznia 1996 r. Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

Obowiązek posiadania rachunku bankowego i dokonywania za pośrednictwem tego rachunku rozliczeń transakcji przekraczających określone kwoty przez podmioty gospodarcze, które zgodnie z odrębnymi przepisami obowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów, został wprowadzony od 1 stycznia 1994 r. ustawą z dnia 16 grudnia 1993 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania i niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1993 r. Nr 134, poz. 646), zmieniającą art. 3 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że przepisy te pozostawiają podmiotom pełną swobodę wyboru banku, z którym zamierzają zawrzeć umowę rachunku bankowego. Umowa ta nakłada na obie strony określone obowiązki. Za niezgodne z prawem oraz zawartą umową działania banku odpowiada całym swoim majątkiem ten bank, z którego zaspokajani są wierzyciele.

Ustawa z dnia 31 stycznia 1989 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 1992 r. Nr 72, poz. 359 z późn. zm.) nie przewiduje odpowiedzialności Skarbu Państwa z tytułu przywłaszczenia przez banki komercyjne środków zgromadzonych na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z pisma wynika, iż Włodzimierz S. zawarł umowę posiadania rachunku bankowego z Bankiem Spółdzielczym w B.K. Postanowieniem z dnia 30 grudnia 1994 r. Sąd Wojewódzki w T. ogłosił upadłość banku, a postanowieniem z dnia 13 listopada 1995 r. uznał wierzytelności Włodzimierza S. wobec banku.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 23 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 z późn. zm.) nie uważa się za koszt uzyskania przychodu rezerw innych niż wymienione w pkt 21 tego przepisu, jeżeli obowiązek ich tworzenia w ciężar kosztów nie wynika z odrębnych ustaw.

Możliwość tworzenia rezerw na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń wynika z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591). Rezerwy tworzy się między innymi na należności od dłużników postawionych w stan likwidacji, z wyjątkiem gdy następuje ona na podstawie przepisów o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, lub w stan upadłości - do wysokości należności nie objętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu-komisarzowi w postępowaniu upadłościowym.

W przypadku zatem zaistnienia powyższych okoliczności nie ma przeszkód do utworzenia rezerwy na przewidywaną stratę w wysokości zgłoszonej przez podatnika sędziemu-komisarzowi w toczącym się postępowaniu upadłościowym.