PO 2/10-8210-0582/94 - Odliczenie od dochodu wkładu budowlanego lub mieszkaniowego wniesionego do spółdzielni mieszkaniowej przed objęciem przez podatnika lokalu lub budynku mieszkalnego.

W związku ze zmianą treści art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 z późn. zm.) począwszy od 1 stycznia 1994 r. podatnik może odliczyć od dochodu wydatki poniesione w roku podatkowym na własne cele mieszkaniowe, przeznaczone na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej, z wyjątkiem wkładu wynikającego z przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, wniesiony przed objęciem lokalu lub budynku mieszkalnego.

Uzupełnienie powołanego wyżej przepisu o stwierdzenie, iż odliczeniu podlegają wkłady budowlane lub mieszkaniowe wniesione do spółdzielni mieszkaniowej przed objęciem przez podatnika lokalu lub budynku mieszkalnego, ma na celu rozstrzygnięcie w jakiej wysokości może podatnik odliczyć od dochodu przed opodatkowaniem wkład budowlany lub mieszkaniowy, związany z przyznanym lokalem lub budynkiem mieszkalnym.

W świetle art. 213 § 2 i 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz. U. Nr 30, poz. 210 z późn. zm.) członek spółdzielni mieszkaniowej, w zależności od rodzaju wniesionego wkładu (mieszkaniowego lub budowlanego) i zgłoszonego wniosku, może uzyskać spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego - lokatorskie lub własnościowe. Prawo to powstaje z chwilą przydziału lokalu dokonanego przez spółdzielnię na piśmie. Natomiast termin "objęcia lokalu" pozostaje w ścisłym związku z postanowieniami zawartymi w statutach spółdzielni mieszkaniowych, z których wynika obowiązek zasiedlenia przydzielonego lokalu w terminie 30 dni od daty postawienia go do dyspozycji członka spółdzielni. W zawiadomieniu o postawieniu do dyspozycji członka przydzielonego mu lokalu powinna być podana data zasiedlenia oraz konsekwencje nieobjęcia lokalu w terminie.

Jednak, jak wynika z napływających informacji, banki wypłacające oszczędności zgromadzone na mieszkaniowych książeczkach oszczędnościowych wraz z należnymi odsetkami i premią gwarancyjną, nie realizują w terminie jednego miesiąca przelewów tych środków na konto spółdzielni mieszkaniowych.

Mając powyższe na względzie uprzejmie proszę, aby izby i urzędy skarbowe za wydatki mieszkaniowe poniesione przez podatnika przed objęciem lokalu, uznawały wszystkie wkłady mieszkaniowe przekazywane przez banki spółdzielniom mieszkaniowym z tytułu oszczędności zgromadzonych na tych książeczkach, niezależnie od daty postawienia lokalu do dyspozycji.

Jednocześnie z uwagi na dwuetapowe ustalanie przez spółdzielnie mieszkaniowe kosztów budowy mieszkań z nowych inwestycji oraz związanych z tymi inwestycjami ustalanie wkładów budowlanych i mieszkaniowych - za wkład wniesiony przed objęciem lokalu należy uznać zarówno wpłacone zaliczki na wkład budowlany lub mieszkaniowy, jak też obowiązkowe, dokonywane w późniejszym terminie uzupełnienia tych zaliczek, określane na podstawie ostatecznego rozliczenia przez spółdzielnię zadania inwestycyjnego. W tym wypadku odliczenie od dochodu kwot stanowiących uzupełnienie wcześniej wniesionych zaliczek na wkład (do należnej wysokości wkładu wniesionego przed objęciem lokalu) jest możliwe w roku podatkowym, w którym spółdzielnia mieszkaniowa dokonała ostatecznego rozliczenia inwestycji i wezwała członka spółdzielni do uzupełnienia wkładu budowlanego lub mieszkaniowego i w związku z tym podatnik poniósł wydatek.

W sytuacji gdy spółdzielnia mieszkaniowa podjęła budowę domów jednorodzinnych lub małych domów mieszkalnych w celu przeniesienia ich własności (lub odrębnej własności lokali w tych domach) na rzecz członków, podatnicy mogą odliczyć od dochodu wnoszone do spółdzielni wkłady budowlane (do wysokości limitu odliczeń obowiązującego w roku podatkowym, w którym poniesiono wydatek), a ich odliczenie jest możliwe do momentu, w którym zgodnie z art. 235 § 1 Prawa spółdzielczego spółdzielnia przenosi na członków własność przydzielonych domów (lokali w tych domach). Przeniesienie prawa własności następuje po rozliczeniu kosztów budowy i ostatecznym ustaleniu wkładów budowlanych, wniesieniu przez członków tych wkładów bądź też ich części i przejęciu zobowiązań spółdzielni pokrywających resztę należności z tytułu wkładów. Wydatki poniesione przez członków spółdzielni w opisanej sytuacji będą odliczone od dochodu na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. d ustawy tylko do dnia przeniesienia własności. Ponoszone przez członków spółdzielni koszty przeniesienia własności domu (lokalu) oraz koszty likwidacji spółdzielni, gdy przeniesienie własności następuje w ramach postępowania likwidacyjnego - nie są wydatkami odliczanymi od dochodu.