PO/005-0001/04 - Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

STAN FAKTYCZNY

Udziałowiec spółki z o.o., będący obcokrajowcem zamieszkałym za granicą, sprzedał swoje udziały innej osobie zagranicznej z tego samego kraju. Transakcja miała miejsce poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Spółka zwróciła się o udzielenie informacji, czy dokonanie ww. czynności cywilnoprawnej związane jest z obowiązkiem złożenia deklaracji PCC-1. (...)

ODPOWIEDŹ

Na wstępie podkreślić należy, że w świetle ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.) umowa sprzedaży rzeczy i praw majątkowych (a więc np. udziałów w spółce z o.o.) co do zasady powoduje powstanie obowiązku podatkowego - co wynika z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) w związku z art. 1 ust. 4 pkt 1-2 - jeżeli jej przedmiotem są:

- rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

- rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W powołanym art. 1 ust. 4 pkt 1-2 ustawodawca określił zatem dwa różne hipotetyczne stany faktyczne, przy czym zaistnienie każdego z nich powoduje powstanie obowiązku podatkowego na gruncie omawianej ustawy.

Kryterium rozróżniającym jest usytuowanie rzeczy lub miejsce wykonywania praw majątkowych. Jeśli jest nim terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 1 ust. 4 pkt 1), to bez względu na miejsce zamieszkania stron umowy czy miejsce jej zawarcia zdarzenie prawne podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Istotna jest w związku z tym odpowiedź na pytanie, czy w omawianej sprawie przedmiot umowy stanowi rzecz, czy prawo majątkowe, a jeśli tak, to jakie jest miejsce jego wykonywania.

Wskazanie przez spółkę na sprzedaż udziałów kwalifikuje przedmiot umowy do praw majątkowych. W świetle art. 180 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mają charakter zbywalny, przy tym inkorporują prawa o charakterze majątkowym służące wspólnikowi wobec spółki, z uwagi na przysługujące prawo partycypowania w zyskach (art. 191). Roszczenia w tym zakresie adresowane są do spółki, co oznacza realizowanie praw majątkowych na terytorium jej siedziby.

Jeśli zatem w omawianej sprawie sprzedaż dotyczy udziałów w spółce mającej siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to wystąpi kryterium przewidziane w art. 1 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, skutkujące opodatkowaniem. Na taki stan faktyczny - w ocenie tut. organu podatkowego - wskazuje sformułowanie pisma spółki "udziałowiec spółki z o.o.", a więc spółki z ograniczoną odpowiedzialnością funkcjonującej w Polsce, bowiem przewidzianej w powołanej ustawie (art. 151 i nast. k.s.h.).

Bez znaczenia prawnego - jak wykazano powyżej - są wówczas akcentowane przez spółkę okoliczności, iż nabywca udziałów nie jest obywatelem polskim oraz że transakcji dokonano za granicą.

Konsekwencją powstania w niniejszej sprawie obowiązku podatkowego jest zrealizowanie wymogu art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do wyżej powołanego przepisu podatnicy (strony umowy) są zobowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, którym jest chwila dokonania określonej czynności cywilnoprawnej. Przy tym, zgodnie z § 3 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 5 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad poboru podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 108, poz. 1153 ze zm.), osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, na których ciąży obowiązek obliczenia i dokonania zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, składają właściwemu urzędowi skarbowemu jedną deklarację.

W świetle art. 1 ust. 4 pkt 1-2 ustawy wynika więc niezbędność każdorazowego badania kryterium miejsca wykonywania praw majątkowych - w zależności od ich istoty.