PM/PS/436-4/07/SD - Czy przekazanie darowizny od ojca na rzecz syna, który będąc osobą pełnoletnią został przysposobiony przez obywatela Niemiec i przybrał jego nazwisko, podlega zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn?

Na podstawie art. 14a § 1, § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. Nr 8, poz. 60 z 14 stycznia 2005 r. z późn. zm.) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 15 marca 2007 r. (wpływ do tutejszego Urzędu 15 marca 2007 r.) podatnika co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn umowy darowizny dokonanej przez ojca na rzecz syna Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdyni stwierdza, że: stanowisko przedstawione w tym wniosku jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

Według stanu faktycznego przedstawionego przez stronę w piśmie z dnia 15 marca 2007 r., wnioskodawca zamierza dokonać darowizny pieniędzy na rzecz swojego syna, który będąc osobą pełnoletnią został przysposobiony przez obywatela Niemiec (drugiego męża swojej matki) i przybrał jego nazwisko. Postanowienie Sądu Niemieckiego o przysposobieniu zostało postanowieniem Sądu Okręgowego w Gdańsku uznane za prawnie skutecznie na obszarze RP. W związku z tym postanowieniem Urząd Stanu Cywilnego w Gdańsku wydał synowi zupełny akt urodzenia, w którym wnioskodawca wpisany jest jako ojciec, a wzmianka o przysposobieniu i nowym nazwisku syna jest umieszczona na drugiej stronie oraz skrócony akt urodzenia, w którym w rubryce "imię i nazwisko rodowe ojca" wpisany jest przysposabiający.

Zgodnie z oświadczeniem wnioskodawca nie zrzekł się praw rodzicielskich i nie był też ich pozbawiony. Pytanie strony brzmi:

-czy w świetle obecnie obowiązujących przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn obdarowany w stosunku do darczyńcy należy do najbliższych w rozumieniu art. 4a ww. ustawy i czy przedmiotowa darowizna będzie zwolniona od podatku od spadków i darowizn? Zdaniem strony, darowizna jakiej zamierza dokonać, podlega w całości zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn.

Na gruncie ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. Nr 142 poz. 1514 ze zm.: Dz. U. Nr 146, poz. 1546, z 2005 r. Dz. U. Nr 143, poz. 1199, Dz. U. Nr 169 poz. 1418, z 2006 r. Dz. U. Nr 222 poz. 1629), zgodnie z brzmieniem art. 14 ust. 1, ust. 2 wysokość podatku ustala się w zależoności od grupy podatkowej do której zaliczony jest nabywca, a zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. W ustępie 3 wyżej powołanego artykułu wymieniono osoby, które ze względu na stopień pokrewieństwa lub powinowactwa podzielono na trzy grupy:

Zatem ustawodawca zastosował tylko jedno kryterium zaliczania do poszczególnych grup podatkowych, a mianowicie osobisty stosunek nabywcy do osoby po której lub od której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe, czyli stopień pokrewieństwa, powinowactwa, lub ich brak, między nabywcą a zbywcą majątku. Słownik języka polskiego definiuje pokrewieństwo jako "stosunek jaki zachodzi między ludźmi połączonymi więzami krwi pochodzącymi od wspólnego przodka". Przedstawione przez stronę dokumenty: -Postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku II Wydział Cywilny Rodzinny, świadczy o uznaniu za prawnie skuteczne na obszarze RP postanowienie sądu w Hamburgu na mocy którego syn został przysposobiony przez obywatela Niemiec.

Zgodnie z art. 22 § 1, § 2 ustawy z dnia 12 listopada 1965 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. Nr 46 poz. 290 z późn. zm.) przysposobienie podlega prawu ojczystemu przysposabiającego lecz nie może nastąpić bez zachowania przepisów prawa ojczystego osoby, która ma być przysposobiona o ile dotyczy ona zgody tej osoby. -odpis zupełny aktu urodzenia wydany w dniu 12 lutego 2007 r. przez Urząd Stanu Cywilnego w Gdańsku wskazuje, że podatnik jest ojcem, a informacja o przysposobieniu i nowym nazwisku syna jest umieszczona jako wzmianka dodatkowa wymienionego aktu.

Na podstawie art. 1147 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43 poz. 296 z późn. zm.), z wnioskiem o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego może wystąpić każdy, kto ma w tym interes prawny.

Rodzaje przysposobienia: pełne (adoptio plena) i niepełne (adoptio minus plena) określone w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9 poz. 59 z 1964 r. z późn. zm.) i związane z tym skutki prawne, na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn nie znajdują przełożenia i nie mają wpływu na zaliczenie bądź nie nabywcy do określonej grupy podatkowej.

Powyższe potwierdza brzmienie art. 14 ust 4 powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn, który określa, że za rodziców w rozumieniu ww. ustawy uważa się również przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych (zatem ustawodawca nie przywołuje rodzajów przysposobienia i nie ogranicza I grupy podatkowej wyłącznie do rodziców naturalnych).

W związku z powyższym darowizna pieniężna dokonana przez wnioskodawcę na rzecz syna na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu aktualnie obowiązującym będzie zwolniona od podatku na podstawie art. 4a ustawy ponieważ nabywcą jest zstępny, jednak pod warunkiem spełnienia wymogów zawartych w pkt 1, pkt 2 wymienionego artykułu tj. zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego (...) oraz udokumentowania w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny są środki pieniężne, ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.