PM-436-2/05 - Czy zawarte umowy - określone jako "warunkowe" - rodzą obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych dla Spółki oraz jej Wspólników?

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Inowrocławiu w odpowiedzi na wniosek z dnia 1 sierpnia 2005 r. (wpływ do tut. urzędu 2 sierpnia 2005 r.) uzupełniony pismem z dnia 29 sierpnia 2005 r. (wpływ w dniu 30 sierpnia 2005 r.) w sprawie stosowania przepisów prawa podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych stwierdza, że:

W dniu 2 sierpnia 2005 r. wpłynął do tut. organu podatkowego wniosek "..." Sp. z o.o. z siedzibą w ... o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie podatnika, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Z przedłożonego stanu faktycznego wynika, że: pismem z dnia 19 lipca 2005 r. Wspólnicy "..." Sp. z o.o. Państwo ... i ... zamieszkali ... kierowanym do Prezesa zarządu "..." Sp. z o.o. przesłali dwie warunkowe umowy sprzedaży udziałów posiadanych w spółce z dnia 19 lipca 2005 r., z prośbą o przekazanie przedmiotowych umów sprzedaży pozostałym udziałowcom, w celu skorzystania z przysługującego im prawa pierwokupu w ciągu 7 dni. Udziałowcy zobowiązani zostali do złożenia pisemnej deklaracji w kwestii skorzystania z prawa pierwokupu do dnia 26 lipca 2005 r. Po upływie tego terminu umowa sprzedaży zawarta zostanie z osobą nie będącą dotychczasowym wspólnikiem. Brak informacji o skorzystaniu z prawa pierwokupu udziałów przez pozostałych udziałowców będzie traktowany jako pozwolenie na sprzedaż udziałów na zewnątrz.

W dniu 19 lipca 2005 r. w Inowrocławiu pomiędzy ... a zamieszkałą ..., jako sprzedającą a ... zamieszkałym ..., jako kupującym zawarta została warunkowa umowa sprzedaży 19 udziałów w "..." Sp. z o.o. o wartości 4.000,00 każdy.

W dniu 19 lipca 2005 r. w Inowrocławiu pomiędzy ... zamieszkałym ..., jako sprzedającą a ... zamieszkałym ..., jako kupującym zawarta została warunkowa umowa sprzedaży 2 udziałów w "..." Sp. z o.o. o wartości 4.000,00 każdy.

Każda z umów zawiera zapis mówiący, iż umowa sprzedaży zostanie dokonana po dniu 27 lipca 2005 r. przez dodatkowe pisemne oświadczenie stron. Do dnia 26 lipca 2005 r. pozostali wspólnicy mają możliwość skorzystania z prawa pierwokupu.

Pytanie podatnika brzmi: czy zawarte umowy - określone jako "warunkowe" - rodzą obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych dla Spółki oraz jej Wspólników?

Zdaniem podatnika: "warunkowa" umowa sprzedaży udziałów wywołuje skutki podatkowe, gdyż zgodnie z art. 4 pkt 1 obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży na stronach czynności cywilnoprawnej, z zatem na nabywcy i zbywcy określonych w umowie. Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 pkt 1 obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstał z chwilą dokonania czynności, bez względu na zastrzeżone w umowie dodatkowe warunki.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Inowrocławiu w oparciu o wyżej przedstawiony stan faktyczny dokonuje interpretacji prawa podatkowego w przedmiocie pytania postawionego przez podatnika.

Prawo pierwokupu polega na tym, ze określonemu podmiotowi, czy to z mocy ustawy, czy też na podstawie czynności prawnej, przysługuje pierwszeństwo kupna oznaczonej rzeczy lub prawa majątkowego, w przypadku gdyby ich właściciel zawarł z osobą trzecią umowę sprzedaży tej rzeczy lub prawa majątkowego. Przy takim zastrzeżeniu, sprzedaż może nastąpić tylko pod warunkiem zawieszającym, że uprawniony z tytułu prawa pierwokupu z tego prawa nie skorzysta. Sekwencja czynności w związku z zastrzeżeniem prawa pierwokupu przedstawia się następująco: właściciel rzeczy/prawa majątkowego zawiera umowę warunkową z osobą trzecią, niezwłocznie informując uprawnionego o tym fakcie (art. 597 § 1 k.c.) W terminie na realizację tego prawa określonym w czynności prawnej lub, jeżeli takiego terminu nie zastrzeżono, to w ciągu tygodnia od zawiadomienia, gdy przedmiotem umowy są inne niż nieruchomości rzeczy (art. 598 § 2 k.c.) uprawniony może skorzystać z przysługującego mu prawa. Wykonuje on to prawo przez złożenie właścicielowi rzeczy oświadczenia w odpowiedniej formie (art. 597 § 2 k.c.).

Przez wykonanie prawa pierwokupu, zgodnie z postanowieniami przepisu art. 600 § 1 k.c., między zobowiązanym a uprawnionym dochodzi do skutku umowa sprzedaży tej samej treści, co umowa warunkowa zawarta przez zobowiązanego z osobą trzecią. Natomiast nie wykonanie prawa pierwokupu w oznaczonym w umowie lub wynikającym z ustawy terminie, czyni umowę warunkową między zobowiązanym a osobą trzecią skuteczną.

Z chwilą zawarcia umowy sprzedaży między zobowiązanym a osobą trzecią, mimo że umowa ma warunkowy charakter, powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych na zasadach przewidzianych dla sprzedaży. Przy czym, jeżeli uprawniony z tytułu prawa pierwokupu skorzysta ze swojego prawa - innymi słowy, nie spełni się warunek zawieszający, jakim było nie skorzystanie z prawa przez ten podmiot - podatek od czynności cywilnoprawnych w myśl art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399) podlega zwrotowi. Jeśli natomiast prawo pierwokupu zostanie wykonane dochodzi do skutku umowa między zobowiązanym a uprawnionym z tytułu prawa pierwokupu. W związku z tą umową powstanie obowiązek podatkowy. Będzie to umowa tej samej treści co warunkowa umowa zawarta z osobą trzecią, w szczególności co do postanowień dotyczących ceny. Spowoduje to konieczność zapłaty podatku w takiej samej wysokości, jak uprzednio uiszczony i następnie zwrócony podatek od umowy warunkowej.

Sprzedaż udziałów pod warunkiem zawieszającym z tytułu prawa pierwokupu nie rodzi obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych dla spółki jedynie dla stron czynności co wynika z art. 4 pkt 1 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Tutejszy organ podatkowy zastrzega, że przedstawiona interpretacja ma zastosowanie jedynie w takim zakresie w jakim opis sytuacji odpowiada stanowi faktycznemu.

Powyższa odpowiedź odzwierciedla stan prawny na dzień udzielenia odpowiedzi.

Stosownie do art. 14b § 1 i § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, powyższa interpretacja nie jest dla podatnika wiążąca. Jeżeli jednak podatnik zastosuje się do powyższej interpretacji organ podatkowy nie może wydać podatnikowi decyzji określającej lub ustalającej zobowiązanie podatkowe bez zmiany albo uchylenia powyższego postanowienia, jeżeli taka decyzja byłaby niezgodna z interpretacją zawartą w tym postanowieniu.

Powyższa interpretacja jest jednak wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej właściwych dla wnioskodawcy i może zostać zmieniona albo uchylona wyłącznie w drodze decyzji, w trybie określonym w art. 14b § 5 Ordynacji podatkowej.

Na podstawie art. 14a § 4 Ordynacji podatkowej na niniejsze postanowienie służy podatnikowi prawo wniesienia zażalenia do Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Inowrocławiu w terminie siedmiu dni od dnia jego doręczenia.