PM/436-10/06/MSM - Czy umowa pożyczki zawarta listownie z obywatelem USA podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście działając na podstawie art. 14a § 1 oraz § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) po rozpatrzeniu wniosku Podatnika z dnia 22 listopada 2006 r. (data wpływu 1 grudnia 2006 r.) w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy pożyczki pieniężnej zawartej listownie z obywatelem USA - stwierdza, że przedstawione we wniosku stanowisko nie jest prawidłowe.

Pismem z dnia 22 listopada 2006 r. (data wpływu 1 grudnia 2006 r.) Podatnik zwrócił się z prośbą o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych od zawartej listownie z obywatelem USA umowy pożyczki pieniężnej, przedstawiając następujący stan faktyczny:

W związku z planowanym zakupem domu mieszkalnego, Podatnik zmuszony był zaciągnąć na ten cel pożyczkę. Przedmiotową pożyczkę zaoferował Podatnikowi znajomy, zamieszkały na stałe w USA i posiadający obywatelstwo amerykańskie. Warunki na jakich Pożyczkodawca był skłonny udzielić pożyczki przedstawił Podatnikowi podczas rozmowy telefonicznej. Następnie przesłał do Polski projekt umowy. Po zaakceptowaniu treści umowy, w dniu 1 września 2006 r. Podatnik podpisał umowę oraz telefonicznie poinformował o tym fakcie Pożyczkodawcę przesyłając jeden egzemplarz do USA. W chwili podpisywania umowy środki pieniężne znajdowały się w USA. Dopiero w dniu 7 wrześnią 2006 r. Pożyczkodawca przelał kwotę 90.000 USD na konto Podatnika.

Strona pyta, czy umowa pożyczki zawarta listownie z obywatelem USA podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Stanowisko Podatnika:

Przedmiotowa umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż zawarta została w USA a w momencie zawierania umowy środki finansowe znajdowały się na terenie USA. Do zawarcia umowy doszło w momencie, kiedy Podatnik poinformował Pożyczkodawcę o przyjęciu jego warunków w sprawie udzielenia pożyczki tj. dnia 1 września 2006 r. Jak twierdzi, z przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie wynika, które miejsce należy uznać za miejsce zawarcia umowy, w związku z powyższym mają tu zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego a w szczególności:

W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście informuje i wyjaśnia:

Zgodnie z definicją zawartą w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego, określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 z późn. zm.) enumeratywnie wymienia, w art. 1 ust. 1 pkt 1, czynności podlegające podatkowi tj. m.in. umowę pożyczki. Czynności te mają charakter konsensualny, czyli dochodzą do skutku przez zgodne oświadczenie woli stron, niezależnie od tego, kiedy zachodzą faktyczne skutki czynności prawnej.

Zapis art. 1 ust. 4 ww. ustawy stanowi, że czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5 (dotyczy umowy spółki i jej zmiany), jeżeli ich przedmiotem są:

Należy podkreślić, że opodatkowaniu - zgodnie z ww. zapisem pkt 2 - podlegają czynności cywilnoprawne, których przedmiotem są rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, jeżeli łącznie są spełnione dwie przesłanki tj. nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. O konieczności jednoczesnego wystąpienia dwóch wymienionych przesłanek przesądza użycie przez ustawodawcę spójnika "i".

W powołanym wyżej przepisie ustawodawca określił dwa różne stany faktyczne, gdzie zaistnienie każdego z nich powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku P.C.C. Kryterium rozróżniającym jest usytuowanie rzeczy lub miejsca wykonania praw majątkowych. Nie zdefiniowano jednak w ustawie o podatku P.C.C. pojęcia "terytorium" i "granica". Terminy te zostały zdefiniowane w ustawie z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 226, poz. 1944 z późn. zm.).

Zatem w niniejszym przypadku należy rozstrzygnąć, gdzie zawarto umowę i czy w chwili jej zawarcia pieniądze znajdowały się za granicą.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że podczas rozmowy telefonicznej nie doszło do zgodnego oświadczenia woli Stron. Znajomy Podatnika przedstawił jedynie warunki na jakich byłby skłonny udzielić Podatnikowi pożyczki. Potwierdza to przesłany do Polski projekt umowy pożyczki, będący jednocześnie Jego oświadczeniem woli. Ponieważ Podatnik zaakceptował przesłaną umowę pożyczki, nie dokonując żadnych w niej zmian ani uzupełnień, co potwierdził swoim podpisem w dniu 1 września 2006 r., informując o tym telefonicznie Pożyczkodawcę - należy zatem przyjąć, że z chwilą złożenia podpisu została zawarta umowa pożyczki. W tym bowiem momencie doszło do zgodnego oświadczenia woli Stron. Drugie oświadczenie woli o zawarciu pożyczki złożono zatem w Polsce, tak więc czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP.

W związku z tym, że pieniądze w chwili zawarcia ww. pożyczki znajdowały się za granicą, a Pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania na terytorium RP i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP - należy przyjąć, że ww. umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Ponadto nadmienia się, że w niniejszym przypadku nie mają zastosowania przepisy art. 70 Kodeksu cywilnego, gdyż z przepisu tego wynikają normy interpretacyjne, które znajdują zastosowanie tylko w przypadku wątpliwości co do czasu i miejsca zawarcia umowy.

Zatem stanowisko wyrażone przez Podatnika w piśmie nie jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 14a § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę.

Stosownie do art. 14b § 1 i § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa interpretacja nie jest wiążąca dla Wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe dla Wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej i może zostać zmieniona albo uchylona wyłącznie w drodze decyzji, w trybie określonym w § 5.

Pouczenie:

Na powyższe postanowienie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście, w terminie 7 dni od daty doręczenia niniejszego postanowienia.