PM/436-1/04 - Wyłączenie od podatku od czynności cywilnoprawnych.

Pytanie podatnika

Czy umowa sprzedaży, którą zamierzam zawrzeć, będzie korzystała ze zwolnienia przewidzianego w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Odpowiedź

W odpowiedzi na pismo z dnia 14.05.2004 r. (data wpływu do tutejszego Urzędu - 17.05.2004 r.), dotyczące udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów podatku od czynności cywilnoprawnych, Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Toruniu udziela wyjaśnień - zgodnie z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.).

Z treści złożonego pisma wynika, że zamierza Pan nabyć od osoby fizycznej, nie prowadzącej działalności gospodarczej, na podstawie umowy sprzedaży lokal użytkowy. Ponadto z treści pisma wynika, że prowadzi Pan działalność gospodarczą i jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W rozpatrywanym piśmie zwraca się Pan z prośbą o udzielenie informacji, czy umowa sprzedaży, którą zamierza Pan zawrzeć, będzie korzystała ze zwolnienia przewidzianego w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Pańskim zdaniem, z uwagi na to, że jest Pan podatnikiem podatku od towarów i usług, powyższa czynność cywilnoprawna powinna być wyłączona z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie wyżej wymienionego przepisu.

Ustosunkowując się do przedmiotowego pisma, Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Toruniu nie podziela stanowiska strony i udziela wyjaśnień.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają między innymi umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 powyższej ustawy nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany zwolnionych z podatku od towarów i usług, których przedmiotem są nieruchomości lub ich części albo prawo użytkowania wieczystego.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) za towar rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty, a za sprzedaż w myśl art. 2 pkt 22 powyższej ustawy rozumie się między innymi odpłatną dostawę towarów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z kolei na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu tym podatkiem podlega między innymi odpłatna dostawa towarów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez którą rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z treści powyższych przepisów wynika, że samo bycie podatnikiem podatku od towarów usług nie wystarczy, aby skorzystać z wyłączenia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych przewidzianego w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem w każdym przypadku należy badać powstanie obowiązku w podatku od towarów i usług lub zwolnienie z tego obowiązku, wyłącznie w stosunku do strony dokonującej sprzedaży i tylko w zakresie konkretnej czynności.

Naczelnik tutejszego Urzędu pragnie zaznaczyć, że z tytułu nabycia lokalu użytkowego, Pan nie będzie świadczył odpłatnej dostawy towaru, a więc u Pana z całą pewnością nigdy nie powstanie obowiązek w podatku od towarów i usług.

Zdaniem Naczelnika tutejszego Urzędu, użyty przez ustawodawcę zwrot "z tytułu dokonania tej czynności" jednoznacznie wskazuje, że w przedmiotowej sprawie obowiązek podatkowy w podatku VAT może powstać jedynie w stosunku do strony sprzedającej (świadczącej odpłatną dostawę towaru), jeżeli będzie ona prowadzić samodzielnie działalność gospodarczą (por. art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług).

Jednakże z uwagi na to, że stroną sprzedającą ma być, jak pisze Pan w piśmie z dnia 14.05.2004 r., osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej, obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług wobec sprzedającego nie powstanie.

Reasumując, skoro żadna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności cywilnoprawnej (umowa sprzedaży lokalu użytkowego) nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, zawarta przez Pana umowa sprzedaży, na podstawie której nabędzie Pan lokal użytkowy, nie będzie korzystała z wyłączenia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a w związku z tym będzie opodatkowana tym podatkiem na zasadach ogólnych wg stawki 2% (por. art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Jednocześnie Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Toruniu pragnie zwrócić uwagę na treść wyżej wymienionego nowego brzmienia przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (obowiązującego od 1 maja 2004 r., zmienionego na podstawie art. 143 również nowej, wyżej przytoczonej ustawy o podatku od towarów i usług), zgodnie z którym, mimo wyłączenia czynności cywilnoprawnych z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, przewidzianego w tym przepisie, podlegają temu podatkowi umowy sprzedaży i zamiany zwolnione z podatku od towarów i usług, których przedmiotem są nieruchomości lub ich części albo prawo użytkowania wieczystego.

Odpowiedzi udzielono zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w dniu datowania niniejszego pisma.