PL/LS/833/50/SIA/13/RD-63051 - Opodatkowanie nieruchomości komunalnych.

W związku z pismem z dnia 10 czerwca 2013 r. w sprawie opodatkowania nieruchomości komunalnych, znak: Fn.3120.1.2013, Ministerstwo Finansów informuje.

Gmina jest podatnikiem podatku od nieruchomości w zakresie nieruchomości stanowiących jej własność: nieprzekazanych w posiadanie innym podmiotom i niepodlegających wyłączeniu lub zwolnieniu z opodatkowania na podstawie ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.) lub na mocy uchwał rad gmin.

Stanowisko to wynika z art. 3 ust. 1 ww. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, który ustanawia regułę że obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości ciąży na właścicielu (posiadaczu samoistnym) nieruchomości lub obiektów budowlanych oraz użytkowniku wieczystym gruntów.

Natomiast w przypadku nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, podatnikami są ich posiadacze, zarówno, jeśli posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem lub z innego tytułu prawnego, jak i wówczas, gdy jest bezumowne. Przeniesienie obowiązku podatkowego na posiadacza nieruchomości jednostek samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa jest odstępstwem od reguły, że podatnikiem jest właściciel (samoistny posiadacz), wieczysty użytkownik nieruchomości.

Biorąc powyższe pod uwagę należy skonstatować, że w przypadku nieruchomości będących własnością jednostek samorządu terytorialnego podatnikiem staje się ich aktualny posiadacz, natomiast jeśli nadal znajdują się one we władaniu właściciela, podatnikiem jest ten właściciel.

W konsekwencji powyższego gmina jest zobowiązana do zapłaty podatku od nieruchomości od stanowiących jej własność nieruchomości, które nie zostały przekazane w posiadanie innym podmiotom i nie podlegają wyłączeniu lub zwolnieniu z opodatkowania na podstawie ustawy regulującej opodatkowanie tym podatkiem lub na mocy uchwał rad gmin. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych nie przewiduje bowiem wyłączenia z opodatkowania podatkiem od nieruchomości dla gmin.

Powyższe wynika z faktu, że w prawie podatkowym nie została wyrażona wprost zasada, by nie dopuszczać do tożsamości podmiotów zobowiązania podatkowego: podatnika oraz organu podatkowego. W związku z tym możliwa jest sytuacja, aby gminny organ podatkowy występujący jako podmiot prawa publicznego pobierał podatek od gminy jako podmiotu cywilnoprawnego (właściciela nieruchomości).

Pogląd ten potwierdza orzecznictwo sądowo-administracyjne. W wyrokach z dnia 15 listopada 2012 r. sygn. akt: II FSK 1756/12 i 1755/12 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że "gmina jest osobą prawną, której przysługuje własność i inne prawa rzeczowe (art. 165 ust. 1 Konstytucji RP, art. 2 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym). Jest w związku z tym jednym z podatników, wymienionych w art. 3 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych". Zgodnie ze stanowiskiem Sądu art. 3 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych "nie wyłącza gminy z opodatkowania podatkiem od nieruchomości, a jedynie wskazuje, kiedy obowiązek podatkowy może spoczywać na posiadaczu (także zależnym), władającym jej nieruchomościami. Gdyby gminie przysługiwało zwolnienie podmiotowe w stosunku do wszystkich jej nieruchomości, zbędna byłaby m.in. regulacja zawarta w art. 2 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Zgodnie z tym przepisem zwolnione od opodatkowania są nieruchomości bądź ich części zajęte na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego, w tym urzędów gmin, starostw powiatowych i urzędów marszałkowskich".

Tym samym NSA nie podzielił stanowiska wyrażonego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 4 kwietnia 2012 r. sygn. akt I SA/Gl 1019 i z dnia 3 kwietnia 2012 r. sygn. akt I SA/Gl 1026/11, jak również zawartej w nich argumentacji w kwestii braku po stronie gminy obowiązku podatkowego od mienia komunalnego.

Powyższe stanowisko nie stanowi interpretacji w rozumieniu art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), a jedynie opinię Ministerstwa Finansów w przedmiotowej sprawie i ma charakter kierunkowy.