PL/LM/834/57/BNJ/13/22/RD-116504

Na podstawie art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, z urzędu, zmienia interpretację indywidualną Nr IPPB2/436-305/12-2/MZ, wydaną w dniu 7 września 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie działającego w imieniu Ministra Finansów na podstawie § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), w ten sposób, iż stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy darowizny lokalu mieszkalnego obciążonego służebnością osobistą - jest prawidłowe.

W dniu 4 lipca 2012 r. wpłynął do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu umowy darowizny lokalu mieszkalnego obciążonego służebnością.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Ojciec Wnioskodawcy zamierza podarować mu lokal mieszkalny, dla którego prowadzona jest księga wieczysta. Zdaniem Wnioskodawcy, ze względu na stopień pokrewieństwa nabycie lokalu w drodze darowizny zwalnia się od podatku od spadków i darowizn zgodnie z art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768).

Na wyżej wymienionym lokalu ustanowione jest ograniczone prawo rzeczowe - nieodpłatna, dożywotnia służebność osobista mieszkania, polegająca na prawie zamieszkiwania i korzystania przez uprawnioną z całego lokalu - babcię Wnioskodawcy. Ojciec zamierza dokonać darowizny tego lokalu na rzecz Wnioskodawcy, a Wnioskodawca zamierza ją przyjąć wraz ze wspomnianą służebnością.

Wnioskodawca stwierdza także, iż ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi, że podatkowi podlegają umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów oraz zobowiązań darczyńcy - Rozdział 1, art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przyjęcie w drodze darowizny lokalu wraz z ustanowioną na nim nieodpłatną służebnością osobistą podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, ze względu na fakt, iż służebność jest nieodpłatna, nie stanowi ona ciężaru ani zobowiązania, a zatem przyjęcie darowizny wraz z nieodpłatną służebnością ustanowioną na lokalu nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Taką opinię Wnioskodawca uzyskał również w Urzędzie Skarbowym Warszawa-Praga.

Według Wnioskodawcy, w przypadku interpretowania nieodpłatnej służebności jako ciężaru bądź zobowiązania, ponieważ ustanowiona jest ona na lokalu a nie na osobie darczyńcy, jest ona analogicznie ciężarem bądź zobowiązaniem na lokalu, a nie na osobie. W związku z tym, służebność nie jest ciężarem ani zobowiązaniem darczyńcy, a zatem darowizna nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej nr IPPB2/436-305/12-2/MZ, wydanej w dniu 7 sierpnia 2012 r. stanowisko Wnioskodawcy zostało przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie uznane za nieprawidłowe.

Zdaniem tego organu, z przepisów Kodeksu cywilnego wynika, że służebność osobista polegająca na dożywotnim i nieodpłatnym zamieszkiwaniu w lokalu jest ciężarem, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Świadczy o tym fakt, że służebność osobista obciąża nieruchomość, czyli każdoczesnego właściciela nieruchomości obciążonej. Ponadto w przypadku zaistnienia okoliczności, o których mowa w art. 303 Kodeksu cywilnego można żądać zamiany służebności na rentę. Służebność wygasa dopiero wraz ze śmiercią uprawnionego. Jeżeli więc przedmiotem darowizny jest nieruchomość obciążona służebnością osobistą, obdarowany przejmuje ciężar w postaci tej służebności. W konsekwencji takiej wykładni przepisów Kodeksu cywilnego, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że zawarcie umowy darowizny obciążonej nieodpłatną dożywotnią służebnością osobistą mieszkania będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Minister Finansów po dokonaniu analizy akt sprawy stwierdza co następuje.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że ojciec Wnioskodawcy zamierza dokonać na jego rzecz darowizny lokalu mieszkalnego obciążonego służebnością osobistą ustanowioną na rzecz osoby trzeciej - babci Wnioskodawcy.

Ocena prawnopodatkowa tej czynności ma rozstrzygnąć, czy nabycie w drodze umowy darowizny własności tego lokalu, obciążonego służebnością osobistą, podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), zwanej dalej "UPCC", podatkowi temu podlegają umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy. Umowa darowizny podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy wówczas, jeżeli wskutek takiej czynności obdarowany przejmie długi i ciężary albo zobowiązania darczyńcy, a zatem wstąpi w miejsce dłużnika, który zostaje z nich zwolniony.

W przypadku ocenianej czynności istotne znaczenie ma treść służebności osobistej, jako ograniczonego prawa rzeczowego, określona w przepisach Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 296 tego Kodeksu nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej - służebność osobista. Wprawdzie służebność osobista przysługuje określonej osobie fizycznej, a gruntowa każdoczesnemu właścicielowi nieruchomości, co nie zmienia istoty tego ograniczonego prawa rzeczowego, iż obciąża ono nieruchomość, na której jest ustanowione to prawo. Oznacza to, że wskutek dokonania darowizny obciążonej służebnością osobistą, obdarowany nie przejmie długu, ciężaru albo zobowiązań darczyńcy - nie zostaje dłużnikiem osobistym. Staje się jedynie dłużnikiem rzeczowym ze względu na nabycie własności nieruchomości obciążonej ograniczonym prawem rzeczowym w postaci służebności.

Z tego względu umowa darowizny, której przedmiotem jest nieruchomość (lokal mieszkalny) obciążona ograniczonym prawem rzeczowym w postaci służebności osobistej nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d UPCC.

Mając powyższe na względzie, za prawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej skutków prawnopodatkowych umowy darowizny lokalu mieszkalnego obciążonego służebnością osobistą.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Nr IPPB2/436-305/12-2/MZ, wydana w dniu 7 września 2012 r., jest zatem nieprawidłowa.

Mając powyższe na względzie, istnieje podstawa do zmiany rozstrzygnięcia podjętego przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, w imieniu Ministra Finansów.

Zmiana tej interpretacji dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. 270, z późn. zm.) stronie służy skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów (ul. Świętokrzyska 12; 00-916 Warszawa) - w terminie czternastu dni od dnia doręczenia zmiany interpretacji - do usunięcia naruszenia prawa.

Skargę wnosi się (w dwóch egzemplarzach) za pośrednictwem Ministra Finansów w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi tego organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ ten nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa.