PL/LM/830/67/68/BNJ/10/223 - Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy zamiany akcji spółek konsolidowanych na akcje spółek konsolidujących.

Odpowiadając na pismo z dnia 29 września 2010 r. znak (...) w sprawie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy zamiany akcji spółek konsolidowanych na kacje spółek konsolidujących, Ministerstwo Finansów uprzejmie informuje:

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j.: Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.), zwanej dalej upcc, podatkowi podlegają umowy zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 upcc obowiązek podatkowy z tytułu umowy zamiany powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Podstawę opodatkowania przy umowie zamiany praw majątkowych stanowi wartość rynkowa prawa, od którego przypada wyższy podatek (art. 6 ust. 1 pkt 2 upcc).

Na podstawie umów zamiany zawieranych między uprawnioną osobą a Skarbem Państwa zamianie podlegały akcje spółki konsolidowanej na odpowiadającą im, zgodnie z przyjętym przez ustawodawcę parytetem zamiany akcji, liczbę akcji spółki konsolidującej.

W świetle przepisów art. 6 ust. 2 upcc wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Podkreślić należy, że strony umowy zamiany nie mogły dowolnie kształtować warunków tej zamiany. Zasady i warunki zamiany akcji zostały określone w przepisach szczególnych, tj. przepisach ustawy z dnia 7 września 2007 r. o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego (Dz.U. Nr 191, poz. 1367 ze zm.) oraz przepisach rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 19 lutego 2008 r. w sprawie sposobu określenia liczby akcji spółki konsolidującej podlegających zamianie i trybu dokonywania zamiany akcji lub prawa do akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej (Dz.U. Nr 41, poz. 250 ze zm.). Umowa zamiany akcji spółek konsolidowanych na akcje spółek konsolidujących mogła być zawarta wyłącznie na zasadach określonych w tych przepisach, według ściśle ustalonego parytetu. Jak wynika z uzasadnienia do ustawy z dnia 7 września 2007 r., stosunek zamiany został ustalony w oparciu o wyceny wartości rynkowej spółek konsolidowanych sporządzone na potrzeby konsolidacji spółek. Jednocześnie przepisy te stanowią, że wartość akcji spółek konsolidujących została ustalona według tych samych metod co spółek konsolidowanych.

W opisywanej kwestii istotny jest fakt, że wartość jednej akcji spółki konsolidowanej określono jako iloraz wartości spółki i ogólnej liczby jej akcji i w taki sam sposób określono wartość jednej akcji spółki konsolidującej, jako iloraz wartości spółki i ogólnej liczby jej akcji. W związku z tak ukształtowanym w powołanych przepisach stosunkiem zamiany akcji zawierane umowy zamiany obejmowały prawa majątkowe o ekwiwalentnej wartości według stanu na dzień dokonania czynności.

Zgodnie z przepisami upcc podstawę opodatkowania tej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa prawa, od którego przypada wyższy podatek. Przy założeniu, że wartość przedmiotów transakcji była ekwiwalentna (co wynika z powołanych wyżej przepisów), podstawę opodatkowania stanowi wartość zamienianych akcji spółek konsolidowanych, ustalona zgodnie z zasadami określonymi przez ustawodawcę w przepisach szczególnych na podstawie sporządzonej przez biegłych wyceny wartości rynkowej spółek. Zastosowane metody pozwoliły odzwierciedlić wartość rynkową jednej akcji dla celów zamiany, a nie ich wartość nominalną, jak wskazano w piśmie. Tak określona wartość akcji była pochodną sytuacji finansowej spółek i ich pozycji na rynku, tym samym stanowiła rynkową wartość akcji ustaloną w procesie konsolidacji spółek - dla celów tych transakcji.

Prawnopodatkowa ocena przedmiotowych umów powinna być dokonana według stanu na dzień ich zawarcia, z uwzględnieniem zasad i warunków zamiany akcji wynikających z przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. oraz jej przepisów wykonawczych.

Mając powyższe na uwadze, Ministerstwo Finansów podziela pogląd przedstawiony w piśmie, że późniejsze okoliczności związane z ofertą publiczną sprzedaży akcji, zaistniałe po zawarciu umów zamiany, nie mają wpływu na określenie podstawy opodatkowania (zarówno cena emisyjna akcji zawarta w prospekcie emisyjnym, jak również późniejsze ceny transakcyjne notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w obrocie tymi prawami).

Powyższe stanowisko nie stanowi interpretacji w rozumieniu przepisów art. 14a ustawy - Ordynacja podatkowa, a jedynie opinię Ministerstwa Finansów i ma charakter kierunkowy.