PL-833/13/PP/07/183 - Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości budowli sieci telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych.

W nawiązaniu do stanowiska Ministerstwa Finansów z dnia 9 czerwca 2006 r., znak: PL-833-1/MS/06/2, w sprawie opodatkowania podatkiem od nieruchomości budowli sieci telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych, w związku z sygnalizowanymi w tym zakresie wątpliwościami co do przyjętych rozstrzygnięć, po wnikliwym przeanalizowaniu zgłoszonych uwag Ministerstwo Finansów stwierdza, co następuje:

Przedmiotowe stanowisko w zakresie dotyczącym interpretacji innych regulacji prawnych niż przepisy podatkowe zostało przygotowane w porozumieniu z Ministerstwem Budownictwa, a wyjaśnienia w nim zawarte mają oparcie w orzecznictwie sądowym oraz poglądach doktryny.

Nie ulega wątpliwości, że od dnia 1 stycznia 2003 r., tj. wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 r. o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2002 r. Nr 200, poz. 1683), zawierających definicję budowli, zakres tego pojęcia należy ustalać wyłącznie na podstawie art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, z uwzględnieniem regulacji zawartych w art. 3 pkt 3 i pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.). Z przepisów powyższych wynika, że sieci techniczne, w tym telekomunikacyjne i elektroenergetyczne, kwalifikują się do zakresu przedmiotowego budowli, a tym samym podlegają opodatkowaniu, nie tylko z tego powodu, że zostały wymienione expressis verbis jako budowle w ustawie - Prawo budowlane, ale także z uwagi na fakt, iż definicja budowli określona w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych ma znacznie szerszy zakres. Obejmuje bowiem także urządzenia budowlane w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewniają możliwość użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z jego przeznaczeniem, w tym urządzenia instalacyjne i inne urządzenia techniczne umożliwiające użytkowanie budowli (por. wyroki NSA: z dnia 2 grudnia 2005 r. sygn. akt III SA/Wa 2342/05 oraz NSA z dnia 27 stycznia 2006 r. sygn. akt FSK 2316/04). Powyższe znajduje również potwierdzenie w doktrynie (L. Etel - "Podatek od nieruchomości, rolny i leśny", Wydawnictwo C.H. Beck 2005).

Jeżeli zatem przykładowo kable sieci technicznych umiejscowione w ziemi lub na słupach albo przebiegające przez kanalizację techniczną stanowią urządzenia budowlane umożliwiające użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z jego przeznaczeniem, wówczas jako budowla stanowią przedmiot opodatkowania, w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, i podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Jeżeli natomiast kable sieci technicznych stanowią jedynie instalacje lub inne urządzenie techniczne, niezwiązane bezpośrednio z danym obiektem budowlanym i nie spełniają kryterium urządzenia budowlanego, wówczas nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, chyba że stanowią odrębną budowlę lub jeden z elementów składających się na całość techniczno-użytkową budowli (część składową). W tym względzie można kierować się stanowiskiem Sądu Najwyższego, zgodnie z którym "o tym, czy określone elementy rzeczy złożonej stanowią części składowe jednej rzeczy, rozstrzyga obiektywna ocena gospodarczego znaczenia istniejącego między nimi fizycznego i funkcjonalnego powiązania, jeśli są one powiązane fizycznie i funkcjonalnie tak, że tworzą razem gospodarczą całość, stanowią części składowe jednej rzeczy złożonej, choćby całość ta dała się technicznie łatwo zdemontować (por. wyrok SN z dnia 28 czerwca 2002 r., sygn. akt I CK 5/02)”.

Powyższe uwagi należy także odnieść do kwestii opodatkowania stacji transformatorowych, z uwzględnieniem faktu, iż mogą one stanowić nie tylko budowlę (w tym urządzenie budowlane), ale także odrębny przedmiot opodatkowania, jakim jest budynek. Problematyki tej dotyczył wyrok WSA z dnia 29 stycznia 2004 r. sygn. akt III SA 1225/03.

Jeżeli stacja transformatorowa jest budynkiem, to urządzenia i instalacje, które znajdują się w budynku stacji transformatorowej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Wynika to z faktu, iż w odróżnieniu od budowli podstawę opodatkowania budynków stanowi ich powierzchnia użytkowa, a nie wartość, w związku z czym znajdujące się w budynkach instalacje i urządzenia techniczne nie mają znaczenia dla wymiaru podatku od nieruchomości. Pozwala to na precyzyjne w tym przypadku określenie granicy opodatkowania dla budowli sieci technicznych, którą wyznacza de facto przyłącze do budynku, gdyż znajdujące się w budynku elementy sieci technicznych takich jak np. sieć komputerowa, nie będą podlegały opodatkowaniu.

W przypadku, gdy organ podatkowy ma problemy z zakwalifikowaniem obiektu budowlanego, może w razie potrzeby, na podstawie art. 198 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), przeprowadzić oględziny, a jeżeli w sprawie są wymagane wiadomości specjalne, to zgodnie z art. 197 § 1 Ordynacji podatkowej organ podatkowy może powołać biegłego, w tym przypadku w zakresie Prawa budowlanego, w celu wydania opinii.

Należy także zauważyć, że dla rozstrzygnięcia problemu opodatkowania sieci technicznych (np.: telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych) nie jest konieczne odwołanie się do ustaw odrębnych, takich jak: ustawa z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027), ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800 z późn zm.) oraz ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1504 z późn zm.). Powołanie w przedmiotowym stanowisku Ministerstwa Finansów ww. aktów prawnych stanowiło wskazanie przykładowych definicji sieci technicznych, których może dotyczyć omawiany problem opodatkowania budowli podatkiem od nieruchomości.