PI/005-766/04/CIP/03 - Przychody z tytułu powołania do rady nadzorczej spółki a podatek od towarów i usług

Podatnik zapytuje czy w świetle przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, udział w Radzie Nadzorczej jest "samodzielną działalnością gospodarczą", a w konsekwencji czy powyższe czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Zdaniem Pytającej, zgodnie z art. 15 ust. 2 w/w ustawy przedmiotowe czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i powinny być udokumentowane fakturą VAT.

Podatnik podatku od towarów i usług prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług księgowych.

Ponadto jest członkiem Rady Nadzorczej Spółki powołanym uchwałą Zgromadzenia Wspólników na podstawie art. 213-215 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks Spółek Handlowych. Za posiedzenia w radzie nadzorczej otrzymuje wynagrodzenie. Pytającą poza członkostwem w radzie nadzorczej nie łączą ze Spółką inne stosunki prawne.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Osoby powołane do pełnienia funkcji członków rad nadzorczych mogą wykonywać tylko czynności, do wykonywania których są umocowane na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (KSH) (DZ. U. Nr 94 poz. 1037 z późn. zm.) lub statutu spółki. Członków rady nadzorczej powołuje się na rok, jeżeli umowa nie stanowi inaczej (art. 216 § 1 KSH). Uchwałą wspólników członkowie rady mogą być odwołani w każdym czasie (art. 215 i art. 216 § 2 w/w KSH). Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności (art. 219 § 1 KSH), z zastrzeżeniem zawartym w art. 219 § 2 KSH, zgodnie z którym nie ma ona prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki. Ponadto Zgromadzenie Wspólników może uchwalać regulamin rady nadzorczej, określający jej organizację i sposób wykonywania czynności (art. 222 § 6 KSH).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie zaś do art. 8 ust. 1 nowej ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1), rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Podatnikami w świetle art. 15 ust. 1 w/w ustawy są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei "działalność gospodarcza" w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 w/w ustawy). Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 3 pkt 3) nie uznaje się natomiast czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

Stosownie do art. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2) uważa się również wyszczególnione w pkt 7) przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

W przedmiotowej sprawie zatem, czynności wykonywane przez członków rad nadzorczych w myśl art. 15 ust. 3 pkt 3) w/w ustawy nie uznaje się za "wykonywaną samodzielnie działalność", co wyłącza je z opodatkowania podatkiem od towarów i usług po spełnieniu wymienionych tam warunków.

Z przedstawionego w zapytaniu stanu faktycznego wynika, iż Pytająca jest członkiem Rady Nadzorczej, powołanym uchwałą Zgromadzenia Wspólników. Zatem, na podstawie powołania Pytającej do rady nadzorczej powstają pomiędzy Pytającą - członkiem rady nadzorczej a Spółką prawne więzy tworzące stosunek prawny co do warunków wykonania czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności. Do tego stosunku prawnego stosuje się bowiem przepisy Kodeksu spółek handlowych, które określają kompetencje członków organów spółek, a więc warunki wykonywania zleconych czynności, czyli jest tu spełniona pierwsza przesłanka wyłączenia z opodatkowania wynikająca z art. 15 ust. 3 pkt 3) w/w ustawy. Uczestnictwo w posiedzeniach rady nadzorczej za wynagrodzeniem spełnia drugą przesłankę uzasadniającą wyłączenie. Natomiast trzecim koniecznym elementem stosunku prawnego pomiędzy powołującym a powołanym jest odpowiedzialność powołującego w zakresie zaspokojenie roszczeń w przypadku odwołania członka rady nadzorczej (art. 216 § 2 KSH) oraz w zakresie wypłacenia wynagrodzenia za posiedzenia.

Reasumując, w przedmiotowym stanie faktycznym przychody z osobiście wykonywanej działalności z tytułu powołania do rady nadzorczej (art. 13 pkt 7 u.p.d.o.f.) w świetle art. 15 ust. 3 pkt 3) ustawy o podatku od towarów i usług są wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym Pytająca nie ma podstaw prawnych do wystawiania faktur VAT.