PI/005-623/05/03 - Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług czynności polegające na wydawaniu zezwoleń na zajęcie pasa drogowego w drodze decyzji administracyjnej.

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku działając na podstawie:

w związku z rażącym naruszeniem prawa zmienia z urzędu postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tczewie z dnia 25 maja 2005 r. znak PP/443-20-2/05 w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług działalności w zakresie udostępniania pasa drogowego.

Pismem znak WBU-3119/B/05 z dnia 30 marca 2005 r., uzupełnionym pismem znak WBU-3119/B/12/05 z dnia 2 maja 2005 r. Podatnik zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tczewie o zajęcie stanowiska w sprawie naliczania podatku VAT od opłat za zajęcie pasa drogowego. W złożonym wniosku Podatnik wskazał, iż zezwolenia na zajęcie pasa drogowego i umieszczanie urządzeń niezwiązanych z drogą w pasie drogowym udziela w formie decyzji administracyjnej (art. 40 ustawy o drogach publicznych). Działania Podatnika mieszczą się w zakresie czynności o charakterze publiczno - prawnym i wynikają z wykonania przez jednostki samorządowe władztwa publicznoprawnego. Są to czynności nałożone na Podatnika przepisami prawa, do których został powołany.

Zdaniem Podatnika zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług czynności o charakterze publiczno-prawnym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Postanowieniem Nr PP/443-20-2/05 z dnia 25 maja 2005 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Tczewie stwierdził, iż stanowisko przedstawione w tym wniosku jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca wykonuje czynności wydawania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego w drodze decyzji administracyjnych, które należą do jego zadań własnych, dla realizacji których został powołany, a nie na podstawie umów cywilnoprawnych. Niniejsze przesłanki potwierdzają, iż Wnioskodawca nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w zakresie odpłatnych czynności wydawania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego w drodze decyzji administracyjnych, z którymi nie jest związane zawarcie określonej umowy, a zatem czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dyrektor Izby Skarbowej po weryfikacji przedmiotowego postanowienia stwierdza co następuje.

Minister Finansów w piśmie Nr PP1-811-236/KSz/PP 372 z dnia 13 maja 2005 r. w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług działalności w zakresie udostępniania pasa drogowego, w odpowiedzi na wystąpienie Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 14 lutego 2005 r. znak PI/005-1137/04/CIP/03 w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług udostępniania pasa drogowego, stwierdził:

"Zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 204, poz. 2086 z późn. zm.), organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi. Zarządcami co do zasady są dla poszczególnych kategorii dróg:

Stosownie do treści art. 39 ust. 1 ww. ustawy zabronione jest dokonywanie w pasie drogowym czynności, które mogłyby powodować niszczenie lub uszkodzenie drogi i jej urządzeń albo zmniejszenie jej trwałości oraz zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego. Jednak w szczególnie uzasadnionych przypadkach zgodnie z art. 39 ust. 3 ww. ustawy lokalizowanie w pasie drogowym obiektów budowlanych lub urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego może nastąpić wyłącznie za zezwoleniem właściwego zarządcy drogi wydanym w drodze decyzji administracyjnej. Ponadto w myśl art. 40 ust. 1 ww. ustawy zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg również wymaga zezwolenia zarządcy drogi, wydanego w drodze decyzji administracyjnej. Opłatę za zajęcie pasa drogowego stosownie do art. 40 ust. 11 ww. ustawy, nalicza i pobiera, w drodze decyzji administracyjnej, właściwy zarządca drogi przy udzielaniu zezwolenia na zajęcie pasa drogowego.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Oznacza to, że czynności, wykonywane przez organy władzy publicznej (oraz urzędy obsługujące te organy) w ramach realizacji swoich zadań, są - co do zasady - wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Jeśli jednak czynności te wykonywane są na podstawie umów cywilnoprawnych podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadach ogólnych. Innymi słowy, jeśli organ władzy wykonuje określone czynności na podstawie umowy cywilnoprawnej, jest w tym zakresie uważany za podatnika VAT. Jeśli natomiast podstawą jego działań nie jest umowa cywilnoprawna (ale np. decyzja administracyjna), działania takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podobne w tym zakresie rozwiązania wynikają z przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.) dla jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 13 ww. rozporządzenia, podejmowane przez te jednostki czynności, związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami (w rozpatrywanym przypadku przepisami ustawy o drogach publicznych), wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, z wyłączeniem jednak czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, odpłatne czynności polegające na wydawaniu zezwoleń na zajęcie pasa drogowego w drodze decyzji administracyjnych, z którymi nie jest związane zawarcie określonej umowy - nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w przypadku, gdy decyzja będzie wydawana przez organy władzy publicznej lub urzędy obsługujące te organy na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, a w przypadku gdy przedmiotowa decyzja będzie wydawana przez jednostkę samorządu terytorialnego - czynność ta będzie zwolniona od podatku."

W świetle zatem zaprezentowanego powyżej stanowiska Ministra Finansów uznać należy, że na podstawie § 8 ust. 1 pkt 13 ww. rozporządzenia odpłatne wydawanie zezwoleń na zajęcie pasa drogowego w drodze decyzji administracyjnej jako czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami (ustawa o drogach publicznych), wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W świetle powyższego, w ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku uwzględniającej wykładnię Ministra Finansów przedstawioną w piśmie znak PP1-811-236/KSz/PP 372 z dnia 13 maja 2005 r., rozstrzygniecie zawarte w postanowieniu Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tczewie z dnia 25 maja 2004 r. znak PP/443-20-2/05 w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług odpłatnego udostępniania pasa drogowego jest rażąco sprzeczne z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług.

Takie działanie obliguje organ II instancji do podjęcia rozstrzygnięcia w oparciu o art. 14b § 5 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa. Zgodnie bowiem z art. 14b § 2 ww. ustawy interpretacja, o której mowa w art. 14a § 1 jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej właściwych dla wnioskodawcy i może zostać zmieniona albo uchylona wyłącznie w drodze decyzji, w trybie określonym w § 5 pkt 2 cyt. ustawy organ odwoławczy z urzędu w drodze decyzji zmienia albo uchyla postanowienie, o którym mowa w art. 14a § 4, jeżeli postanowienie rażąco narusza prawo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w tym także jeżeli niezgodność z prawem jest wynikiem zmiany przepisów.

W świetle powyższego postanowiono jak w sentencji.