PI/005-2104/04/CIP - Czy obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego dotyczy podmiotów, które posiadają na terenie Wspólnoty Europejskiej stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej?

Stan faktyczny:

Podatnik jest oddziałem zagranicznego przedsiębiorcy posiadającego siedzibę w Norwegii, zarejestrowanym w Sądzie Rejonowym w Gdańsku XII Wydział Gospodarczy KRS oraz zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT samodzielnie sporządzającym bilans.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zasady prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce przez przedsiębiorców zagranicznych w stanie prawnym obowiązującym na dzień złożenia wniosku określa ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807).

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ww. ustawy osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej i państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak przedsiębiorcy polscy.

Jak wynika z art. 85 ust. 1 przywołanej ustawy, dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby zagraniczne mogą na zasadzie wzajemności, o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zwane dalej "oddziałami".

Z przedstawionego przez Podatnika stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jako polski oddział podmiotu zagranicznego z siedzibą w Norwegii jest podmiotem zarejestrowanym na terytorium kraju, posługującym się numerem NIP i samodzielnie sporządzającym bilans.

Z definicji oddziału, o którym mowa w art. 5 pkt 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wynika, iż jest to wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności. Z przepisów powyższej ustawy wynika jednocześnie, iż przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego (art. 86).

Zatem podmiot zagraniczny, prowadzący działalność na terenie Polski w formie oddziału i zarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług jest traktowany jako jeden podatnik - przedsiębiorca zagraniczny. Rejestracja tego oddziału jest jednoznaczna z rejestracją przedsiębiorcy zagranicznego.

Zgodnie z art. 15 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) zwanej dalej ustawą o VAT, podatnicy, o których mowa w ust. 1, nieposiadający siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsca zamieszkania na terytorium kraju, podlegający obowiązkowi zarejestrowania się jako podatnicy VAT czynni, o których mowa w art. 96 ust. 4, są obowiązani ustanowić przedstawiciela podatkowego.

Zgodnie natomiast z art. 152 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15 ust. 1, nieposiadający siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju, zarejestrowani zgodnie z art. 9 ustawy wymienionej w art. 175 (tj. ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym), mają obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego, o którym mowa w art. 15 ust. 7-10, oraz przekazania naczelnikowi urzędu skarbowego danych identyfikacyjnych ustanowionego przedstawiciela w terminie do 30 września 2004 r. Jeżeli w powyższym terminie nie został ustanowiony przedstawiciel podatkowy, w myśl ust. 2 powołanego wyżej przepisu naczelnik urzędu skarbowego wykreśla podatnika z rejestru jako podatnika VAT.

Jeżeli zatem Podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju, wówczas nie ma obowiązku ustanowienia przedstawiciela podatkowego.

Ponadto wskazać należy, że dokonanie oceny, czy Podatnik posiada na terytorium kraju stałe miejsce prowadzenia działalności, jest oceną stanu faktycznego, która wykracza poza ramy wynikającego z art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) obowiązku udzielenia informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego.

O ile zatem zagraniczna firma z siedziba w Norwegii posiada stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to nie będzie zobligowana do ustanowienia przedstawiciela podatkowego. Obowiązek ten ciąży bowiem na podatnikach, którzy nie posiadają siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju.

Nie mają zatem w tym przypadku zastosowania przepisy powołanego przez Wnioskodawcę rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 kwietnia 2004 r. w sprawie przypadków, w których nie ma konieczności ustanawiania przedstawiciela podatkowego, gdyż rozporządzenia to stosuje się do tych podatników, którzy nie posiadają siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsca zamieszkania na terytorium kraju, a posiadają to miejsce na terytorium innego państwa.