PI/005-1782/04/CIP/01 - Sposób przeliczania obcej waluty na złote.

Pytanie podatnika

1) Czy w świetle obowiązujących przepisów Spółka prawidłowo przelicza walutę obcą na złote?

2) Jak prawidłowo winna być opodatkowana i zafakturowana usługa transportowa polegająca na przewozie towarów z Czeskiej Republiki przez Polskę do Rosji (Kaliningrad)? Usługę, na zlecenie Wnioskodawcy, wykonała polska firma transportowa.

Stan faktyczny

Firma wykonuje usługi transportowo - spedycyjne. Dla określenia wartości transakcji dla kontrahenta krajowego podaje cenę wyrażoną w walucie obcej. Następnie przelicza ją na złote według bieżącego średniego kursu waluty obcej - wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski - właściwego na dzień wystawienia faktury lub na dzień powstania obowiązku podatkowego - zgodnie z § 37 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 97, poz. 970).

Ponadto na zlecenie Wnioskodawcy, polska firma transportowa wykonała usługę polegającą na przewozie towarów z Czeskiej Republiki przez Polskę do Rosji a należność za usługę transportową na fakturze wykazała w dwóch pozycjach, tj. odcinek krajowy opodatkowany stawką 0% oraz odcinek wykonany poza terytorium RP jako sprzedaż nie podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Obowiązek przeliczania kwot podatku wykazywanych na fakturze VAT na złote polskie wynika z przepisu § 12 ust. 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971). Przepis ten stanowi, iż kwoty podatku wykazuje się w złotych bez względu na to, w jakiej walucie określona jest w fakturze kwota należności.

Sposób przeliczania kwot wykazywanych na fakturach, w sytuacji gdy kwoty te wykazywane są w walutach obcych, został jednoznacznie uregulowany w przepisie § 37 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.).

Generalną zasadą jest, że kwoty wyrażone w walucie obcej wykazywane na fakturze przelicza się na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień wystawienia faktury. W przepadku natomiast gdy, jak stanowi § 37 ust. 2 wymienionego rozporządzenia, na dzień wystawienia faktury nie został wyliczony i ogłoszony bieżący kurs średni danej waluty, do przeliczenia należy stosować kurs wymiany ostatnio wyliczony i ogłoszony.

Powyższą zasadę należy stosować wówczas, gdy faktura została wystawiona w obowiązującym terminie. Jeżeli faktura zostanie wystawiona z uchybieniem tego terminu, kwoty przelicza się według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień powstania obowiązku podatkowego (§ 37 ust. 3). Jeżeli jednak na ten dzień kurs nie zostanie wyliczony i ogłoszony, do przeliczenia należy przyjąć kurs wymiany ostatnio wyliczony i ogłoszony.

Przepisy § 37 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do przeliczania kwot wykazywanych na fakturze wystawionej przez podatnika podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, jeżeli dokumentują one czynności, które u podatnika stanowią: wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, dostawę towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca lub import usług (ust. 4).

Dodatkowo należy wskazać, że zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. a cytowanej wyżej ustawy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usług transportu osób i ładunków kolejami, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

- odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

- eksport towarów;

- import towarów;

- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

- wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Miejscem opodatkowania usług transportowych, zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy jest co do zasady miejsce, w którym odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości, z zastrzeżeniem art. 28.

Dla usług transportowych świadczonych z kraju Unii Europejskiej (Czechy) poza terytorium Wspólnoty (Rosja) zastosowanie będą miały przepisy art. 83 ust. 1 pkt 23 i ust. 3 ustawy o VAT, gdzie stawkę 0% stosuje się do usług transportu międzynarodowego, przez które rozumie się m.in. przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów:

- z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty,

- z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju,

- z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt),

- z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju (Polski) do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju (Polski), jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (Polski).

Transport międzynarodowy oznaczać będzie zatem przewóz wykonywany częściowo w Polsce i częściowo poza nią, z przekroczeniem granic terytorium Unii Europejskiej.

Z definicji transportu międzynarodowego towarów został wyłączony transport mający charakter tranzytu zewnętrznego, tj. transport wykonywany poza terytorium Wspólnoty, gdy miejsce wyjazdu i przyjazdu tego transportu znajduje się w Polsce (art. 83 ust. 4 ustawy).

Miejsce świadczenia usług transportu międzynarodowego towarów ustalane jest w oparciu o zasady ogólne określone w art. 27 ust. 2 pkt 2 ustawy, czyli jest to miejsce gdzie odbywa się transport z uwzględnieniem pokonanych odległości. Usługa transportu międzynarodowego opodatkowana jest więc odpowiednio do odcinka trasy przebiegającego w Polsce według stawki 0%. Dla skorzystania ze stawki 0% podatnik powinien posiadać dokumenty stanowiące dowód świadczenia usług międzynarodowego transportu towarów, wymienione w art. 83 ust. 5 pkt 1 którymi, w przypadku transportu towarów przez przewoźnika lub spedytora jest list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy, konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej), stosowany wyłącznie w komunikacji międzynarodowej, lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim oraz fakturę wystawioną przez przewoźnika (spedytora).

Reasumując usługi transportu międzynarodowego związane z eksportem towarów poza Wspólnotę podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wysokości 0% - w części usługi wykonywanej na terytorium Polski, pod warunkiem posiadania odpowiednich dokumentów, natomiast odcinek zagraniczny pozostanie poza zakresem polskiego podatku VAT.

Zatem na fakturze dokumentującej usługę transportu międzynarodowego towarów należy odrębnie wykazać odcinek przypadający na terytorium RP i zastosować do niego stawkę 0% oraz odcinki zagraniczne, które opodatkowaniu nie będą podlegać.