PI/005-1144/05/P/06 - Czy podatnik prowadzący księgi rachunkowe może być jednocześnie rolnikiem ryczałtowym?

"(...) Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m. in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.

Zgodnie z przepisem art. 43 ust. 3 ustawy rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych lub świadczący usługi rolnicze, które są zwolnione od podatku na podstawie ust. 1 pkt 3, może zrezygnować z tego zwolnienia pod warunkiem:

1) dokonania w poprzednim roku podatkowym dostawy produktów rolnych oraz świadczenia usług rolniczych o wartości przekraczającej 20.000 zł oraz

2) dokonania zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 i 2, oraz

3) prowadzenia ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 19 ww. ustawy o VAT pod pojęciem rolnik ryczałtowy - rozumie się przez to rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Z przywołanej definicji rolnika ryczałtowego - w ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku - wynika, iż zastrzeżenie dot. nieprowadzenia ksiąg rachunkowych przez rolnika dotyczy wyłącznie działalności rolniczej, z którą wiąże się zwolnienie przedmiotowe w podatku od towarów i usług a nie całokształtu jego działalności. Gdyby intencją ustawodawcy było obostrzenie tego warunku i rozszerzenie warunku na całokształt działalności, to ustawodawca użyłby w definicji określenia "z wyjątkiem podatnika" a nie jak użył "z wyjątkiem rolnika".

Jak wynika z uwarunkowań zawartych w cyt. przepisie art. 43 ust. 3 ustawy o VAT rezygnacja ze statusu rolnika ryczałtowego nie jest wcale łatwa. Rolnik chcąc zrezygnować ze statusu rolnika ryczałtowego u którego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej korzystają ze zwolnienia przedmiotowego w podatku od towarów i usług musi spełnić szereg warunków a przede wszystkim dokonać w roku poprzedzającym dostawy produktów rolnych oraz świadczenia usług rolniczych o wartości co najmniej 20.000 zł. A zatem ze statusu rolnika ryczałtowego nie może skorzystać już rolnik dokonujący dostaw produktów rolnych na niewielką skalę.

W przedstawionym stanie faktycznym Podatnik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług. Z racji tej działalności z uwagi na osiągany obrót zobowiązany jest na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Oprócz pozarolniczej działalności gospodarczej Podatnik posiada gospodarstwo rolne, w którym zamierza prowadzić chów zwierząt.

Gdyby więc przyjąć stanowisko Podatnika, wyrażone w jego wniosku z dnia 23 maja 2005 r. i interpretację przepisów ustawy o VAT dokonaną przez Organ podatkowy I Instancji w postanowieniu z dnia 5 sierpnia 2005 r. - to już najmniejsza dostawa produktów rolnych, np. przysłowiowego kilograma marchewki podlegałaby opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług a przecież jak wynika z przywołanych przepisów ustawy o VAT ustawodawcy wcale nie o to chodziło. Wręcz przeciwnie, ustawodawca obostrzył warunki do rezygnacji ze zwolnienia podmiotowo-przedmiotowego w podatku od towarów i usługi i opodatkowania podatkiem VAT dostaw produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej. Jak wynika bowiem z przywołanych przepisów, dopiero po spełnieniu warunków określonych w przepisach art. 43 ust. 3 i 4 ustawy o VAT Podatnik może zrezygnować ze statusu rolnika ryczałtowego i dopiero wtedy dokonywana przez niego dostawa produktów rolnych z jego własnej działalności rolniczej podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych określonych w ww. ustawie (...)".