PI/005-10/04/CIP/01 - Obowiązek wystawienia faktury dla banku w związku z odebraniem samochodów na podstawie umowy przewłaszczenia

Pytanie podatnika

- Czy z aktem odebrania samochodów na podstawie umowy przewłaszczenia wiąże się obowiązek wystawienia faktury dla banku,

-Kiedy należy wystawić fakturę - w momencie podpisania umowy przewłaszczenia czy w ciągu siedmiu dni od fizycznego momentu wydania rzeczy,

- Czy wystawioną fakturę uwzględnić w rozliczeniu za listopad 2003 r., czy też należy dokonać korekty do miesiąca maja 2003 r.?

Spółka Jawna zaciągnęła kredyt bankowy. W celu zabezpieczenia tego kredytu sporządzono w dniu 2 grudnia 2002 r. pomiędzy bankiem a Spółką umowę przewłaszczenia samochodów ciężarowych będących na wyposażeniu Spółki. Kredyt nie został przez Spółkę w całości spłacony a zatem bank zgodnie z wcześniej zawartą umową przewłaszczenia postanowił w zamian za wierzytelności zabrać samochody. Odbiór samochodów odbył się w dniu 26 maja 2003 r. Z powodu sporów z bankiem faktura została wystawiona w listopadzie 2003 r.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Stosownie do postanowień art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.) opodatkowaniu podlega sprzedaż i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z postanowieniami art. 2 ust. 3 pkt 3a powyżej cytowanej ustawy przepisy ust. 1 stosuje się również do wydania towarów lub świadczenia usług w zamian za wierzytelności. Przewłaszczenie jako sposób zabezpieczenia należności przewidziane jest ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.). Zabezpieczenie wierzytelności banku może być dokonane w drodze przeniesienia na bank przez dłużnika lub osobę trzecią, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją prawa własności rzeczy ruchomej lub papierów wartościowych (art. 101 w/w ustawy). Dla przewłaszczenia charakterystyczne jest to, że przeniesienie na bank własności rzeczy następuje warunkowo - może to być warunek rozwiązujący bądź też warunek zawieszający. W przypadku, o którym mowa w pytaniu, mamy do czynienia z przewłaszczeniem pod warunkiem zawieszającym bowiem zgodnie z umową, przeniesienie własności rzeczy na rzecz banku następuje w momencie niespłacenia długu.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż aktem odebrania samochodów sporządzonym na podstawie postanowień umowy przewłaszczenia, samochody stały się własnością banku w dacie 26 maja 2003 r.

A zatem obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstał u podatnika (dłużnika) z chwilą wydania bankowi przewłaszczonych samochodów ciężarowych w miejsce niespłaconego kredytu (art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług).

Wobec powyższego przewłaszczenie samochodów ciężarowych przez bank zgodnie z wcześniej zawartą pomiędzy Spółką a bankiem umową przewłaszczenia wskutek nie uregulowania w całości należności kredytowych podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do postanowień § 38 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27, poz. 268 z późn. zm.) fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem § 39 i § 40.

Zatem zgodnie z uregulowaniem zawartym w powyżej cytowanym przepisie fakturę VAT Spółka obowiązana była wystawić nie później niż siódmego dnia od dnia wydania bankowi przewłaszczonych samochodów ciężarowych.

Stan faktyczny w sprawie wskazuje, że Spółka winna dokonać korekty podatku należnego w rejestrze jak i w deklaracji VAT-7 za m-c maj 2003 r. natomiast bank po otrzymaniu faktury, która była wystawiona w m-cu listopadzie 2003 r. może dokonać odliczenia w miesiącu jej otrzymania lub następnym.

Natomiast z powodu nie wskazania przez Spółkę przyczyn nie możliwe jest ustosunkowanie się do faktu odrzucenia faktury przez bank.