PF-I-005/16/SR/05 - Dodatnie różnice inwentaryzacyjne (nadwyżki) jako przychód, a ujemne (niedobory) jako koszty jego uzyskania w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pytanie podatnika

Czy dodatnie różnice inwentaryzacyjne (nadwyżki) są przychodem, a ujemne (niedobory) stanowią koszt uzyskania przychodów.

Odpowiedź

Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu informuje, że dokonana w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) weryfikacja pisma Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Opolu z dnia 5 kwietnia 2004 r. nr PDI/415-07/WJ/04, wydanego w związku z Pana zapytaniem z dnia 19 lutego 2004 r., uzupełnionym pismem z dnia 23 marca 2004 r., wykazała konieczność zmiany odpowiedzi udzielonej przez organ podatkowy I instancji.

Jak wynika z treści w/w pism skierowanych do tamt. organu podatkowego w 2003 r. prowadził Pan działalność gospodarczą jako wspólnik spółki jawnej zajmującej się sprzedażą części do maszyn i urządzeń rolniczych. W wyniku nieprawidłowego wydawania przez pracownika towaru, podczas inwentaryzacji za rok 2003 wystąpiły braki i nadwyżki towarów.

W przedstawionej sytuacji ma Pan wątpliwości, czy dodatnie różnice inwentaryzacyjne (nadwyżki) są przychodem, a ujemne (niedobory) stanowią koszt uzyskania przychodów.

Zgodnie z przepisami art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy. Natomiast przepisy art. 23 ust. 1 tej ustawy zawierają zamknięty katalog wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Z uwagi na brak wyraźnego wyłączenia z kosztów stwierdzonych w wyniku inwentaryzacji niedoborów w poszczególnych asortymentach towarów, straty z powyższego tytułu będą stanowić koszty uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej, o ile zostaną prawidłowo rozliczone i udokumentowane, w sposób pozwalający na ustalenie przyczyn ich powstania. Przy tym należy wskazać, iż w przypadku straty w towarach handlowych - w sytuacji gdy wydatek na zakup towaru został uwzględniony w dacie jego poniesienia - późniejsze poniesienie straty nie ma wpływu na wysokość kosztów.

W związku z tym u osób fizycznych niedobory w uzasadnionych przypadkach mogą stanowić koszt uzyskania przychodu pod warunkiem jednak, iż przedmiotowe niedobory powstały w trakcie normalnego i racjonalnego działania spółki, z przyczyn od niej niezależnych. Wówczas dopiero mogą stanowić zgodnie art. 22 ust. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - w brzmieniu przepisów obowiązujących w 2004 r. koszt uzyskania przychodów. Natomiast w odniesieniu do stwierdzonych nadwyżek towarów, nadwyżki te - stosownie do przepisu art. 14 ust. 1 ww. ustawy - stanowić będą przychód z prowadzonej działalności gospodarczej.

Podkreślić trzeba, że powstałe różnice muszą być odpowiednio udokumentowane stosownie do postanowień - w zależności od rodzaju prowadzonej dokumentacji - ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.) albo rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zaznaczyć przy tym należy, iż przedstawione dowody powinny być sporządzone prawidłowo i rzetelnie oraz odzwierciedlać stan faktyczny.