PF-I-005/11/SR/05 - Niewypłacone wynagrodzenie należne z tytułu udziału w organach stanowiących osób prawnych, a powstanie obowiązku podatkowego.

Pytanie podatnika

Należne, jednakże nieotrzymane wynagrodzenia z tytułu udziału w organach stanowiących osób prawnych a obowiązek podatkowy.

Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu, działając na podstawie przepisu art. 14b § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) zmienia informację udzieloną Panu w piśmie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Opolu z dnia 20 maja 2004 r. nr PD-II/41525/KG/04.

Ze stanu faktycznego przedstawionego w pytaniu z dnia 25 marca 2004 r. uzupełnionym dalszymi pismami wynika, że w 2003 r. był Pan członkiem rady nadzorczej Spółki z o.o. i nie otrzymał Pan wynagrodzenia z tytułu udziału w tym organie osoby prawnej (za posiedzenia), wykazanego w informacji płatnika o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy PIT-8B za 2003 r. W 2003 r. i 2004 r. Na podstawie umów o przelew wierzytelności dokonał Pan cesji należnego wynagrodzenia z ww. tytułu na rzecz spółki, która pomimo powziętego zobowiązania, dokonała jedynie częściowej spłaty przejętej należności.

Zarówno w Pana ocenie jak i w ocenie organu podatkowego I instancji, opodatkowanie należnego wynagrodzenia stosownie do art. 9 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), powinno mieć miejsce w dacie faktycznego jego otrzymania. Zatem otrzymane przez Pana w 2003 r. zaległe wynagrodzenie, wypłacone na podstawie powyższych cesji wierzytelności powinno zostać ujęte w zeznaniu rocznym za 2003 r., tj. w momencie jego faktycznego otrzymania. Natomiast zaległe wynagrodzenie otrzymane w 2004 r. powinien Pan wykazać w zeznaniu podatkowym za 2004 r.

Oceniając prawidłowość wydanej przez tamten organ podatkowy interpretacji w świetle obowiązujących przepisów Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu stwierdza, iż przedstawiony w zapytaniu oraz załączonych dowodach stan faktyczny nie uzasadniał w pełni takiej interpretacji prawa; stan ten został bowiem przedstawiony ogólnikowo i zawiera wiele niejasności oraz sprzeczności.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście. Zgodnie z art. 13 pkt 7 tej ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Od wypłaconych wynagrodzeń z powyższych tytułów płatnik jest obowiązany na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4 zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9, oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b).

Z przedłożonej przez Pana do zapytania deklaracji PIT-8B za 2003 r. wynika, iż Pana płatnik spółka z o.o. postawiła do Pana dyspozycji wynagrodzenie, od którego został pobrany podatek w wysokości 19% tytułem zaliczki. W związku z tak przekazaną informacją płatnika należy wywieść, iż środki te faktycznie przez Pana zostały otrzymane lub postawione do dyspozycji. W złożonym wniosku stwierdza Pan, iż wynagrodzenia wynikające z deklaracji PIT-8B faktycznie Pan nie otrzymał i nie wie Pan czy kiedykolwiek zostanie ono wypłacone. Nie wyjaśnił Pan przy tym powodów swych przypuszczeń ani też nie wskazał jakie kroki podjął Pan celem wyegzekwowania należnych kwot. Z kolei z treści pytania wynika ponadto, że zawarł Pan umowy o przelew wierzytelności na podstawie których dokonał cesji wynagrodzenia na rzecz spółki, która dokonała jedynie częściowej spłaty należności.

Zgodnie z art. 509 kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Skutkiem umowy przelewu jest przeniesienie wierzytelności ze zbywcy na osobę trzecią - na nabywcę za określoną w umowie kwotę i we wskazanym terminie. Jest to zatem umowa o charakterze zobowiązująco rozporządzającym. Umowa przelewu może zostać zawarta w dwojaki sposób: może przybrać postać umowy zobowiązującej, która wywiera zarazem skutek rozporządzający - przenosi wierzytelność na nabywcę - art. 510 § 1 kc, albo umowy czysto rozporządzającej, jednak wtedy musi nastąpić w wykonaniu istniejącego wcześniej zobowiązania - art. 510 § 2 kc. Jest to więc czynność prawna przyczynowa (kauzalna). Kauzalność przelewu stanowi w umowie element przedmiotowo istotny co oznacza, że na skutek braku prawidłowej przyczyny umowy następuje bezwzględna nieważność czynności prawnej.

Tymczasem załączone do zapytania kopie pięciu umów o przelew wierzytelności nie zawierają informacji o przyczynie ich zawarcia. Również w zapytaniu oraz piśmie uzupełniającym na istnieni takiej przyczyny Pan nie wskazuje. Ponadto pomimo jednoznacznego zobowiązania nabywcy wierzytelności do zapłaty wynagrodzenia w terminie 30 dni od daty podpisania umów twierdzi Pan, że również i tych kwot Pan nie uzyskał. Również i ta okoliczność budzi wątpliwości co do celu, charakteru oraz ewentualnej ważności zawartych umów.

W świetle przedstawionych sprzeczności nieuprawnionym było, na tle przytoczonego stanu faktycznego i prawnego, dokonanie wykładni prawa w sposób przedstawiony w interpretacji Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Opolu.

Z uwagi na niejasny i budzący wątpliwości stan faktyczny sprawy można jedynie stwierdzić, iż zgodnie z art. 11 ust. 1 oraz art. 13 pkt 7 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu w danym roku kalendarzowym podlegaj ą faktycznie otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika wynagrodzenia.

Jeżeli zatem rzeczywiście Pan tych wynagrodzeń nie otrzymał w 2003 r. to będą one podlegały opodatkowaniu w roku faktycznej wypłaty.