PDI/410/321/04 - Wierzytelności nieściągalne.

Pytanie podatnika

Czy wierzytelność nieściągalną można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli dłużnik zaprzestał prowadzenia działalności i prowadzone jest w stosunku do niego postępowanie likwidacyjne, a komornik powiadomił Spółkę o bezskuteczności egzekucji?

Odpowiedź

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Zgodnie z przedmiotem działalności Spółka podjęła współpracę ze szpitalem polegającą na sprzedaży środków opatrunkowych.

Z treści zapytania wynika, że od 2001 roku sytuacja finansowa szpitala uległa pogorszeniu co zapoczątkowało problemy z zapłatą za dostarczone towary.

Jak w dalszej części wnosi Podatnik, nie mogąc wyegzekwować należności Spółka w 2002 roku skierowała sprawę na drogę postępowania sądowego.

Postępowanie przed sądem zakończyło się wydaniem przez sąd nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W 2004 r. wspólnicy Spółki otrzymali od Komornika Sądowego zawiadomienie o bezskutecznej egzekucji z ruchomości i wierzytelności dłużnika.

Jak wynika z treści powyższego zawiadomienia, dłużnik (szpital) zaprzestał prowadzenia działalności w 2003 r. i w stosunku do niego prowadzone jest postępowanie likwidacyjne.

Podatnik składający zapytanie wnosi, że innych dokumentów sądowych nie posiada.

W związku z powyższym Podatnik zwraca się z zapytaniem, czy może uznać za koszt uzyskania przychodów nieściągniętej wierzytelności.

Jak stanowi art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Jednocześnie w dalszej części tejże ustawy wskazano w jaki sposób należy nieściągalność udokumentować.

Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 23 ust. 2 za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 20, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

postanowieniem sądu o:

- oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub

- umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a), lub

- ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

- protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od tej kwoty.

Biorąc pod uwagę wyżej cytowane przepisy należy stwierdzić, że do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wierzytelności odpisane jako nieściągalne, jeżeli spełniają równocześnie następujące warunki:

1) zostały uprzednio zarachowane jako przychody należne na podstawie art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a ich nieściągalność została uprawdopodobniona oraz

2) nieściągalność została udokumentowana postanowieniem o nieściągalności wydanym

przez organ postępowania egzekucyjnego (art. 23 ust. 2 pkt 1) albo właściwym postanowieniem sądu (art. 23 ust. 2 pkt 2).

Posiadane przez Spółkę zawiadomienie o bezskutecznej egzekucji wydane przez Komornika Sądowego, nie jest postanowieniem, o którym mowa wyżej. Zawiadomienie to nie kończy też postępowania w przedmiotowej sprawie, na co wskazuje adnotacja zawarta w końcowej części zawiadomienia wzywające wierzyciela do złożenia oświadczenia co do dalszych czynności egzekucyjnych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że do chwili złożenia niniejszego zapytania Spółka nie posiada wymaganych dokumentów, które upoważniałyby ją do zaliczenia nieściągalnej należności w koszty uzyskania przychodów.

Jak wynika bowiem z zapisu art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podstawą do zaliczenia w koszty działalności gospodarczej nieściągalnych wierzytelności jest ich uprawdopodobnienie ale równocześnie posiadanie postanowienia o nieściągalności wydane przez organ postępowania egzekucyjnego lub postanowienia sądu o treści jaka została określona w cytowanym powyżej art. 23 ust. 2 pkt 2 lit. a)-lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.