PDF/E/415-68/05 - Opodatkowanie dochodu ze zbycia akcji nabywanych przez spółkę w celu umorzenia

Działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zmieniam z urzędu, z powodu rażącego naruszenia prawa, postanowienie Naczelnika Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Skarbowego w Olsztynie Nr US.PD/415-8/IK/05 z dnia 25 lipca 2005 r. w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie Spółki, jako płatnika podatku dochodowego od osób prawnych, w przypadku umorzenia nabytych przez Spółkę (za wynagrodzeniem) od akcjonariuszy, będących osobami fizycznymi, własnych akcji w celu ich umorzenia, postanawiające uznać stanowisko Spółki za nieprawidłowe, wydane dla "I." S.A. w I.,

i stwierdzam, że zawarte we wniosku z dnia 5 maja 2005 r. stanowisko Strony jest nieprawidłowe w części dot. przywołania przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.). W pozostałej części stanowisko przedstawione we wniosku przez Prezesa Spółki jest prawidłowe.

W dniu 6 maja 2005 r. do Naczelnika Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Skarbowego w Olsztynie wpłynął wniosek Spółki o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego.

Strona przedstawiając stan faktyczny podała, że Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki "I." S.A. podejmie uchwałę o nabyciu przez Spółkę akcji własnych za wynagrodzeniem w celu ich umorzenia.

Cena nabycia umarzanych akcji będzie wyższa lub niższa od ich wartości nominalnej.

Akcjonariuszami Spółki są:

-... Fundusz... posiadający 95% akcji Spółki, utworzony na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji (Dz. U. Nr 44, poz. 202 z późn. zm.),

- Osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Płatnik zwrócił się z zapytaniem czy umorzenie akcji rodzi skutki w podatku dochodowym od osób prawnych:

- w Spółce dokonującej umorzenia,

- u akcjonariuszy.

W uzupełnieniu wniosku pismem z dnia 22 lipca 2005 r. poinformowano, iż pytanie dot. skutków w podatku dochodowym u akcjonariuszy dotyczy roli Spółki jako płatnika.

Przedstawiając swoje stanowisko w tej kwestii Spółka stwierdziła, iż u akcjonariuszy będących osobami fizycznymi, umorzenie nabytych przez Spółkę (za wynagrodzeniem) własnych akcji w celu ich umorzenia rodzi skutki w podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.). Zgodnie z art. 10 ust. 1 tej ustawy dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód uzyskany z odpłatnego zbycia akcji na rzecz Spółki, w celu umorzenia tych akcji. Zdaniem Spółki dochód jest zobowiązany wyliczyć płatnik - Spółka, której akcje umorzono i w tym celu musi od akcjonariuszy uzyskać informacje o wysokości poniesionych kosztów na nabycie tych akcji. Wartość dochodu podlega w dniu wypłaty zryczałtowanej stawce podatku dochodowego w wysokości 19%. Podatek powinien pobrać płatnik i odprowadzić w imieniu podatnika (akcjonariusza) wraz z odpowiednią deklaracją do właściwego Urzędu Skarbowego.

W wyniku rozpatrzenia złożonego wniosku Naczelnik Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Skarbowego w Olsztynie postanowieniem z dnia 25 lipca 2005 r., wymienionym na wstępie, stwierdził, iż przedstawione we wniosku stanowisko Spółki jest nieprawidłowe.

Dyrektor Izby Skarbowej w Olsztynie postanowieniem z dnia 25 października 2005 r. Nr PDF/E/415-68/05-1 zawiadomił Podatnika o wszczęciu postępowania w sprawie zmiany postanowienia Naczelnika Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Skarbowego w Olsztynie Nr US.PD/415-8/IK/05 z dnia 25 lipca 2005 r. (art. 165 § 2 w związku z art. 14b § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej) oraz działając na podstawie art. 200 § 1 Ordynacji podatkowej zawiadomieniem z dnia 25 października 2005 r. Nr PDF/E/415-68/05-2 poinformował o możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym. Strona nie skorzystała z przysługującego Jej prawa.

W wyniku analizy przedmiotowej interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Olsztynie uznał, iż postanowienie z dnia 25 lipca 2005 r. rażąco narusza prawo, a zatem należy dokonać zmiany tej interpretacji.

W związku z powyższym stanowiskiem Spółki należy zaznaczyć, iż art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczy podatników podatku dochodowego od osób prawnych, a Spółka w przedstawionej sytuacji występuje jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych. Zatem w niniejszej kwestii mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 cyt. powyżej ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w 2005 r. źródłami przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym opłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c. Stosownie natomiast do art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni. Uszczegółowieniem tego przepisu jest art. 24 ust. 5 pkt 1 i 2, który stwierdza, iż dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także:

- dochód z umorzenia udziałów (akcji),

- dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji).

Obowiązujące przepisy przewidują następujące sposoby umorzenia udziałów (akcji):

- umorzenie dobrowolne - za zgodą wspólnika (akcjonariusza) poprzez nabycie udziałów lub akcji przez spółkę,

- umorzenie przymusowe - bez zgody wspólnika (akcjonariusza), a więc mające niekiedy charakter sankcyjny,

- umorzenie warunkowe - umorzenie następuje w razie ziszczenia się określonego zdarzenia.

Strona w swoim pytaniu koncentruje się na skutkach podatkowych dobrowolnego umorzenia akcji, a więc podatkowe konsekwencje umorzenia przymusowego i warunkowego zostaną pominięte w tej decyzji.

W myśl art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy w brzmieniu obowiązującym w 2005 r., od uzyskanych dochodów (przychodów) z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Stosownie do zapisu art. 30a ust. 6 ustawy zryczałtowany podatek, o którym mowa m.in. w ust. 1 pkt 4 pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Należy jednak zaznaczyć, że jest to generalna zasada, a w tej sprawie mają zastosowanie szczegółowe przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stwierdza, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym dochodu z tytułu wykupu przez eminenta papierów wartościowych, a także umorzenia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych.

Zatem zryczałtowany podatek dochodowy obejmie dochód, czyli kwotę przewidzianą w umowie dot. odpłatnego zbycia akcji na rzecz spółki, pomniejszoną o koszty podatkowe (np. nabycia akcji). I w tej części dot. zastosowania kosztów uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu ze zbycia akcji na rzecz Spółki w celu ich umorzenia, stanowisko Spółki jest prawidłowe. Błędne natomiast jest przywołanie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zamiast przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od dochodu uzyskanego z odpłatnego zbycia akcji na rzecz Spółki, w celu umorzenia tych akcji, zobowiązana jest Spółka jako płatnik. Stanowi o tym art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stwierdza, iż osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych m.in. w art. 30a ust. 1.

Natomiast art. 42 ust. 1 stanowi, że płatnicy o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, przesyłając równocześnie deklaracje według ustalonego wzoru (w przypadku kwot zryczałtowanego podatku PIT- 8A).

Ponadto organ I instancji informuje, iż przytoczony w postanowieniu przez Naczelnika Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Skarbowego w Olsztynie art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania w tej sprawie. Bowiem druk PIT-11/8B, jak wskazuje jego nazwa, jest informacją o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy (a nie informacją o dochodach, od których pobrano zryczałtowany podatek dochodowy).

Jednocześnie należy zaznaczyć, iż dochodów (przychodów), o których mowa w art. 30a ust. 1 ustawy, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 ustawy (art. 30a ust. 7 ustawy).

Stosownie do zapisu art. 14b § 6 Ordynacji podatkowej wykonanie niniejszej decyzji podlega wstrzymaniu do dnia upływu terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego, a jeżeli na decyzję została złożona skarga do sądu administracyjnego - do czasu zakończenia postępowania przed sądem administracyjnym. Wstrzymanie wykonania decyzji nie pozbawia podatnika, płatnika lub inkasenta prawa do wykonania takiej decyzji.

Zgodnie natomiast z art. 81 Ordynacji podatkowej, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację (§ 1).Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty (§ 2).

Mając na uwadze powyższe ustalenia prawne i faktyczne Dyrektor Izby Skarbowej w Olsztynie postanowił jak w sentencji.

Na niniejszą decyzję przysługuje Stronie prawo wniesienia odwołania do Dyrektora Izby Skarbowej w Olsztynie (art. 221 Ordynacji), w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji (art. 223 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej) - adres do korespondencji: Izba Skarbowa w Olsztynie Ośrodek Zamiejscowy w Elblągu, Plac Jagiellończyka 5, 82-300 Elbląg. Stosownie do art. 222 Ordynacji podatkowej odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.